Optymalny poziom stresu
- Optymalny poziom stresu
- Znaczenie kryzysów życiowych
- Niebezpieczeństwo utraty kontroli nad stresem
- Wyczerpanie i zmęczenie
Jakość naszego działania w bardzo dużej mierze zależy od poziomu stresu, któremu jesteśmy poddani. Oznacza to, że w przypadku zbyt niskiego pobudzenia (niskiego poziomu stresu) efektywność naszej pracy jest gorsza, odczuwamy brak motywacji do działania, znużenie, znudzenie. Nadmierne pobudzenie (silny stres) podobnie niekorzystnie wpływa na efekty naszego działania. Warto pamiętać, iż sami mamy możliwość regulowania poziomu stresu poprzez postawę wobec doświadczanych sytuacji, poprzez sposób ich interpretacji. Wiedząc o tym, możemy wpływać na efektywność swoich działań poprzez wzrost i zoptymalizowanie poziomu pobudzenia (stresu).
Przejdę teraz do omówienia związku pomiędzy poziomem stresu a efektami naszej pracy. Omówię ponadto sposoby określania właściwego- optymalnego dla siebie poziomu pobudzenia.
Kontrola nad własnym pobudzeniem (stresem) zależy od rodzaju sytuacji:
- Krótkotrwały stres jakim jest np. trudne spotkanie, zawody sportowe czy konfrontacja z adwersarzem wymagania innego sposobu “zarządzania adrenaliną” by osiągnąć optymalny rezultat.
- Długotrwały stres, w którym wysoki poziom adrenaliny może dezorganizować działanie wymaga koncentracji na innych aspektach. W tego rodzaju sytuacjach ważne są takie sposoby kontrolowania własnego pobudzenia, które uwzględniają gospodarkę energetyczną, morale, samopoczucie.
Optymalny poziom stresu
Skuteczną metodą w określaniu optymalnego poziomu stresu jest prowadzenie dzienniczka przez kilkanaście tygodni. Skrupulatne notatki sporządzane każdego dnia pozwolą wreszcie określić jaki poziom pobudzenia, napięcia jest dla ciebie najlepszy. Dokładniej zajmuje się opisem tej metody w sekcji poświęconej rozumieniu i kontroli stresu.
Znaczenie kryzysów życiowych
Terminem kryzysy życiowe określa się następujące zdarzenia: śmierć współmałżonka, rozwód, bankructwo, a także wiele innych, które potrafią załamać dotychczasowy porządek nawet osobom o wyjątkowo wysokiej odporności na stres.
Różne zdarzenia życiowe mają specyficzną siłę oddziaływania. W wielu przypadkach można przewidzieć nadejście takiego zdarzenia i spróbować przygotować się na nie. Warto również przypomnieć sobie te kryzysy, których już doświadczyliśmy. Ich wpływ na naszą postawę wobec trudnych doświadczeń jest niepodważalny. Ciekawe prace z tego zakresu prowadzili dr T H Holmes i R H Rahe- skonstruowali skalę określającą wielkość stresu w “jednostkach zmian życiowych”- (LCU). Zamierzeniem autorów było stworzenie narzędzia, które pozwoli oszacować znaczenie rozmaitych wydarzeń życiowych dla rozwoju stresu i potencjalnych jego konsekwencji. Im wyższy wskaźnik, tym bardziej znacząca jest dla powstania stresu określona sytuacja życiowa lub zdarzenie. W oparciu o uzyskany wynik można oszacować własny wskaźnik ryzyka, a co za tym idzie zagrożenie problemami zdrowotnymi- zarówno natury psychicznej jak i fizycznej. Zdaniem autorów skali, istnieje ryzyko rozwinięcia się w ciągu dwóch lat poważnej choroby u ludzi, którzy uzyskali w sumie ponad 300 punktów LCU. Poniżej zamieszczona skala jednostek LCU pozwoli ci oszacować twój własny wskaźnik ryzyka.
1. | śmierć współmałżonka | 100 | |
2. | rozwód | 73 | |
3. | separacja | 65 | |
4. | kara więzienia | 63 | |
5. | śmierć bliskiego członka rodziny | 63 | |
6. | własna choroba lub uszkodzenie ciała | 53 | |
7. | małżeństwo | 50 | |
8. | utrata pracy | 47 | |
9. | pogodzenie się ze współmałżonkiem | 45 | |
10. | odejście na emeryturę | 45 | |
11. | zmiana stanu zdrowia członka rodziny | 44 | |
12. | ciąża | 40 | |
13. | kłopoty seksualne | 39 | |
14. | pojawienie się nowego członka rodziny | 39 | |
15. | reorganizacja przedsiębiorstwa | 39 | |
16. | zmiana stanu finansów | 38 | |
17. | śmierć bliskiego przyjaciela | 37 | |
18. | zmiana kierunku pracy | 36 | |
19. | zmiana częstotliwości kłótni ze współmałżonkiem | 35 | |
20. | wysoki kredyt | 31 | |
21. | pozbawienie prawa do kredytu czy pożyczki | 30 | |
22. | zmiana obowiązków w pracy | 29 | |
23. | syn lub córka opuszcza dom | 29 | |
24. | kłopoty z teściową | 29 | |
25. | wybitne osiągnięcia osobiste | 28 | |
26. | żona zaczyna lub przestaje pracować | 26 | |
27. | rozpoczęcie lub zakończenie nauki szkolnej | 26 | |
28. | zmiana warunków życia | 25 | |
29. | zmiana nawyków osobistych | 24 | |
30. | kłopoty z szefem | 23 | |
31. | zmiana godzin lub warunków pracy | 20 | |
32. | zmiana miejsca zamieszkania | 20 | |
33. | zmiana szkoły | 20 | |
34. | zmiana rozrywek | 19 | |
35. | zmiana w zakresie aktywności religijnej | 19 | |
36. | zmiana aktywności towarzyskiej | 18 | |
37. | niewielka pożyczka | 17 | |
38. | zmiana nawyków dotyczących snu | 16 | |
39. | zmiana liczby członków rodziny zbierających się razem | 15 | |
40. | zmiana nawyków dotyczących jedzenia | 15 | |
41. | urlop | 13 | |
42. | Boże Narodzenie | 12 | |
43. | pomniejsze naruszenie prawa | 11 |
Zdarzenie kryzysowe (Life Crisis Units) a prawdopodobieństwo choroby
LCUs Prawdopodobieństwo choroby
300 80%+
200-299 50%
150-199 33%
Jeżeli więc osiągnąłeś wysoki wynik na skali LCU lub przewidujesz, ze w przyszłości zagraża ci taki wynik, być może warto byłoby, sięgając po odpowiednie strategie rozwiązywania problemów, zniwelować poziom stresu.
Niebezpieczeństwo utraty kontroli nad stresem
Wysoki poziom stresu może prowadzić do utraty kontroli nad swoim zachowaniem. Niemniej jednak jest to również okazja do zdobycia doświadczenia, w oparciu o które można zacząć budować własną strategię radzenia sobie ze stresem by w przyszłości uniknąć utraty panowania nad sobą i nie dopuścić do dezorganizacji swego postępowania.
Skutki utraty kontroli nad długoterminowym stresem mogą być znacząco bardziej niebezpieczne.
W konsekwencji może dojść do:
- Wyczerpania, przemęczenia,
- Depresji,
- Wypalenia,
- załamania nerwowego.
Przystąpię teraz do omówienia poszczególnych skutków oddziaływania stresu a ponadto zaproponuję metody pozwalające uchronić się przed nimi.
Wyczerpanie i zmęczenie
Sposoby uniknięcia tego stanu są prostsze niż nam się wydaje- wystarczy wcześniej kłaść się spać lub robić przerwę w czasie wykonywania pracy. Inna rada brzmi tak: upewnij się czy wszystkie te czynności, które cię teraz pochłaniają służą osiągnięciu twoich życiowych celów. W ten sposób możesz zidentyfikować czynności, które są bezcelowe a zatem możesz je wyeliminować.
Innym jeszcze sposobem uchronienia się przed stanem wyczerpania jest usprawnienie metod gospodarowania swoim czasem, które pozwolą ci podnieść efektywność własnej pracy, dając jednocześnie czas na relaks.