Profilaktyka i leczenie złamań kręgów

Najważniejszym czynnikiem ryzyka złamań kręgów w przebiegu osteoporozy jest niska gęstość mineralna kręgosłupa. Najlepszą metodą chroniącą przed złamaniami osteoporotycznymi kręgosłupa jest eliminacja czynników, które wpływają na zmniejszenie gęstości mineralnej oraz takich, które zwiększają prawdopodobieństwo urazowości. 

Na zmniejszenie gęstości kości wpływa:

• Wczesna menopauza u kobiet
• Niskie spożycie wapnia (< 800 mg/d)
• Niski poziom Witaminy D w surowicy (< 11 mg/ml)
• Palenie tytoniu
• Mała aktywność fizyczna
• Długotrwałe unieruchomienie

Na zwiększone prawdopodobieństwa urazowości wpływa:

• zaburzeniami rytmu serca
• hipotonią ortostatyczną
• zaburzeniami widzenia (jaskra, zaćma, zwyrodnienie plamki żółtej)
• zaburzeniami neurologicznymi (zaburzenia błędnika, choroby naczyniowe mózgu)
• stosowaniem leków uspakajających, antyhistaminowych, przeciwbólowy (łatwiejsze przedawkowywanie, łączenie leków)

Analizując powyższą grupę czynników profilaktyka złamań do których dochodzi w przebiegu osteoporozy powinna opierać się na:

• prawidłowe żywienie: (dieta wysokowapniowa 1000 - 1500 mg/d, warzywa zielone, orzechy, ryby konserwy, unikanie kofeiny i nadmiernego spożycia alkoholu, uzupełnienie niedoborów witamin, .)
• Wykonywaniu ćwiczeń fizycznych (z niewielkim obciążeniem, uruchomienie całego kręgosłupa, wzmocnienie mięśni brzucha i grzbietu, unikanie nadmiernych ruchów zgięciowych)
• Unikaniu palenia tytoniu.
• Unikaniu sytuacji mogących zakończyć się upadkiem (stosowanie laski lub kul podczas chodzenia, stosowane specjalnych poduszek w okolicy biodra)
• leczenie zaburzeń sprzyjających większej urazowości.
• leczeniu farmakologicznym osteoporozy.

Złamanie trzonu kręgowego w przebiegu osteoporozy objawia się nagłym, ostrym bólem umiejscowionym poniżej dolnych kątów łopatek, któremu towarzyszy wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych ze znaczną ich bolesnością. Ze względu na bolesność dochodzi do zmniejszenia zakresów ruchomości kręgosłupa a okresy bezruchu zmniejszają dolegliwości bólowe.

W przypadku złamanie wielu kręgów dochodzi do pogłębienia kyfozy piersiowej czego następstwem jest powstanie tzw.”garbu wdowiego”, a łuki żebrowe zaczynają się stykać z talerzami biodrowymi. Deformacja klatki piersiowej prowadzi do zaburzeń w układzie oddechowym (niedostateczna wentylacja oraz obszary niedodmy) oraz w układzie pokarmowym (utrata apetytu, wzdęcia brzucha i zaparcia, przepuklina rozworu przełykowego).

Przez pierwsze 2 tygodnie od złamania najważniejsza jest walka z bólem oraz unieruchomienie chorego w łóżku. W tym celu stosuje się leki przeciwbólowe a gdy te nie skutkują stosuje się przeciwbólowe leki narkotyczne. Często zastosowanie leków zmniejszających napięcie mięśni może ograniczyć potrzebę stosowania leków przeciwbólowych. Poprawę w dolegliwościach związanych ze złamaniem kręgu uzyskuje się także dzięki kalcytoninie.

Między 2 i 5 tygodniem po złamaniu, gdy dolegliwości bólowe stopniowo ustępują należy dążyć do szybkiego uruchomienia chorego. Aby uchronić od ruchów zginania w kręgosłupie można zastosować gorset ortopedyczny (np.Jewetta). Podparcie kręgosłupa z pomocą gorsetu przynosi ulgę związaną z odciążeniem więzadeł i mięśni oraz zmniejsza dolegliwości bólowe. Zaopatrzeniu ortopedycznemu jest konieczne gdy chory musi korzystać ze środków komunikacji miejskiej i jest narażony na upadki z powodu warunków atmosferycznych.

Bóle ustępują zwykle po 6-8 tygodniach od epizodu złamania, a pojawiające się dolegliwości mogą być znacznie zmniejszone przez kilkunastominutowe odpoczynki w łóżku.