Jod

Spis treści

1. Niedobór jodu
2. Nadmiar jodu
3. Źródła jodu
4. Dzienne zapotrzebowanie na jod

Jod jest niezbędny dla prawidłowego działania tarczycy. Jod wpływa na tarczycę będąc składnikiem produkowanych przez nią hormonów: tyroksyny i trójjodotyroniny, które regulują przemiany energetyczne, wzrost, rozmnażanie, syntezę białek, rozwój i pracę mózgu oraz układu nerwowego. Pomaga w utrzymaniu zdrowej skóry, włosów, paznokci i zębów. W ciele człowieka znajduje się od 15 do 30 miligramów jodu z czego dwie trzecie ogólnej ilości jodu znajduje się w tarczycy.

Niedobór jodu

Niedobór jodu prowadzi do niedoczynności tarczycy i powstania na szyi wola endemicznego. W przebiegu niedoczynności tarczycy obserwuje się:

• zmęczenie i brak energii,
• zaburzenia pamięci i sprawności intelektualnej,
• depresję,
• dreszcze,
• bóle stawów,
• upośledzenie słuchu,
• wypadanie włosów,
• podatność na przeziębienia i infekcje dróg oddechowych,
• objawy przyspieszonego starzenia się
• przyrost masy ciała
  

Stany niedoboru jodu w okresie ciąży mogą prowadzić do niedorozwoju płodu, zarówno fizycznego jak i umysłowego, zwanego kretynizmem.

Nadmiar jodu

Nie są znane objawy zatrucia czy nadmiaru jadu spowodowane jodem naturalnym. Dopiero ponad dwudziestokrotne przekraczanie dawek jest szkodliwe i doprowadza do nadczynności tarczycy i powstawanie wola. Stan ten objawia się nadpobudliwością, przyspieszeniem pracy serca, przyspieszonym metabolizmem, nieodpornością na podwyższoną temperaturę, chudnięciem, niepokojem i wytrzeszczem oczu.

Źródła jodu

Jod występuje w wodzie, powietrzu (zwłaszcza w okolicach nadmorskich), w glebie, a więc również w produktach roślinnych wyhodowanych na bogatym w jod podłożu. Bogatym źródłem jodu są ryby morskie, owoce morza oraz sól nie oczyszczona lub jodowana, drożdże, morszczyn, cebula.

Dzienne zapotrzebowanie na jod

Dzienne zapotrzebowanie na jod (μg/osoba) wg zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie.

Niemowlęta
0 - 0,5 0,5 - 1,0	40 50
Dzieci
1 - 3 lat 4 - 6 lat 7 - 9 lat	70 90 120
Młodzież
chłopcy 10-12 lat chłopcy 13 - 15 lat chłopcy 16 - 20 lat dziewczynki 10-12 lat dziewczynki 13 - 15 lat dziewczynki 16 - 18 lat	150 150 160 150 150 160
Mężczyźni
19 - 25 lat - aktywność fizyczna mała - aktywność fizyczna umiarkowana - aktywność fizyczna duża 26 - 60 lat - aktywność fizyczna mała - aktywność fizyczna umiarkowana - aktywność fizyczna duża powyżej 60 lat	160 160 160 160 160 160 160
Kobiety
19 - 25 lat - aktywność fizyczna mała - aktywność fizyczna umiarkowana - aktywność fizyczna duża 26 - 60 lat - aktywność fizyczna mała - aktywność fizyczna umiarkowana - aktywność fizyczna duża ciężarna - II połowa ciąży karmiąca powyżej 60	160 160 160 160 160 160 180 200 160