Walka z chorobami zakaźnymi

1. Szczepienia obowiązkowe
2. Szczepienia zalecane

Choroby zakaźne i pasożytnicze nadal są poważnym problemem epidemiologicznym, diagnostycznym i terapeutycznym. Jeszcze w pierwszej połowie XX wieku były przyczyną 40% ogółu zgonów wśród dzieci poniżej 5 roku życia. Znaczący postęp w walce z chorobami zakaźnymi osiągnięto stosując szeroko pojętą profilaktykę, w tym szczepienia ochronne. Corocznie dzięki zastosowaniu szczepionek udaje się uniknąć śmierci ponad 3 milionów osób na świecie, chociaż nadal 2 miliony dzieci umiera z powodu chorób, którym można zapobiegać poprzez dostępne dzisiaj szczepienia.

W Polsce, co roku Główny Inspektor Sanitarny wydaje komunikat w sprawie zasad przeprowadzania szczepień ochronnych przeciwko chorobom zakaźnym. Aktualny Program Szczepień Ochronnych z marca 2003 roku, składa się z kalendarza szczepień obowiązkowych dzieci i młodzieży, osób narażonych w sposób szczególny na zakażenia oraz szczepień zalecanych. Szczepienia zalecane nie są finansowane z budżetu Ministerstwa Zdrowia. Szczepienia obowiązkowe są bezpłatne.

Szczepienia obowiązkowe

Szczepienia obowiązkowe są prowadzone zgodnie z aktualnym programem szczepień od chwili narodzin dziecka aż do 18. roku życia. Obecnie do grupy szczepień obowiązkowych należą szczepienia przeciwko: gruźlicy, błonicy, krztuścowi, polio (poliomyelitis), odrze, śwince, różyczce, tężcowi oraz WZW typu B (wirusowemu zapaleniu wątroby typu B).

Szczepienia zalecane

Szczepienia zalecane to szczepienia zapobiegające takim chorobom jak: WZW typu B dla grup nieobjętych szczepieniami obowiązkowymi, WZW typu A, grypa, kleszczowe zapalenie mózgu, ospa wietrzna oraz zakażenia wywołane przez bakterię Haemophilus influenzae typu B, Streptococcus pneumonicae, Neisseria meningitidis. Szczepienia te w Polsce są odpłatne, natomiast w wielu krajach UE i USA są to bezpłatne szczepienia obowiązkowe.

Doc dr hab. n. med. Teresa Jackowska – przewodnicząca OW PTP – Choroby zakaźne (bakteryjne i wirusowe) szczególnie łatwo rozwijają się u najmłodszych dzieci. Niektóre z tych chorób mają ciężki przebieg z powikłaniami, a nawet prowadzą do zgonu. Jedynie szczepienia są w stanie uchronić dziecko przed chorobami zakaźnymi zagrażającymi jego zdrowiu i życiu. Wielu chorobom można zapobiec, podając szczepionkę tak szybko po urodzeniu dziecka, jak to jest możliwe. Dzięki postępowi biologii molekularnej i inżynierii genetycznej opracowuje się szczepionki coraz bezpieczniejsze i skuteczne nawet u najmłodszych dzieci.

Według zaleceń Programu Szczepień Ochronnych, niemowlę powinno otrzymać 3-4 iniekcje w czasie jednej wizyty. W tych okolicznościach pojawiła się potrzeba łączenia preparatów. Aby uprościć program szczepień i złagodzić nieprzyjemne doznania dziecka związane z samą iniekcją stosowane są tak zwane szczepionki skojarzone, czyli takie, które chronią przed kilkoma chorobami np. błonicą, tężcem, krztuścem czy tez świnką, odrą i różyczką. Ponadto, skojarzone podawanie szczepionek wzmaga odpowiedź immunologiczną i ostateczną odporność organizmu umożliwiając zarazem zmniejszenie dawki substancji dodatkowych, w których rozpuszczona jest szczepionka. W pierwszym roku życia dziecko otrzymuje najwięcej szczepień, dlatego warto po konsultacji z pediatrą wybrać najwłaściwszą i najbezpieczniejszą szczepionkę.

Prof. dr hab. Andrzej Radzikowski, Konsultant Wojewódzki ds. pediatrii – Stosowanie szczepionek skojarzonych niesie za sobą wiele korzyści – zmniejsza liczbę ukłuć, oszczędza cierpienia i stresu małym pacjentom, obniża ryzyko wystąpienia niepożądanych objawów poszczepiennych, związanych z kilkoma wkłuciami, a także redukuje koszty profilaktyki.

Z badań prowadzonych przez Pentor wynika, że wiedza matek na temat szczepień obowiązkowych i zalecanych jest niedoskonała. Ponad 90% z nich oczekuje pełnej informacji na temat nowoczesnej profilaktyki. Niezwykle istotna jest rola lekarza, który pomaga dokonać wyboru oraz służy pełną informacją o szczepieniach obowiązkowych i zalecanych.