Skutki uboczne i reakcje niepożądane

Nie jest to raczej zaskakujące, że jakikolwiek skuteczny środek, który leczy jakąś chorobę, czy zmniejsza jakieś objawy może mieć też wpływ na inne części ciała. Zanim zostanie on wprowadzony na rynek, przeprowadza się szeroko zakrojone badania na liczebnej próbie osób. Mają one na celu wykrycie potencjalnych skutków ubocznych.

Trzy rzeczy należy wziąć pod uwagę podczas porównywania korzyści i strat wynikających z brania jakiegokolwiek leku:

• jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia skutków ubocznych,
• czy są one odwracalne kiedy już wystąpią,
• jakie są szanse oraz nasilenie szkód, bólu oraz niewygody podczas takiego leczenia.

Na przykład, chorzy z katarem siennym są w stanie znieść zawroty głowy wynikające z działania wielu leków antyhistaminowych, jeżeli one są skuteczne łagodzą ciągłe zatkanie nosa oraz inne objawy. Niektóre leki są uważane za bardzo wartościowe, mimo oczywistych niedogodności. Tak jest z lekami przeciwdrgawkowymi, że nawet takie dolegliwości jak zawroty głowy, czy utraty równowagi są akceptowane ze względu na korzyści płynące z ich używania. Na szczęście większość leków nie wywołuje bardzo poważnych skutków ubocznych. Ustalenie odpowiedniej dawki może zlikwidować tego typu reakcje nawet całkowicie. Czasem nasz organizm potrzebuje tylko trochę czasu na to, aby przyzwyczaić się do leku, a kiedy to już nastąpi wcześniejsze skutki uboczne ustępują. Jeżeli zauważysz u siebie jakieś skutki uboczne, zapytaj lekarza czy masz zmienić dawkę, a może nawet lek.

Bardzo wyczerpujący i wnikliwy proces rejestracji leków ma na celu wycofanie wszystkich leków, które wywołują bardziej poważne skutki uboczne niż schorzenia, które leczą. Na przykład, skutki uboczne zauważone podczas wstępnych badań leku na bóle głowy mogą się okazać niemożliwe do zaakceptowania ponieważ bóle, które mają leczyć, są zwykle przejściowe i niegroźne dla życia. Ale, jeśli te same skutki wystąpią podczas podawania chemioterapii, są one akceptowane ze względu na rodzaj choroby.

Działania niepożądane różnią się o reakcji idiosynkratycznych z kilku ważnych powodów. Reakcje idiosynkratyczne są to niespodziewane, nieprzewidywalne reakcje, które mogą być całkiem poważne. Nadużywanie lub złe używanie leku, jak to się zdarza przy celowym lub przypadkowym przedawkowaniu, może spowodować wystąpienie powikłań, podobnie jak obecność jakiejś innej choroby. Równie niebezpieczne są reakcje alergiczne. Natychmiast zadzwoń do swojego lekarza, jeśli zauważysz u siebie niezwykłe czy niespodziewane reakcje na lek. Pacjenci szczególnie narażeni na wystąpienie skutków ubocznych, czy powikłań, to przede wszystkim osoby bardzo młode lub bardzo stare, chorzy z niewydolnością wątroby lub nerek, narządów niezbędnych do właściwej przemiany i wydzielania leków.

Jeżeli przyjmujesz dwa lub więcej leków naraz, mogą one współdziałać ze sobą w niepożądany sposób, na przykład znosząc efekt działania jednego z nich, albo siebie nawzajem, albo zmieniając oczekiwane działania w ten, czy inny sposób. Jednak nie zawsze łączenie leków jest złe, czasami przepisywane są dwa leki na raz, ponieważ jeden wzmacnia efekt drugiego, albo jakąś inną drogą wywołują pożądane reakcje. Wzajemny wpływ jedzenia i leków jest często wspominany przez lekarzy, czy farmaceutów, dlatego zawsze poradź się któregoś z nich zanim zaczniesz brać jakiś nowy środek.