Kontrola cukrzycy na dobrym poziomie

Drżenie, nadmierna potliwość, mrowienie wokół ust i języka, głód, kołatanie serca … - to mogą być ostrzegawcze objawy niedocukrzenia organizmu, czyli hipoglikemii. Źle wyrównany poziom cukru we krwi to dla diabetyka jedno z największych zagrożeń, które może prowadzić do nieodwracalnych powikłań, a nawet do śmierci. Proste badanie wskaźnika hemoglobiny glikowanej we krwi od dawna stanowi standard w leczeniu cukrzycy w Europie. W Polsce zarówno pojęcie hemoglobiny glikowanej, jak i możliwości oceny na podstawie jej poziomu – stężenia glukozy we krwi w okresie ostatnich 2-3 miesięcy, są nadal zbyt mało znane.

Co to jest hemoglobina glikowana ?

Hemoglobina glikowana, oznaczana skrótem HbA1c, to ta część hemoglobiny zawartej w czerwonych krwinkach, która łączy się z glukozą - proporcjonalnie do poziomu tego cukru we krwi. Ogromna wartość diagnostyczna tego parametru wynika z faktu, że odzwierciedla on wysokość średniego dobowego poziomu glukozy we krwi chorego w okresie ok. 100 dni poprzedzających badanie. Hemoglobina glikowana została nazwana przez Światową Organizację Zdrowia "złotym standardem" w leczeniu cukrzycy już w 1999 roku. Mimo to, ten uznany i doceniany na całym świecie wskaźnik, pozwalający ocenić ryzyko powikłań cukrzycy i skutecznie monitorować jej leczenie, jest w naszym kraju nadal mało znany .

Czym jest hiperglikemia?

Hiperglikemia pojawia się, kiedy poziom cukru we krwi przewyższa poziom prawidłowy. Dzieje się tak zwykle po dużym posiłku w czasie rozwiniętej już choroby – u osób zdrowych odpowiednie mechanizmy regulacyjne zwykle nie pozwalają na przekroczenie progów, uznawanych za normy dla poziomu cukru we krwi. Jeżeli nadmierne podwyższenie poziomu cukru we krwi trwa zbyt długo, może być nawet przyczyną zagrożenia życia. Z kolei przedłużone okresy nawet umiarkowanie podwyższonego poziomu cukru mogą prowadzić do poważnych powikłań cukrzycy. Niekiedy chorym z wysokimi poziomami cukru chce się pić i odczuwają zwiększoną potrzebę oddawania moczu.

Jakie są objawy i skutki hipoglikemii?

Hipoglikemia oznacza nadmierne obniżenie się poziomu glukozy we krwi. Do najczęściej występujących objawów niedocukrzenia należą: drżenie, potliwość, mrowienie wokół ust i języka, głód, kołatanie serca, niekiedy ból głowy Osoby z hipoglikemią czują ogólne osłabienie, zmęczenie, nadmierną senność, czasami wzmaga się apetyt.

Gwałtowne spadki glukozy we krwi mogą prowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń mózgu, a nawet do śmierci.. Są to objawy ostrzegawcze. Niestety połowa wszystkich hipoglikemii występuje nocą, gdy chory śpi. 70 % hipoglikemii zdarzających się w nocy to hipoglikemie nieuświadomione.

Według światowych standardów poziom HbA1c u chorych na cukrzycę nie powinien przekraczać 7 %. Tymczasem w Polsce u blisko 80 % chorych poziom ten jest znacznie wyższy1. Specjaliści podkreślają, że obniżenie poziomu hemoglobiny glikowanej już o 1 % wiąże się z 5 % redukcją ryzyka udaru mózgu, redukcją ryzyka zgonu o 12 %, a ryzyka amputacji kończyny - aż o 43%.

Z kolei źle wyrównana cukrzyca, której oznakami są: zbyt wysoki poziom cukru we krwi na czczo oraz poziom HbA1c powyżej 7 %, może prowadzić do groźnych powikłań, jak utrata wzroku, zawał serca, udar mózgu, uszkodzenie nerek czy amputacje…Potwierdzają to dane statystyczne. 8 na 10 pacjentów chorych na cukrzycę umiera z powodu chorób układu krążenia. Zawał serca występuje
u nich cztery razy częściej niż u chorych bez cukrzycy, udar mózgu – 5 razy częściej, a do amputacji stopy dochodzi aż 40 razy częściej.

Jak się bronić przed powikłaniami cukrzycy ?

Dla utrzymania prawidłowego poziomu HbA1c i zmniejszenia ryzyka powikłań, oprócz systematycznych badań, kluczowe znaczenie ma również odpowiedni tryb życia oraz skuteczna terapia. U chorych wymagających leczenia insuliną optymalnym rozwiązaniem jest terapia odtwarzająca prawidłowe wydzielanie insuliny, oparta na podawaniu krótko działającej insuliny przed posiłkami oraz długo działającego analogu insuliny, naśladującego tak zwane podstawowe wydzielanie insuliny.