Cele terapii uzależnienia od narkotyków

Spis treści

1. Zaprzestanie brania narkotyków
2. Poprawa codziennego życia
3. Rozwiązywanie problemów psychologicznych
4. Rozwiązywanie problemów medycznych
5. Zapobieganie nawrotom uzależnienia od narkotyków

Istotą każdej terapii jest sformułowanie celów- powinny być określone w sposób precyzyjny, szczegółowy. Warunkiem powodzenia każdej terapii jest konsekwentne dążenie do osiągnięcia przyjętych celów. Narzędziem pomocnym na drodze do ich realizacji jest przestrzeganie zasad i sposobów postępowania pozostających w zgodzie z zamierzeniami osoby podejmującej leczenie. 

Następujące cele przyświecają dobrym programom leczenia:

Zaprzestanie brania narkotyków

Do programu dobrego leczenia odwykowego wchodzi wiele strategii, które ukierunkowane są na pomoc w zaprzestaniu przyjmowania narkotyków. Punktem wyjścia jest oczyszczenie organizmu osoby poddanej leczeniu z substancji psychoaktywnych. Można to osiągnąć albo podczas pobytu w specjalnym pełnodobowym ośrodku, albo w domu, kiedy jest sprawdzana okresowymi testami na obecność narkotyków. Testy te są powtarzane przez cały okres leczenia. W procesie leczenia należy przez cały czas pamiętać o złożonej naturze mechanizmu uzależnienia. Cechą wspólną wszystkich substancji uzależniających jest pewna powtarzalna sekwencja. Pierwszym wywoływanym przez nie skutkiem farmakologicznym jest stan przyjemności afektywnej. W miarę używania, dochodzi do pojawienia się tolerancji afektywnej- preparat traci swą moc wywoływania przyjemnego stanu emocjonalnego. W celu kompensowania tego stanu, osoby zażywają coraz większe dawki. W konsekwencji przyjmowanie narkotyków zawsze prowadzi do ciągłego zmniejszania się przyjemności afektywnej i nasilania objawów abstynencyjnych aż do pojawienia się uczucia paniki (dysforia). U podłoża opisanego cyklu leży zjawisko tzw. nabytej motywacji- osoba uczy się, że złe samopoczucie można zniwelować zażywając ponownie substancję i tak dochodzi do narodzin cyklu nałogowego. Konsekwencją jest utrata kontroli nad używaniem substancji psychoaktywnej.

Dobry program leczenia pozwala takiej osobie rozwijać nowy- czysty styl życia. Techniki, które wzmacniają oporność danej osoby na narkotyki oraz uczą zmiany kierunku uwagi na inne zajęcia, które nie wiążą się z używaniem narkotyków.

Poprawa codziennego życia

Innym ogromnym zadaniem, które stawiają się dobre ośrodki odwykowe jest poprawa umiejętności codziennego życia. Utrata kontroli nad używaniem substancji uzależniających jest zachowaniem nieadaptacyjnym, które z czasem zakłóca funkcjonowanie człowieka w sferze zawodowej, społecznej, fizycznej lub emocjonalnej. Objawy abstynencyjne często utrudniają wykonywanie obowiązków w pracy, w szkole lub w domu. Programy terapeutyczne aby przyniosły pomoc osobom leczonym powinny od nowa uczyć zachowań, które pomogą danej osobie w odnowie stosunków z kochanymi osobami, czy w innych ważnych sytuacjach życiowych- w pracy, w szkole, etc.

Rozwiązywanie problemów psychologicznych

Dobry program leczenia to taki, który oprócz zajmowania się samym uzależnieniem, również zwraca uwagę na problemy natury psychologicznej. Oddziaływania psychologiczne oparte są na zasadach społeczności terapeutycznych przy równoczesnym zastosowaniu różnych technik psychoterapeutycznych. Programy terapeutyczne są zindywidualizowane i składają się z wielu faz o różnym stopniu trudności. Często, ludzie nadużywający narkotyków mają dodatkowo jakieś zaburzenia psychiczne, takie jak depresja, zaburzenia lękowe czy schizofrenia. Na przykład, w jednym badaniu dowiedziono, że ponad 70% ludzi nadużywających narkotyki ma przynajmniej jedno zaburzenie psychiczne. Dlatego w dobrym programie terapii wiadomo, że jakiekolwiek zaburzenia psychiczne, jeśli wystąpią, jest właściwie leczone.

Rozwiązywanie problemów medycznych

Dodatkowo, dobry program leczenia bierze pod uwagę problemy medyczne, które mogą się rozwinąć w wyniku nadużywania narkotyków. Na przykład, narkomani -- szczególnie ci, którzy wstrzykują sobie narkotyki -- mają zwiększone ryzyko zakażenia się jakąś chorobą, taką jak AIDS, wirusowe zapalenie wątroby, czy gruźlica. Dlatego ważne jest, aby w dobrym programie terapii, w przypadku wystąpienia jakichkolwiek problemów medycznych są one właściwie leczone.

Zapobieganie nawrotom uzależnienia od narkotyków

Profilaktyka nawrotów jest integralną częścią procesu leczniczego. Zapobieganie nawrotom do zgubnego nałogu jest ostatnim wielkim celem każdej dobrej terapii. Programy mają za zadanie uczyć planów postępowania w sytuacjach "głodu" narkotyków. Najlepsze efekty na wymiarze utrzymywania abstynencji przynosi leczenie w ośrodkach rehabilitacyjnych. Osoby leczone w ten sposób uzyskują dłuższe okresy abstynencji w porównaniu z leczonymi innymi sposobami. Złe samopoczucie, obniżony nastrój, pragnienie narkotyku, stres spowodowany sytuacją zewnętrzna oto najczęstsze przyczyny nawrotów. Najwięcej jest ich w ciągu pierwszego miesiąca abstynencji.