Zmiany skórne w przebiegu niepożądanych reakcji

Skóra zajmuje szczególne miejsce w procesie diagnostycznym niepożądanych reakcji na leki. W piśmiennictwie określana jest jako ekran bądź narząd sygnałowy. W nadwrażliwości na leki zmiany skórne należą do objawów niemal stałych i wysoce patognomonicznych. Około 5% pacjentów leczonych przez dermatologów wykazuje zmiany skórne wywołane działaniem ubocznym leków. Ich charakterystyczną cechą jest ogromna różnorodność obrazów morfologicznych. Niektóre z nich nasuwają od razu podejrzenie związku z lekami i wskazują na konieczność poszukiwania czynnika wywołującego, inne zaś - jedynie sugerują taką możliwość, po wyłączeniu innych przyczyn. Skórne odczyny polekowe nie mają cech charakterystycznych dla danego leku: różne leki mogą powodować identyczne zmiany skórne, a ten sam lek może powodować różne morfologicznie odczyny.

Z uwagi na różnorodność objawów klinicznych w przebiegu skórnych odczynów polekowych, próby ich usystematyzowania napotykają szereg trudności. W tabeli 3 przedstawiono podział tych odczynów zaproponowany przez Jägera i Merka.

Na szczególną uwagę zasługują najczęściej spotykane w praktyce klinicznej skórne odczyny polekowe: pokrzywka i obrzęk naczynioruchowy, zmiany skórne typu rumieni, osutki polekowe i plamice.

Tabela 3 Podział skórnych odczynów polekowych

Reakcje natychmiastowe: - pokrzywka - obrzęk naczynioruchowy Reakcje opóźnione: - plamica - rumienie - wyprysk kontaktowy - osutki plamisto-grudkowe - reakcje fototoksyczne i fotoalergiczne - choroby autoimmunologiczne indukowane przez leki - reakcje skórne na leki o działaniu immunomodulacyjnym

Artykuł pochodzi z tygodnika
"Służba Zdrowia" nr 17/20/2001