Postępowanie pooperacyjne

Po znieczuleniu ogólnym każdy pacjent pozostaje pozostaje pod nadzorem medycznym (lekarza lub pielęgniarki)  w sali pooperacyjne do czasu pełnego powrotu świadomości.Pacjenci, którzy mieli wykonane bardzo obciążające i skomplikowane operacje (np. kardiochirurgiczne) lub pacjenci z powikłaniami podczas znieczulenia są przewożeni do oddziału intensywnej terapii. 

Najistotniejszym problemem bezpośrednio po operacji jest możliwość przedłużonego działania leków nasennych co może powodować wystąpienie  zaburzeń oddechu, pracy serca i ciśnienia tętniczego. W celu zminimalizowania ryzyka zaburzeń oddechowych i krążenia chory jest stale monitorowany (EKG, ciśnienie krwi, tętno, ilość tlenu we krwi, temperatura, ilość moczu). Zakres monitorowania zależny jest od wieku, rodzaju operacji i znieczulenia, chorób współistniejących. Pacjentom po znieczuleniu ogólnym zwykle podawany jest tlen przez maseczkę lub wąsy donosowe. Podawane wszystkim kroplówki mają za zadanie dostarczenie wody i elektrolitów.

Po znieczuleniu ogólnym i ustępowaniu blokady po znieczuleniu przewodowym chory zaczyna odczuwać ból w ranie pooperacyjnej. Dlatego też ważne jest skuteczne postępowanie przeciwbólowe. Podanie leków bezpośrednio po pojawieniu się bólu zapobiega jego narastaniu i pozwala zmniejszyć dawkę. Środki przeciwbólowe mogą być podawane różnymi drogami: doustnie, domięśniowo, podskórnie, dożylnie i doodbytniczo, a także przez cewnik założony w okolicę splotu nerwowego lub do kręgosłupa. Pierwsza dawka leku powinna zostać podana zaraz po zgłoszeniu wystąpienia bólu przez pacjenta, następne w dokładnych odstępach czasowych, zależnych od stosowanego leku.

W okresie pooperacyjnym często występują nudności i wymioty co wiąże z możliwością zachłyśnięcia się treścią pokarmową do płuc (słabe odruchy obronne krtani przy niepełnym wybudzeniu i senności). Dlatego też, każdorazowe wystąpienie nudności należy zgłosić pielęgniarce, aby można było podać leki przeciwwymiotne i w ten sposób zminimalizować ryzyko wymiotów.

Po pełnym wybudzeniu ze znieczulenia i podaniu środków przeciwbólowych każdy pacjent powinien stosować  "gimnastykę oddechową" polegającą na powolnych wydechach przez usta ułożone "w ryjek" lub poprzez dmuchanie w rurkę, której końcówka umieszczona jest pod wodą, aż do momentu pojawienia się pęcherzyków powietrza. Zadaniem tych ćwiczeń jest głębokie upowietrznianie płuc aby zapobiec ewentualnemu zapaleniu płuc. Gimnastykę oddechową należy stosować 4 - 5 razy na godzinę.

Jeżeli nie ma przeciwwskazań ze strony chirurgicznej i zniesiony jest ból pooperacyjny, chory powinien siadać i wstawać już następnego dnia. Szczególne ważne jest to u osób z żylakami kończyn dolnych, gdyż długie przebywanie w pozycji leżącej grozi rozwojem zakrzepów i ich powikłań.