Uraz czaszkowo - mózgowy
Do urazów głowy dochodzi najczęściej w wyniku bezpośredniego uszkodzenia mózgu odłamkami kostnymi czaszki oraz w wyniku gwałtownie działających sił przyspieszenia bądź opóźnienia, które uszkadzają tkankę nerwową zarówno w miejscu zadziałania urazu jak i po stronie przeciwnej tzw. zjawisko contresoup. Są one najczęściej wynikiem wypadków komunikacyjnych, rzadziej ran postrzałowych czy innymi przyczynami. Następstwem urazów oprócz uszkodzenia tkanki nerwowej są uszkodzenia naczyń krwionośnych i opon mózgowo rdzeniowych. W wyniku uszkodzenia dochodzi do przerwania połączeń miedzy neuronami, w wyniku krwawienia rozwija się niedokrwienie, powstają krwiaki i obrzęk mózgu czego następstwem mogą być ogniskowe, ubytkowe objawy neurologiczne.
Objawy urazu głowy
Niewiele urazów mózgowo-czaszkowych dotyczy tylko głowy. W większości przypadku należy zwrócić uwagę na inne części ciała (klatka piersiowa, jama brzuszna, kończyny górne i dolne). Do najczęstszych objawów związanych z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego należą:
- zaburzenia świadomości różnego stopnia aż do utraty przytomności i śpiączki
- zmiana reakcji źrenic na światło, ich szerokości oraz symetryczności
- ruchy samoistne często objawami asymetrii (niedowład połowiczy, prężenia)
- zaburzenia czynności funkcji życiowych:
- oddechu- przyspieszenie oddechu, zwolnienie oddychania, oddech przerywany, periodyczny
- krążenia- zwolnienie częstości pracy serca, przyspieszenie częstości pracy serca, wzrost/spadek ciśnienia tętniczego krwi - w przypadku otwartych urazów czaszkowo - mózgowych wypływ tkanki mózgowej z rany głowy, nosa, przewodu słuchowego lub ust, wypływ płynu mózgowo-rdzeniowego z nosa lub przewodu słuchowego, krwawienie z nosa, ust, przewodu słuchowego
Rozpoznanie urazu głowy
Rozpoznanie ustala się na podstawie rozmowy ze świadkami zdarzenia oraz na podstawie charakterystycznych objawówPostępowanie przy urazie głowy
Na miejscu wypadku należy przede wszystkim:
- zabezpieczyć drożność dróg oddechowych
- ułożyć ratowanego w pozycji leżącej z uniesionym tułowiem o 15-30°
- zatamować krwawienie, opatrzyć rany
- unieruchomić szyjny odcinek kręgosłupa, unikać skrajnych ruchów i ułożeń głowy (zgięcie, rozciąganie, szarpnięcie)
- przy zakładaniu opatrunku w otwartych urazach czaszkowo-mózgowych unikać ucisku na mózg
Chorego należy jak najszybciej zawieźć na ostry dyżur chirurgiczny