Wapń

Spis treści

1. Niedobór wapnia
2. Nadmiar wapnia
3. Źródła wapnia
4. Dzienne zapotrzebowanie na wapń

Spośród wszystkich składników mineralnych ma największy udział w budowie organizmu. Wapń i fosfor, pozostając ze sobą we wzajemnym stosunku dwa do jednego, zapewniają prawidłowy stan kości i zębów. Rola tego pierwiastka jest więc bardzo istotna szczególnie w procesie kształtowania się tkanki kostnej u dzieci i młodzieży, gdy kości rosną i stają się twardsze. Wapń w organizmie niemal w całości odkładany jest w kościach i zębach. Warunkiem prawidłowego wchłaniania wapnia jest dostateczna ilość witaminy D w organizmie. Wapń i magnez natomiast utrzymują prawidłową czynność układu sercowo - naczyniowego. Wapń odpowiada bierze udział w procesach krzepnięcia krwi oraz prawidłowym działaniu układu nerwowego i mięśniowego.

Niedobór wapnia

Przy deficycie wapnia mogą wystąpić odznaki jak: skurcze mięśni, uczucie mrowienia i drętwienia w rękach i nogach, ból w stawach, zwolnienie tętna. Następnymi objawami są: bicie serca, krwotoki, zaburzenia snu, stany lękowe, zaburzenia chodu, złamania kości, zaburzenia wzrostu u dzieci. Ponieważ prawie 99 proc. wapnia znajduje się w zębach i kościach dlatego jego niedobór prowadzi do osteomalacji (rozmiękanie kości), osteoporozy, próchnicy zębów i krzywicy.

Nadmiar wapnia

Nadmiar wapnia w pożywieniu, zwykle powyżej 2000mg może powodować zaparcia i zwiększa ryzyko infekcji dróg moczowych.

Źródła wapnia

Znaczne ilości wapnia zawiera m. in. mleko i produkty mleczne, sery, soja, sardynki, łosoś, orzeszki ziemne, orzechy włoskie, nasiona słonecznika, jarmuż, fasola, brokuły, jaja, szpinak, buraki i rabarbar.

Należy pamiętać, że kwas szczawiowy zawarty w szczawiu, szpinaku i rabarbarze oraz kwas fitynowy zawarty w produktach zbożowych i strączkowych utrudnia wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego.

Dzienne zapotrzebowanie na wapń

Dzienne zapotrzebowanie na wapń (mg/osoba) wg zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie

Niemowlęta**
0 - 0,5 0,5 - 1,0	600 800
Dzieci**
1 - 3 lat 4 - 6 lat 7 - 9 lat	800 800 800
Młodzież
chłopcy 10-12 lat chłopcy 13 - 15 lat chłopcy 16 - 20 lat dziewczynki 10-12 lat dziewczynki 13 - 15 lat dziewczynki 16 - 18 lat	1200 1200 1200 1200 1200 1200
Mężczyźni
19 - 25 lat - aktywność fizyczna mała - aktywność fizyczna umiarkowana - aktywność fizyczna duża 26 - 60 lat - aktywność fizyczna mała - aktywność fizyczna umiarkowana - aktywność fizyczna duża powyżej 60 lat	1200 1200 1200 900 900 900 1200
Kobiety
19 - 25 lat - aktywność fizyczna mała - aktywność fizyczna umiarkowana - aktywność fizyczna duża 26 - 60 lat - aktywność fizyczna mała - aktywność fizyczna umiarkowana - aktywność fizyczna duża ciężarna - II połowa ciąży karmiąca powyżej 60	1200 1200 1200 900 900 900 1200 1200 1200

** Zalecenia dla niemowląt oparte są na średniej zawartości sodu, potasu i chloru w 1000 ml mleka kobiecego (dolna granica rozrzutu). Zalecenia dla dzieci od 1 do 9 lat przedstawiono w granicach "od-do", pierwsza wartość jest minimalną zalecaną ilością dziennego spożycia dla danego pierwiastka, druga wartość jest poziomem bezpiecznym.