Profilaktyka i leczenie złamań kręgów

Najważniejszym czynnikiem ryzyka zÅ‚amaÅ„ krÄ™gów w przebiegu osteoporozy jest niska gÄ™stość mineralna krÄ™gosÅ‚upa. NajlepszÄ… metodÄ… chroniÄ…cÄ… przed zÅ‚amaniami osteoporotycznymi krÄ™gosÅ‚upa jest eliminacja czynników, które wpÅ‚ywajÄ… na zmniejszenie gÄ™stoÅ›ci mineralnej oraz takich, które zwiÄ™kszajÄ… prawdopodobieÅ„stwo urazowoÅ›ci. 

Na zmniejszenie gęstości kości wpływa:

• Wczesna menopauza u kobiet
• Niskie spożycie wapnia (< 800 mg/d)
• Niski poziom Witaminy D w surowicy (< 11 mg/ml)
• Palenie tytoniu
• MaÅ‚a aktywność fizyczna
• DÅ‚ugotrwaÅ‚e unieruchomienie

Na zwiększone prawdopodobieństwa urazowości wpływa:

• zaburzeniami rytmu serca
• hipotoniÄ… ortostatycznÄ…
• zaburzeniami widzenia (jaskra, zaćma, zwyrodnienie plamki żółtej)
• zaburzeniami neurologicznymi (zaburzenia bÅ‚Ä™dnika, choroby naczyniowe mózgu)
• stosowaniem leków uspakajajÄ…cych, antyhistaminowych, przeciwbólowy (Å‚atwiejsze przedawkowywanie, Å‚Ä…czenie leków)

Analizując powyższą grupę czynników profilaktyka złamań do których dochodzi w przebiegu osteoporozy powinna opierać się na:

• prawidÅ‚owe żywienie: (dieta wysokowapniowa 1000 - 1500 mg/d, warzywa zielone, orzechy, ryby konserwy, unikanie kofeiny i nadmiernego spożycia alkoholu, uzupeÅ‚nienie niedoborów witamin, .)
• Wykonywaniu ćwiczeÅ„ fizycznych (z niewielkim obciążeniem, uruchomienie caÅ‚ego krÄ™gosÅ‚upa, wzmocnienie mięśni brzucha i grzbietu, unikanie nadmiernych ruchów zgiÄ™ciowych)
• Unikaniu palenia tytoniu.
• Unikaniu sytuacji mogÄ…cych zakoÅ„czyć siÄ™ upadkiem (stosowanie laski lub kul podczas chodzenia, stosowane specjalnych poduszek w okolicy biodra)
• leczenie zaburzeÅ„ sprzyjajÄ…cych wiÄ™kszej urazowoÅ›ci.
• leczeniu farmakologicznym osteoporozy.

Złamanie trzonu kręgowego w przebiegu osteoporozy objawia się nagłym, ostrym bólem umiejscowionym poniżej dolnych kątów łopatek, któremu towarzyszy wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych ze znaczną ich bolesnością. Ze względu na bolesność dochodzi do zmniejszenia zakresów ruchomości kręgosłupa a okresy bezruchu zmniejszają dolegliwości bólowe.

W przypadku zÅ‚amanie wielu krÄ™gów dochodzi do pogÅ‚Ä™bienia kyfozy piersiowej czego nastÄ™pstwem jest powstanie tzw.”garbu wdowiego”, a Å‚uki żebrowe zaczynajÄ… siÄ™ stykać z talerzami biodrowymi. Deformacja klatki piersiowej prowadzi do zaburzeÅ„ w ukÅ‚adzie oddechowym (niedostateczna wentylacja oraz obszary niedodmy) oraz w ukÅ‚adzie pokarmowym (utrata apetytu, wzdÄ™cia brzucha i zaparcia, przepuklina rozworu przeÅ‚ykowego).

Przez pierwsze 2 tygodnie od złamania najważniejsza jest walka z bólem oraz unieruchomienie chorego w łóżku. W tym celu stosuje się leki przeciwbólowe a gdy te nie skutkują stosuje się przeciwbólowe leki narkotyczne. Często zastosowanie leków zmniejszających napięcie mięśni może ograniczyć potrzebę stosowania leków przeciwbólowych. Poprawę w dolegliwościach związanych ze złamaniem kręgu uzyskuje się także dzięki kalcytoninie.

Między 2 i 5 tygodniem po złamaniu, gdy dolegliwości bólowe stopniowo ustępują należy dążyć do szybkiego uruchomienia chorego. Aby uchronić od ruchów zginania w kręgosłupie można zastosować gorset ortopedyczny (np.Jewetta). Podparcie kręgosłupa z pomocą gorsetu przynosi ulgę związaną z odciążeniem więzadeł i mięśni oraz zmniejsza dolegliwości bólowe. Zaopatrzeniu ortopedycznemu jest konieczne gdy chory musi korzystać ze środków komunikacji miejskiej i jest narażony na upadki z powodu warunków atmosferycznych.

Bóle ustępują zwykle po 6-8 tygodniach od epizodu złamania, a pojawiające się dolegliwości mogą być znacznie zmniejszone przez kilkunastominutowe odpoczynki w łóżku.