Leczenie osób w podeszłym wieku

U starszych pacjentów zarówno tych leczonych w szpitalu jak i tych leczonych w domu częściej niż u osób młodych ujawniają się reakcje niepożądane na zażywane leki, które częściej są poważniejsze i przedłużające hospitalizację. Najczęściej są one związane z odmiennością starzejącego się organizmu w wyniku czego dochodzi do odmiennego metabolizmu leków i ich eliminacji z organizmu co powoduje odmienną reakcję organizmu na lek. Zmiany fizjologiczne w u ludzi starszych wymagają od lekarza niezwykłej ostrożności w doborze odpowiedniego leku i jego dawki. Z drugiej strony ze względu na wiek pacjenta nie można mu nie podać leków przy istniejących wskazaniach.

W wyniku zmian w przewodzie pokarmowych dochodzi do zmian we wchłanianiu leków. Zmiany miażdżycowe w naczyniach krwionośnych zaopatrujących jelita, zmniejszenie wydzielania soku żołądkowego oraz zmniejszenie powierzchni jelit powodują niższe stężenie leku podanego doustnie w porównaniu do osób młodych. Z drugiej strony zmniejszenie motoryki jelit powoduje dłuższe pozostanie leku w przewodzie pokarmowym przez lek ma więcej czasu aby wchłonął się do krwiobiegu. Jednak wypadkowa tych wpływów jest trudna do przewidzenia.

Zmiany składu chemicznego ciała przejawiające się spadkiem masy ciała przy wzroście masy tkanki tłuszczowej 5-20% powodują, że stężenie leku we krwi osiąga wyższe wartości. W związku ze zmniejszeniem się całkowitej ilości wody leki osiągają wyższe stężenie co może objawić się nasilonymi działaniami ubocznymi. U ludzi starszych dochodzi również często do zmniejszenia stężenia białka, co niesie za sobą również zwiększenie wolnej, aktywnej frakcji leku, która przy prawidłowym stężeniu białka byłaby z nim związana i nieaktywna. Wszystkie zmiany w składzie chemicznym organizmu pojawiające się wraz ze starzeniem się powodują większe prawdopodobieństwo kumulacji leku w organiźmie i jego ewentualnego toksycznego działania.

Wraz jak przybywa lat upośledzeniu ulega funkcja wątroby i jej zdolność do inaktywacji leków. W wyniku tych procesów wiele leków dłużej pozostaje w formie aktywnej w organiźmie i wolniej jest z niego usuwana. Inne z nich są szybciej metabolizowane a jeszcze inne nie zmieniają swojej farmakokinetyki.

Podwyższeniu stężenia leków sprzyja również upośledzeni czynności nerek w wyniku czego leki gorzej są usuwane z organizmu i dłużej w nim pozostają. Często może dojść do ich kumulacji i nasilenia działania niepożądanego. Tylko nieznaczna część osób nie wykazuje zmian w funkcjonowaniu nerek związanych z wiekiem.

Musimy pamiętać, że ujawnieniu się objawów niepożądanych są błędy jakie popełniają ludzie starsi w związku z prawidłowym przyjmowaniem leków a które związane są z gorszym funkcjonowaniem narządu wzroku i gorszą sprawnością intelektualną. Aby temu zapobiec sam chory ale również członkowie jego rodziny czy opiekunowie powinni znać godziny przyjmowania leków, ich dawki oraz możliwe działania niepożądane.