Badania w nadciśnieniu
Badania biochemiczne
W każdym wypadku stwierdzenia nadciśnienia tętniczego konieczne jest wykonanie badań podstawowych: morfologii krwi, badania ogólnego moczu, lipidogramu, kreatyniny, sodu, potasu. Badania te mają na celu sprawdzenie ogólnego stanu zdrowia i ukierunkowanie na ewentualne dalszą diagnostykę wtórnych przyczyn nadciśnienia.
Pomiar ciśnienia tętniczego
Podstawowym badaniem wykonywanym u osób nadciśnieniem tętniczym jest pomiar ciśnienia tętniczego krwi, który powinien być wykonany w spokoju, po co najmniej 15minutowym odpoczynku w pozycji siedzącej lub leżącej, oraz w niektórych przypadkach po wstaniu. Najdokładniejsze są pomiary wykonane przez inną osobę metodą tradycyjną przy zastosowania ciśnieniomierza rtęciowego oraz ciśnieniomierzami elektronicznymi, przy czym pomiary wykonane ciśnieniomierzami nadgarstkowymi obarczone są największym błędem pomiarowym. Maksymalna wartość ciśnienia tętniczego krwi nie powinna być wyższa niż 140/90 mm Hg, a u osób z współistniejącą cukrzycą 130/80 mm Hg.
Lipidogram
Rutynowe badanie stężenia cholesterolu we krwi powinno się rozpoczynać od 20. roku życia.. Podstawowym badaniem jest określenie stężenia cholesterolu całkowitego we krwi, jednak znacznie dokładniejszym i wiarygodniejszym jest wykonanie lipidogramu czyli oznaczenie poziomu cholesterolu całkowitego, frakcji LDL oraz HDL cholesterolu oraz trójglicerydów. Badanie wykonuje się na czczo po 12h powstrzymaniu się od spożywania posiłków oraz picia alkoholu.
Stężenie cholesterolu całkowitego we krwi nie powinno być wyższe niż 200 mg/% jednak u osób po zawale serca stężenie cholesterolu całkowitego nie powinno być wyższe niż 190mg/% a u osób po zawale mięśnia sercowego z towarzyszącą cukrzycą nie wyższe niż 175mg/%).
Najważniejsze znaczenie dla rozwoju blaszek miażdżycowych ma oznaczenie frakcji LDL cholesterolu tzw. złego cholesterolu. Poziom cholesterolu LDL we krwi nie powinien być wyższy niż 100mg/%, a u osób szczególnie zagrożonych powikłaniami miażdżycy (osoba po zawale serca i z cukrzycą) nawet poniżej 70mg/%.
Poziom frakcji HDL cholesterolu tzw. dobrego cholesterolu powinien wynosić powyżej 60 mg/%.
Stężenie trójglicerydów we krwi nie powinno przekraczać 150mg/%.
Poziom glukozy
Oznaczenie poziomu glukozy u osób zagrożonych miażdżycą ma na celu wczesne wykrycie cukrzycy, która przyspiesza rozwój zmian miażdżycowych. Prawidłowy poziom glukozy we krwi żylnej wykonanej na czczo powinien być niższy niż 100mg%. Przy stężeniu od 100-125mg% niezbędne jest wykonanie krzywej cukrowej, a przy dwukrotnym stwierdzeniu stężenia glukozy co najmniej 126 rozpoznajemy cukrzycę.
RTG klatki piersiowej
Badanie radiologiczne klatki piersiowej wykonane w projekcji bocznej oraz tylno-przedniej(PA) pozwala na wykrycie ewentualnych blaszek miażdżycowych w ścianie aorty lub innych dużych naczyń tętniczych. Badanie to pozwala również na wykrycie zwapnień zastawek serca oraz pozwala na określenie wielkości przedsionków i komór serca.
EKG
U osób z nadciśnieniem tętniczym częściej dochodzi do rozwoju miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca. Za pomocą EKG można wcześnie rozpoznać obszary niedokrwienia i przez to wnioskować a lokalizacji zwężenia tętnicy wieńcowej, które w późniejszym czasie mogłoby doprowadzić do zawału serca. EKG pozwala również na wykrycie zaburzeń rytmu serca oraz cech przerostu mięśnia serca. Jednak ujemny wynik badania nie świadczy braku miażdżycy naczyń sercowych. W razie trudności diagnostycznych wykonuje się „EKG wysiłkowe" czyli badanie EKG wykonywane podczas wysiłku. Badanie to jest znacznie dokładniejsze i pozwala na ujawnienie zmian w sercu niewidocznych w czasie badania spoczynkowego.
ECHO serca
Badanie to pozwala z ocenić wielkość wszystkich części serca, zbadać kurczliwość poszczególnych ścian mięśnia sercowego oraz pracę jego zastawek i ich budowę, ewentualne zwapnienia spowodowane miażdżycą.
Badanie dna oczu
U osób z nadciśnieniem tętniczym długo trwającym lub z wysokimi wartościami ciśnienia często dochodzi do powstania powikłań naczyniowych na dnie oka. Na podstawie wyglądu naczyń krwionośnych oraz ich przebiegu rozpoznaje się odpowiedni stopień nasilenia zmian, których nasilenie świadczy o złej kontroli ciśnienia tętniczego, które może powodować uszkodzenie siatkówki i wylewy krwi do ciała szklistego.