Przewlekły kaszel. Co może oznaczać i jak go skutecznie leczyć?

1. Kaszel przewlekły - czym się charakteryzuje i jak się go diagnozuje?
2. Długotrwały kaszel - co może go powodować?
3. Inne przyczyny przewlekłego kaszlu - co jeszcze go powoduje?
4. Leczenie przewlekłego kaszlu - jakie sposoby?
5. Jaki syrop na suchy kaszel?

Kaszel należy do odruchów obronnych i pojawia się wtedy, kiedy organizm musi oczyścić drogi oddechowe z wirusów, bakterii czy ciał obcych. Ostry kaszel należy do najczęstszych objawów, z jakimi pacjenci zgłaszają się do lekarzy. Wymaga on konsultacji lekarskiej, ponieważ świadczy nie tylko o wirusowych infekcjach górnych dróg oddechowych, czyli przeziębieniach, ale również o poważniejszych dolegliwościach. Kiedy diagnozuje się kaszel przewlekły, co może oznaczać i jak skutecznie go leczyć?

Kaszel przewlekły - czym się charakteryzuje i jak się go diagnozuje?

O kaszlu długotrwałym mówi się wtedy, kiedy objaw utrzymuje się u pacjenta dłużej niż 8 tygodni. Nawet u 40% osób zmagających się z kaszlem przewlekłym przyczyna kaszlu nie jest do końca jasna: http://conakaszel.pl/przewlekly-kaszel/. Może powodować go kilka czynników. Żeby dobrze zdiagnozować powód występowania przewlekłego kaszlu, interniści stosują algorytmy diagnostyczne. Po przeprowadzeniu wywiadu i badania fizykalnego, lekarz sugeruje najpierw choroby górnych dróg oddechowych, astmę lub chorobę refluksową i zaleca odpowiednie leczenie. Jeśli nie przynosi ono rezultatów, a kaszel się utrzymuje, pacjent powinien wykonać prześwietlenie klatki piersiowej. Dopiero badanie RTG wskazuje właściwe postępowanie przy przewlekłym kaszlu.

Długotrwały kaszel - co może go powodować?

Do najczęstszych przyczyn utrzymującego się długotrwale kaszlu należy astma oraz jej wariant kaszlowy (tzw. zespół Corrao). Zespół przewlekłego kaszlu związanego z górnymi drogami oddechowymi (ang. UACS) oraz choroba refluksowa przełyku to kolejne dolegliwości powodujące przewlekły kaszel.

W zespole przewlekłego kaszlu, nazywanego dawniej post nasal drip, pacjent musi stale oczyszczać gardło z wydzieliny spływającej po tylnej ścianie gardła. Kaszlowi towarzyszy chrypka, łaskotanie w gardle oraz wydzielina z nosa. Pacjent mówi przez to nosowym głosem i nos wydaje mu się cały czas zablokowany.

Kaszel występujący przy chorobie refluksowej przełyku stanowi od 10 do 40% wszystkich przypadków kaszlu przewlekłego. Mechanizmy tego kaszlu są nie do końca poznane. Odruch kaszlowy mogą wywoływać składniki refluksu, czyli kwas lub pepsyna, działając bezpośrednio na zakończenia nerwów czuciowych w przełyku, krtani, gardle i tchawicy. U pacjenta kaszlącego wzmaga się odruch żołądkowo-przełykowy, a refluks narasta. Im częściej pacjent doświadcza refluksu, tym więcej kaszle i odwrotnie (mechanizm błędnego koła).

Długotrwały kaszel może świadczyć również o eozynofilowym zapaleniu oskrzeli (EB), niestety często pomijanym w diagnostyce. Charakterystyczny dla tej choroby kaszel ze skąpym odkrztuszaniem utrzymujący się powyżej 8 tyg. przypisuje się innym chorobom.

Z wywiadu lekarz powinien dowiedzieć się też, czy pacjent pali lub leczy się inhibitorami ACE. Takie osoby cierpiące na przewlekły kaszel powinny zaprzestać palenia oraz odstawić wszystkie leki z grupy inhibitorów.

Nawet u 70% chorych w przebiegu przewlekłego nieżytu oskrzeli oraz POChP obserwuje się długotrwale utrzymujący się kaszel. Pacjent po przebudzeniu cierpi na uporczywy suchy lub produktywny kaszel. Przy ciężkiej obturacyjnej chorobie płuc pacjentowi towarzyszy przewlekłe i nieefektywne odkrztuszanie. Za jedyny skuteczny sposób leczenia obu chorób uznaje się zaprzestanie palenia.

Inne przyczyny przewlekłego kaszlu - co jeszcze go powoduje?

Podczas badania fizykalnego lekarz nie zawsze odgadnie przyczynę długotrwałego kaszlu. Po wykluczeniu wszystkich możliwych chorób, które mogłyby ten kaszel wywoływać, internista zleca rentgen klatki piersiowej. Przewlekły kaszel w 5-10% przypadków oznacza ciężkie choroby płuc lub oskrzeli. Należy do nich rak płuc występujący najczęściej u osób palących, ale również u niepalących kobiet, śródmiąższowe włóknienie płuc, rozstrzenie oskrzeli oraz gruźlica płuc. Zdjęcie rentgenowskie pozwoli również wyjaśnić przyczynę przewlekłego kaszlu przy takich chorobach jak: sarkoidozie węzłów chłonnych śródpiersia i płuc, niewydolności lewokomorowej, przewlekłej zatorowości płucnej, tętniaku aorty. Długotrwały kaszel może się utrzymywać, jeśli pacjent stale narażony jest na kontakt np. ze szkodliwymi substancjami lub kiedy w jego drogach oddechowych znajduje się ciało obce.

Leczenie przewlekłego kaszlu - jakie sposoby?

W przypadku leczenia kaszlu długotrwałego, lekarz ustala najpierw jego przyczynę, a następnie zaleca odpowiednie środki lecznicze. Kaszel jest tylko objawem, dlatego należy rozpoznać jego podłoże, a leki dostosować do choroby, która dotyka pacjenta. Jeśli chory odczuwa trudności w odkrztuszaniu, może zastosować lek taki jak np. flegaminę w tabletkach lub syrop flegamina odklejający wydzielinę i ułatwiający jej usuwanie z dróg oddechowych http://conakaszel.pl/flegamina/.

Kiedy przyczyny kaszlu nie udaje się ustalić, pacjentowi pozostaje stosowanie domowych sposobów na suchy kaszel i jedynie łagodzenie nieprzyjemnego objawu http://conakaszel.pl/domowe-sposoby-na-kaszel/. Kaszel idiopatyczny, czyli ten o niewyjaśnionym pochodzeniu bywa bardzo uciążliwy i wyniszczający. Osoby na niego cierpiące, w tym również dzieci, mają trudności w prowadzeniu normalnego trybu życia. W tym przypadku syropy na kaszel dla dzieci nie pomagają pozbyć się odruchu kaszlowego. Kaszel o nieznanej etiologii, czyli nieznanym podłożu, wymaga konsultacji w specjalistycznych ośrodkach.

Jaki syrop na suchy kaszel?

Suchy i nieproduktywny kaszel bywa bardzo uciążliwy i męczący. Taki rodzaj kaszlu towarzyszy np. astmie oskrzelowej, a ataki kaszlowe i duszności występują najczęściej w nocy, nad ranem oraz po wysiłku. W przypadku kaszlu suchego, jeśli leczenie przyczynowe okazuje się nieskuteczne, pacjentowi podaje się leki przeciwkaszlowe o działaniu ośrodkowym, czyli zawierające np. dekstrometorfan oraz leki działające obwodowo (z lewodropropizyną).

Przy kaszlu suchym pacjent powinien zadbać o nawilżanie pomieszczenia, w którym przebywa. Męczący kaszel złagodzą inhalacje, a łyżeczka miodu przyniesie ulgę wysuszonemu od kasłania gardłu.

Przewlekły kaszel zawsze wymaga konsultacji lekarskiej. U dorosłych pacjentów należy zasięgnąć porady przy kaszlu utrzymującym się powyżej 8 tygodni, a u dzieci po 6 tygodniach nieustającego kasłania.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Źródła:

• https://www.mp.pl/alergologia/wideo/146013,przewlekly-kaszel-od-objawu-do-rozpoznania-nizankowska-mogilnicka
• https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.I.1.16.
• http://psjd.icm.edu.pl/psjd/element/bwmeta1.element.psjd-1038738b-7d30-499e-ad14-5a0e35c25779;jsessionid=2128E9C814EF8263E7587FB155FBDF02
• https://www.termedia.pl/Rekomendacje-postepowania-diagnostyczno-terapeutycznego-w-kaszlu-u-dzieci-dla-lekarzy-POZ,98,28953,0,1.html