Zasoby naturalnych surowców leczniczych


Wody lecznicze są naturalnymi wodami podziemnymi o udowodnionych właściwościach leczniczych, cechującymi się stałym składem chemicznym i naturalną czystością mikrobiologiczną. Wody uważane za mineralne są wodami podziemnymi, naturalnymi, muszą zawierać co najmniej 1000 mg składników mineralnych w litrze. Nie każda woda mineralna jest lecznicza. O udowodnionych właściwościach leczniczych decydują rodzaj i stężenie aktywnych składników biochemicznych.
W Polsce mamy bogate złoża leczniczych wód mineralnych. Najczęściej spotykane są wody: chlorkowo-sodowe, wodorowęglonowe, siarczkowo-siarkowodorowe, radoczynne i termalne.
Wody mineralne stosuje się do zabiegów balneologicznych, zwłaszcza kąpieli leczniczych w wannach i w basenach, do inhalacji, płukań oraz kuracji pitnej. Kąpiele mają szerokie zastosowanie w chorobach układu ruchu, układu krążeniowo-oddechowego, w chorobach dermatologicznych i innych.
Ważnym działem w belneoterapii jest kuracja pitna (krenoterapia). Systematyczne i prawidłowo dawkowane picie wód mineralnych wywiera działanie miejscowe na przewód pokarmowy oraz działanie ogólne, przede wszystkim w zakresie uzupełniania niedoborów mikro- i makroelementów. Ma to duże znaczenie, zwłaszcza w dzisiejszych czasach, ze względu na zubożenie gleby i środków spożywczych w niektóre potrzebne składniki mineralne, np. magnez, jod.
Drugim cennym tworzywem naturalnym, jakim posługuje się lecznictwo uzdrowiskowe, jest borowina.
Polska ma duże zasoby złóż borowinowych, które cechują się wysokimi wartościami leczniczymi. Najczęściej stosowane zabiegi borowinowe to: zawijania, kąpiele częściowe i całkowite, zabiegi ginekologiczne i rektalne (tampony, okłady, nasiadówki) oraz rzadziej stosowane kąpiele zawiesinowe czy jontoforeza. Zabiegi borowinowe są szeroko stosowane w leczeniu chorób układu ruchu, chorób kobiecych i - rzadziej - w chorobach układu trawienia i moczowego.
Tworzywami leczniczymi wykorzystywanymi w lecznictwie są także gazy lecznicze. Występują one w przyrodzie w formie rozpuszczonej w wodzie lub samodzielnie. W balneologii wykorzystuje się głównie dwutlenek węgla, siarkowodór, radon, tlen oraz, ostatnio, ozon - w mieszance ozonowo-tlenowej.
Poza wodami mineralnymi, borowinami i gazami leczniczymi duże znaczenie w lecznictwie uzdrowiskowym mają czynniki środowiskowe, w tym warunki klimatyczne, zieleń, kwiaty, które tworzą środowisko przyrodnicze sprzyjające leczeniu ludzi chorych. Wreszcie - w uzdrowisku wykorzystuje się czynniki fizyczne pod postacią różnych form energii, jak światło, prąd elektryczny, ultradźwięki, pole magnetyczne i inne. Należy jednak podkreślić, że w lecznictwie uzdrowiskowym te ostetnie czynniki mają znaczenie drugorzędne, stanowią jednak cenne metody uzupełniające, wchodząc w skład kompleksowych metod i programów leczniczych lub przygotowujących organizm do przyjmowania naturalnych procedur leczniczych.
Lecznicze wody mineralne najczęściej występujące w Polsce | |
Rodzaje, skład | Występowanie |
Chlorkowo-sodowe > 1000 mg NaCl/l (solanki 1,5%) | |
Chlorkowo-potasowe, wapniowe, magnezowe, jodkowe, bromkowe, żelaziste, siarczkowe | Ciechocinek, Kołobrzeg, Połczyn, Kamień Pom., Świnoujście, Goczałkowice, Rabka oraz Busko, Solec, Iwonicz, Rymanów, Wieniec |
Wodorowęglanowe > 1000 mg CO2/l | |
Sodowe, potasowe, wapniowe, magnezowe, chlorkowo-sodowe, żelaziste | Krynica, Polanica, Kudowa, Muszyna, Duszniki, Rymanów, Iwonicz, Długopole, Czerniawa, Szczawno, Szczawnica, Wysowa, Żegiestów, Świeradów |
Siarczkowo-siarkowodorowe > 1,0 mg S/l | |
Siarczkowe proste, siarczanowo-sodowe, wapniowe, siarczanowo-chlorkowe, sodowe, bromkowe, jodkowe | Busko, Solec, Przerzeczyn, Wieniec, Swoszowice, Horyniec, Wapienne oraz Kudowa, Lądek, Duszniki, Ciechocinek - źródło 14 |
Radoczynne > 2nCi Rn/l | |
Radonowe-siarczkowe, fluorkowe, szczawy radoczynne | Świeradów, Czerniawa, Lądek (Długopole, Szczawno) |
Termalne > 20°C (Cieplice) | |
Chlorkowo-sodowe, radoczynne, fluorkowe | Cieplice, Lądek, Ciechocinek |
Gazy lecznicze | |
Dwutlenek węgla, siarkowodór, radon, tlen, ozon | Duszniki, Krynica (źródła gazowe CO2) |
Artykuł pochodzi z tygodnika
"Służba Zdrowia" nr 63-66/2001
Irena Ponikowska
Służba zdrowiaPodobne teksty
Kontrola cukrzycy na dobrym poziomie
Źle wyrównany poziom cukru we krwi to dla diabetyka jedno z największych zagrożeń, które może prowadzić do nieodwracalnych powikłań, a nawet do śmierci.
Polacy a profilaktyka chorób cywilizacyjnych.
Najczęstszym powodem dla którego unikamy badań profilaktycznych jest przekonanie o tym, że jesteśmy zdrowi
Rodzaje nowotworów
Opis nowotworów złośliwych, półzłośliwych i złośliwych.
Rozpoznawanie raka piersi
Opis badań mających na celu wczesne rozpoznanie raka piersi.
Niekorzystne działanie na skórę promieniowania UV
Obecnie wiemy, że to promienie UVA są główną przyczyną fotostarzenia się skóry oraz zmian nowotworowych.
Pieprzyk, myszka i... słońce
Największym wrogiem każdej komórki barwnikowej czyli melanocyta i tego, który występuje w normalnej skórze i który buduje znamię jest słońce.
Żeń-szeń jako panaceum
Nazwa botaniczna żeń-szenia to Panax ginseng co po łacinie oznacza panaceum, czyli środek na wszystkie dolegliwości.
Klasyfikacja raka piersi
Rodzaje raka piersi i jego klasyfikacja TNM.