Jak skutecznie uporać się z astmą

Spis treści

1. Jak najskuteczniej uporać się z astmą?
2. Jak jest w Polsce?
3. Wniosek
4. Sterydofobia
5. Nowoczesne przyjmowanie leków

Słowo „astma” pochodzi z greckiego i oznacza „ciężkie oddychanie”, ale nie każda duszność jest z nią związana. Astma to choroba polegająca na nagłym, napadowym, odwracalnym zwężeniu oskrzeli (świszczący oddech), z towarzyszącą temu nadreaktywnością oskrzeli, która oznacza reagowanie ich skurczem na bodźce, normalnie, u zdrowego człowieka nie powodujące skurczów. Bodźce te – czynniki wywołujące astmę, to w zależności od jej rodzajów – wysiłek fizyczny, zimne powietrze, mgła, dym tytoniowy, czasem płacz, śmiech, różne substancje chemiczne, alergeny, takie jak kurz domowy, pierze, pyłki roślin, sierść zwierząt, czy także zakażenia lub nietolerancja na niektóre leki. Na całym świecie choruje na astmę około 100-150 milionów ludzi. Jest to choroba cywilizacyjna. W Polsce szacuje się, że dotyczy ona blisko 2 milionów osób. Astmy nie da się wyleczyć, ale właściwie i skutecznie leczona, jest całkowicie kontrolowana i nie ogranicza normalnego życia.

Jak najskuteczniej uporać się z astmą?

Prawidłowa kontrola i leczenie astmy oznacza brak objawów lub minimalne występowanie objawów w ciągu dnia i nocy. Właściwe leczenie to brak konieczności stosowania leków doraźnych lub potrzeba bardzo rzadkiego ich stosowania, to także brak niespodziewanych zaostrzeń choroby i nieobecności w pracy, szkole. Jeśli wyniki badań wydolności oddechowej (badania spirometryczne) są prawidłowe, możliwe jest prowadzenie w pełni aktywnego trybu życia, a chory dobrze toleruje i akceptuje stosowane leczenie.

Międzynarodowe wytyczne GINA (Global Initiative for Asthma) stwierdzają, że najwłaściwszym leczeniem z wyboru w astmie umiarkowanej i ciężkiej jest jednoczesne stosowanie steroidu wziewnego (leku przeciwzapalnego) i długo działającego beta2-mimetyku (leku rozszerzającego oskrzela). Łączne stosowanie długo działającego leku rozszerzającego oskrzela oraz steroidu wziewnego o działaniu przeciwzapalnym jest najkorzystniejszym postępowaniem u większości chorych na astmę oskrzelową.

Jak jest w Polsce?

Źle, gdyż większość chorych na astmę przyjmuje leki tylko doraźnie. Są to silnie działające preparaty, szybko rozkurczające oskrzela w momencie wystąpienia ataku duszności. W 1997 roku światowy konsensus ekspertów potwierdził, że astma jest chorobą o podłożu zapalnym. W związku z tym powinna być leczona, jak choroba zapalna, steroidami wziewnymi, które charakteryzują się wysokim profilem bezpieczeństwa i niskąbiodostępnością.

Niestety, zaledwie, co piąty Polak wie, że przyczyną astmy jest stan zapalny. Aż połowa badanych twierdzi, że można leczyć tylko objawy, a nie przyczynę choroby. Wyniki międzynarodowego badania AIRE, w którym w Polsce wzięło udział 3018 rodzin, dowodzą, że tylko ok. 30% chorych było leczonych prawidłowo. Ponad połowa pacjentów ma codzienne napady duszności. Tylko 1/3 chorych stosuje steroidy wziewne – leki uznawane za absolutnie podstawowe w leczeniu astmy.

Wniosek

Około 70% chorych na astmę oskrzelową jest leczonych w Polsce nieadekwatnie – astma nie jest kontrolowana. Mimo to, stopień świadomości pacjentów jest niewielki, większość, bo aż 70% chorych stwierdziła, że ich choroba jest dobrze lub bardzo dobrze kontrolowana! Co więcej – chorzy akceptują ten stan rzeczy. Nie wiedzą o tym, że astma powinna i może być całkowicie opanowana, a powinni prowadzić w pełni aktywny tryb życia.

Sterydofobia

Zarówno wśród lekarzy, jak i pacjentów pokutuje mit dotyczący szkodliwości sterydów. Pacjenci obawiają się silnego przyrostu masy mięśniowej i nie przyjmują zapisanych steroidów wziewnych, nie wiedząc, że steroidy znajdujące się w lekach przeciwastmatycznych nie są tymi samymi sterydami, które przyjmowane są przez sportowców. W lekach wziewnych znajduje się optymalna dawka steroidu nowej generacji, działającego miejscowo, docierającego do ogniska zapalnego w oskrzelach. Znacznie więcej szkody można wyrządzić sobie nie lecząc astmy, dopuszczając do nasilenia objawów, ataków duszności, czy też lecząc tylko objawy, a nie przyczynę choroby, niż w przypadku, gdy przyjmuje się regularnie, określoną przez lekarza, dawkę steroidów wziewnych najnowszej generacji.

Nowoczesne przyjmowanie leków

Przyjmowanie takich leków jest także bardzo proste. Współczesne inhalatory proszkowe typu Dysk zawierają już odmierzone dawki, a ponieważ nie zawierają gazu nośnikowego, nie wymagają koordynacji. Taka inhalacja jest ogromnym ułatwieniem dla dzieci i osób starszych, czy osób z nasiloną obturacją. Chorzy z zaawansowaną obturacją mają niskie wartości, nie tylko przepływu wydechowego, ale także przepływu wdechowego. U tych właśnie osób spośród inhalatorów proszkowych preferowany jest „Dysk”, który jako jedyny na polskim rynku nie wymaga dużego wysiłku wdechowego, aby zapewnić prawidłowe rozmieszczenie leku w drzewie oskrzelowym. Dysk został uhonorowany Nagrodą Królowej Brytyjskiej w kategorii „osiągnięcie techniczne” 1999 roku.