Wypalenie zawodowe

1. Czym jest wypalenie
2. Objawy wypalenia
3. Jak zapobiegać wypaleniu
4. Grupa ryzyka wypalenia
5. Zaawansowane fazy wypalenia
6. Załamanie

Czym jest wypalenie

O wypaleniu można mówić wówczas, kiedy osoby zaangażowane w określone przedsięwzięcie tracą motywację do działania.

Osoby takie doświadczają uczucia emocjonalnego, psychicznego, jak i fizycznego wyczerpania. Wypalenie zagraża wówczas, kiedy:

• Nie potrafisz odmówić przyjęcia na siebie dodatkowych zadań, obowiązków,
• Przez długi czas działałeś pod wpływem silnej presji,
• Przyjęte przez ciebie standardy nakazują ci wykonywać wszystko samodzielnie, bez delegowania zadań swoim podwładnym czy współpracownikom,
• Stawiasz sobie zbyt wiele zadań na długi okres,
• Przez długi czas udzielałeś zbyt wielkiego wsparcia emocjonalnego.

Niekiedy wypalenie przejawia się w postaci obniżenia efektywności, jakości pracy, braku satysfakcji lub wycofania się z dotychczasowej aktywności.

Objawy wypalenia

Zazwyczaj objawy wypalenia pojawiają się i narastają powoli, przez długi okres. Mogą obejmować sferę fizyczną lub psychiczną. Oto najczęstsze objawy wypalenia:

• Poczucie braku kontroli,
• Nieuzasadnione przekonanie o utracie zdolności,
• Narastająca tendencja do negatywnego myślenia,
• Utrata celu, sensu i energii,
• Wyłączanie się z życia społecznego, które może jeszcze bardziej nasilać istniejące problemy.

Jak zapobiegać wypaleniu

Aby uniknąć wypalenia w wymiarze psychicznym, powinieneś często upewniać czy się to co robisz nadal jest ciekawe, czy nadal sprawia ci przyjemność. Musisz pamiętać o tym, że zasoby twojej energii psychicznej są ograniczone- nie dopuść zatem do ich wyczerpania. Pomocne w tym zakresie są zachowanie asertywne- inni chętnie obarczają nas dodatkowymi zadaniami, konsumując tym samym naszą energię. Aby uchronić się przed tym, niezbędna jest umiejętność mówienia “nie” kiedy nie masz ochoty angażować się w jakieś kolejne przedsięwzięcia, w przeciwnym wypadku nieuchronnie grozi ci niebezpieczeństwo wypalenia.

Grupa ryzyka wypalenia

Jeżeli masz poczucie, że zagraża ci wypalenie lub utraciłeś już zdolność odczuwania przyjemności ze swojej pracy, pomocne mogą być dla cienie następujące rady:

• Poddaj weryfikacji swoje cele i priorytety;
• Oceń czy wymagania, które stoją przed tobą, korespondują z twoimi celami;
• Przeanalizuj swoje możliwości w zakresie sprostania tym wymaganiom;
• Jeżeli odczuwasz nadmiar obowiązków, dokonaj ich redukcji poprzez wycofanie się z pewnych zadań;
• Jeżeli kontakty z otaczającymi ludźmi kosztują cię zbyt wiele energii, postaraj się zwiększyć dystans wobec otoczenia. Masz prawo bronić się przed nadmierną eksploatacją emocjonalną czy psychiczną;
• Usprawnij swoje umiejętności w zakresie radzenia sobie ze stresem;
• Sprawdź, które obszary twoje życia- praca, rodzina, etc.- generują stres i postaraj się to zmienić, rozwiązać istniejące problemy, zredukować stres;
• Skorzystaj z pomocy rodziny lub przyjaciół w uporaniu się ze stresem;
• Upewnij się czy prowadzisz zdrowy styl życia:
• Dostarczasz sobie odpowiednią ilość snu i wypoczynku;
• Czy twoja dieta jest właściwa, zrównoważona, dostarcza ci niezbędnych składników;
• Dostarczasz sobie wystarczająco dużo aktywności fizycznej;
• Czy nie nadużywasz kawy lub alkoholu;
• Poszukaj odpowiedniego dla siebie hobby- to doskonale regeneruje umysł;
• Przyznaj sobie prawo do wypoczynku, relaksu, przyjemności.

Zaawansowane fazy wypalenia

Jeżeli poczucie wypalenia jest już bardzo nasilone- odczuwasz brak motywacji, wycofałeś się z życia towarzyskiego, zawodowego, zachęcam cię do konsultacji u dobrego psychologa

Jeżeli poczucie utraty motywacji uniemożliwia ci kontynuowanie dotychczasowych zajęć, zrób przerwę na pewien czas. Spróbuj na przykład zmienić swój obszar zainteresowań, zaangażuj się w inne przedsięwzięcie ale nadal pozostając na tym samym stanowisku. Jeżeli pozwolisz sobie na taką przerwę w dotychczasowych zajęciach, po powrocie znów mogą przynosić ci przyjemność.

Jeżeli jednak jesteś absolutnie pewien, że wygasło już jakiekolwiek zainteresowanie dotychczas wykonywanym zajęciem, pomóc może całkowita zmiana zainteresowań i charakteru pracy. Jeżeli dokonasz zmiany obszaru aktywności, możesz odzyskać energię i pasję. Będzie to oznaczać, że utrata motywacji i apatia dotyczyły poprzedniej pracy, w której doszło do wypalenia.

Jeżeli znów kiedykolwiek zaczniesz odczuwać niepokojące cię symptomy, będziesz potrafił je rozpoznać wystarczająco wcześnie by zapobiec całkowitemu wypaleniu. To doświadczenie pozwoli ci efektywniej zarządzać swoją energią , skuteczniej rozwiązywać problemy, redukować stres do takiego poziomu, który zapewnia optymalne wyniki pracy.

Załamanie

Załamanie może być następstwem długo utrzymującego się wysokiego poziomu stresu, doświadczenie poważnego kryzysu życiowego lub stanu wyczerpania. Fizycznym przejawem tego stanu może być np. udar mózgu, zawał, choroba psychiczna. W tym ostatnim przypadku symptomy początkowo mogą być dostrzegane tylko przez daną osobę, otoczenie natomiast w początkowej fazie może nie obserwować żadnych zmian. Mogą narastać powoli, nasilać się, pojawiać się z większą częstotliwością.

Inaczej jest w przypadku fizycznych skutków załamania- są gwałtowne i niezwykle niebezpieczne dla życia.

Symptomami świadczącymi o załamaniu nerwowym, mogą być na przykład:

• Nietypowe, irracjonalne, pozbawione kontroli zachowanie;
• Niezwykle nasilony lęk;
• Ciężka depresja;
• Obsesyjna aktywność- uporczywe, irracjonalne działanie;
• Następujące po sobie okresy depresji i euforii;
• Zachowania autodestrukcyjne:
• Szlochanie,
• Wrzaski,
• Krzyki,
• Przemoc,
• Samookaleczenie,
• samobójstwo
• nieracjonalne postępowanie:
• porzucenie pracy,
• zerwanie związku,
• kompulsywne zakupy,
• zażywanie narkotyków,
• schizofrenia

W przypadku załamania niezbędna jest profesjonalna pomoc!