Zatrucie cyjankami
Do zatrucia cyjankami (dawka śmiertelna wynosi 150-500 mg) dochodzi najczęściej przypadkowo np. przez wdychanie gazów spalinowych wydzielających się przy spalaniu tworzyw sztucznych lub oparów kwasu cyjanowodorowego w galwanizerniach, rzadko przez spożycie gorzkich migdałów co ma miejsce najczęściej u dzieci, albo też w celach samobójczych, np. przez spożycie soli cyjanku (zazwyczaj pracownicy laboratoriów chemicznych) albo nitroprusydku sodu (personel szpitalny).
Zatrucia drogą oddechową często po kilku minutach a zatrucia drogą pokarmową zazwyczaj po niewielu godzinach ze względu na wysokie powinowactwo jonu cyjankowego do hemu (składnika hemoglobiny, nośnika tlenu w organizmie) prowadzą do zablokowania oksydazy cytochromowej i w konsekwencji zablokowania zużywania tlenu przez tkanki, zahamowania oddychania komórkowego co w konsekwencji prowadzi do porażenia oddechu, zatrzymania krążenia i zgonu.
Objawy zatrucia cyjankami
Do najczęstszych objawów zgłaszanych oraz obserwowanych u osób u których doszło do zatrucia cyjankami należy:
- I faza: podrażnienie błon śluzowych, uczucie drapania w gardle, pieczenie języka, zapalenie spojówek, stany pobudzenia, arytmia serca, jasnoczerwone zabarwienie skóry, bóle głowy, rozszerzenie źrenic
- II faza: w późniejszym okresie pojawia się duszność, lęk przed uduszeniem się, przyspieszony oddech, szybkie tętno, zaburzenia świadomości, utrata przytomności, drgawki toniczno-kloniczne, skóra przyjmuje szare zabarwienie, porażenie oddechu
Rozpoznanie zatrucia cyjankiem
Rozpoznanie ustala się na podstawie wywiadu oraz charakterystycznych objawów.
Postępowanie przy zatruciu cyjankami
Postępowanie z osobą u której doszło do zatrucia polega na:
- usunięcie poszkodowanego ze strefy zagrożenia, w której narażony jest na wpływ szkodliwej substancji, niekiedy przez straż pożarną dysponujących sprzętem ochrony układu oddechowego
- zdjęciu odzieży z poszkodowanego i obmyciu jego ciała wodą
- ułożeniu chorego nieprzytomnego w pozycji bezpiecznej leżącej na boku
- możliwie szybkim ustaleniu rodzaju trucizny
- przewiezieniu chorego do szpitala celem dalszego intensywnego leczenia pod opieką lekarza