Pierwsze zwiastuny
Skóra
Skóra, objętościowo największy z naszych organów niejednokrotnie staje się zwierciadłem pracy wielu narządów. Upośledzenie ich funkcji objawia się zmianą koloru skóry, stopniem jej uwodnienia czy temperatury. I tak :
- zażółcenie skóry (tzw. żółtaczka) jest objawem schorzeń wątroby i pęcherzyka żółciowego; w przypadku tzw. żółtaczki mechanicznej (najczęściej towarzyszącej kamicy pęcherzyka żółciowego) zażółceniu powłok towarzyszą również - ciemne zabarwienie moczu i blade stolca. Zaobserwowanie u siebie takich objawów powinno nas zobligować do jak najszybszej wizyty u lekarza;
- sinica skóry i błon śluzowych to ich niebieskawe zabarwienie, które może pojawić się na wargach, języku i śluzówkach jamy ustnej (tzw. sinica centralna) oraz skóry rąk, stóp i paznokci (tzw. sinica obwodowa). Pierwsza jest wynikiem niedostatecznego wysycenia tlenem hemoglobiny w krwi tętniczej na skutek niewydolności krążenia lub wadliwego natleniania krwi w płucach (np. w przebiegu rozedmy czy zatorów w płucach), obwodowa, z reguły towarzysząca sinicy centralnej, ale mogąca też występować bez niej jest wynikiem zwolnionego lub zmniejszonego przepływu krwi przez dany obszar. O chorobowej sinicy można mówić tylko wtedy, gdy skóra jest ciepła, bowiem jej pojawienie się, gdy jest zimno jest zjawiskiem normalnym. Sinica jest wskazaniem do natychmiastowej konsultacji lekarskiej.
- zaczerwienienie skóry w obrębie twarzy może być objawem nadciśnienia;
- skóra w kolorze kawy z mlekiem może sygnalizować zaburzenia funkcji nerek;
- nadmiernie ocieplona, wilgotna skóra jest objawem nadczynności tarczycy, a sucha i zimna jej niedoczynności;
- obrzęki skóry występujące w okolicach położonych niżej i w obszarach, gdzie skóra jest luźna (np. w okolicach kostek) pojawiają się często w niewydolności serca;
- obrzęki w okolicach twarzy i rąk nasilające sie w pozycji leżącej mogą być objawem zapalenia kłębuszków nerkowych;
- skłonność do powstawania podskórnych wylewów krwawych (tzw. siniaków) często sygnalizuje zaburzenia w układzie krzepnięcia krwi;
- świąd skóry (uogólniony, bez towarzyszących zmian skórnych) może wystąpić chorobach wątroby, niewydolności nerek, cukrzycy, chorobach tarczycy, tkanki łącznej, ciąży, a także (uwaga!) może być pierwszym objawem białaczki.
Włosy
- okresowe wypadanie włosów często ma miejsce w okresie 2-3 miesięcy po porodzie, po odstawieniu leków antykoncepcyjnych oraz w okresie rekonwalescencji po długotrwałej i ciężkiej chorobie.
- środki i techniki fryzjerskie takie jak: lakiery i żele do włosów, rozjaśnianie, farbowanie, trwała ondulacja, ciasne splatanie, używanie gumek do włosów czy elektrycznych wałków i lokówek mogą niszczyć włosy i doprowadzać do ich wypadania. Tego rodzaju wypadanie włosów nie jest groźne i można je zminimalizować stosując dietę bogatą w witaminy i ubogą w cholesterol oraz uprawiając regularne ćwiczenia gimnastyczne i różnego rodzaju sporty.
- jeśli wypadaniu włosów towarzyszy zażywanie leków przepisanych z powodu innych dolegliwości, konieczna jest konsultacja z lekarzem (istnieje bowiem prawdopodobieństwo, że utrata włosów jest skutkiem ubocznym działania leku).
- utrata włosów oraz swędzenie i nadmierne łuszczenie się skóry na głowie (czyli tzw. łupież) są najczęściej objawami tzw. łojotokowego zapalenia skóry, które jeśli nie ustąpi na skutek używania szamponów przeciwłupieżowych powinno być skonsultowane przez dermatologa.
- miejscowe wypadanie włosów (tzw. łysienie plackowate) może być wynikiem grzybicy skóry owłosionej głowy (towarzyszy jej swędzenie) lub tzw. łysienia neurogennego, które pojawia się nagle na skutek dużych przeżyć emocjonalnych. Obydwie przyczyny tego rodzaju łysienia powinny być wskazaniem do wizyty u lekarza.
- i jeszcze jedno - dowiedziono, że nagłe, szybkie wypadanie włosów z pojawianiem się silnych zakoli (u mężczyzn) zwiększa 3-4 krotnie ryzyko wystąpienia zawału mięśnia sercowego !
Paznokcie
Paznokcie rosną w ciągu całego życia. Można na nich jak na przekrojach pni drzewnych odczytać wiele cennych informacji o nieprawidłowym funkcjonowaniu niektórych narządów.
- paznokcie łyżeczkowate (z wgłębieniem w środku) pojawiają się gdy pracujemy dłońmi w ciepłym i wilgotnym otoczeniu lub są objawem niedokrwistości z niedoboru żelaza !;
- paznokcie w kształcie szkiełek zegarkowych (wypukłe) mogą byĆ dziedziczne (niegroźne) lub sygnalizować ciężkie schorzenia układu krążenia, płuc i wątroby wymagającego natychmiastowego leczenia;
- paznokcie z poprzecznymi bruzdami mogą być następstwem przebytych infekcji (np. ciężkiej grypy), zatruć, operacji czy kryzysów psychicznych;
- paznokcie z bruzdami podłużnymi są częstą oznaką zaburzeń w układzie trawiennym, które może zniwelować dieta bogata w błonnik;
jeśli to nie pomaga, podłożem może być zapalenie trzustki wymagające interwencji lekarskiej; - paznokcie cienkie i łuszczące się (głównie palców stóp) mogą być objawem grzybicy paznokci, która wymaga leczenia przez dermatologa;
- paznokcie nierówne i pofałdowane mogą występować w przebiegu łuszczycy;
- paznokcie łamliwe i rozdwajające się mogą być przypadłością dziedziczną, ale mogą również pojawić się na skutek kontaktu z wodą, detergentami i silnymi substancjami chemicznymi, niedoboru wapnia i cynku w organizmie, niedostatecznego nawilżenia paznokci, a także podczas niewłaściwej pielęgnacji (używanie lakierów do paznokci niskiej jakości). Radą na tę przypadłość jest dieta bogata w witaminy, wapń, cynk, żelatynę (wzmacnia paznokcie) i żelazo;
- białe plamki na paznokciach są wyrazem mikrourazów takich jak uderzenia czy zbyt brutalny manicure;
- barwne, poprzeczne paski na paznokciach mogą pojawić się w trakcie przyjmowania niektórych leków.
Język
Wygląd własnego języka może nas również poinformować o czymś co dzieje się w naszym organizmie.
- czerwone plamki lub zaczerwienienie koniuszka języka może świadczyć o zaburzeniach w układzie pokarmowym wywołanych niedoborem witaminy B;
- naprzemienna bladość i zaczerwienienie języka może być objawem nerwicy Żołądka;
- język w kolorze bladoszarym towarzyszy niedoborom żelaza;
- sinica języka "mówi" o niewydolności układu krążeniowo - oddechowego;
- język suchy z niewielkimi pęknięciami może być symptomem cukrzycy;
- język zaczerwieniony aż do nasady sygnalizuje, że pęcherzyk żółciowy jest podatny na różnego rodzaju infekcje.
Usta
Układ ust nie tylko świadczyć o naszym charakterze - mówi również o naszym zdrowiu:
- wąskie usta mogą towarzyszyć chorobom trzustki i niedoborowi kwasu solnego w soku żołądkowym (tzw. niedokwaśności);
- sinica ust może przemawiać za niewydolnością układu krążenia i płuc.
Oczy
Oczy są "zwierciadłem duszy", ale i niezłym barometrem stanu naszego zdrowia.
- zażólcone białkówki oka są zwykle objawem chorób wątroby i pęcherzyka żółciowego;
- oczy stale zaczerwienione mogą towarzyszyć cukrzycy;
- oczy wyłupiaste (tzw. wytrzeszcz) i wilgotne są objawem nadczynności tarczycy;
- brązowe punkciki widoczne na białkówkach oka mogą przemawiać za zaburzeniami przemiany materii.
Wszystkie wymienione wyżej objawy oczne wymagają konsultacji lekarskiej.
Węzły chłonne
Powiększenie węzłów chłonnych jest objawem toczącej się w organizmie infekcji (np. z powiększeniem węzłów szyjnych mamy do czynienia w trakcie infekcji bakteryjnych i wirusowych w obrębie migdałków, gardła, zatok czy zębów). Jeżeli powiększenie węzłów pojawia się i utrzymuje bez uchwytnej przyczyny powinno być skonsultowane z lekarzem, ponieważ może być spowodowane obecnością przerzutów nowotworowych w węźle chłonnym.
Bruzdy i zmarszczki
Na koniec słów parł o rozrysowanych na mapie twarzy bruzdach i zmarszczkach, które są odzwierciedleniem rozmaitych schorzeń i dolegliwości:
- bruzda "żołądkowa" pomiędzy koniuszkiem nosa i wargą wskazuje na nadkwaśność żołądka (jeżeli jest głęboka i ciągnie się aż do kącika ust może sygnalizować problemy sercowo - naczyniowe). Osoby posiadające taką bruzdę powinny za wszelką cenę unikać stresu i napojów pobudzających wydzielanie kwasów żołądkowych (np. kawy), a uprawiać jak najwięcej sportów wytrzymałościowych.
- bruzda "plecowa" jest poprzeczną bruzdą u nasady nosa i często występuje u osób mających problemy z kręgosłupem i mięśniami przykręgosłupowymi. W tym wypadku pomocne byłyby: gimnastyka pleców, trening mięśni grzbietu, pływanie, magnetoterapia i joga.
- bruzda "nerkowa", a właściwie wyraźne worki pod oczami występuje u osób ze schorzeniami nerek, pęcherza, jamy nosowej i zatok. Przeciwwskazany jest w takich wypadkach alkohol, a wskazane wypijanie dużych ilości wody mineralnej.
- bruzda "żylna" pojawia się miedzy wargą dolną a brodą i wskazuje na predyspozycje do występowanie hemoroidów.