Rola tłuszczu w żywieniu

Spis treści

1. Wpływ tłuszczu na powstawanie otyłości
2. Metabolizm tłuszczu
3. Tłuszcz a odczuwanie sytości

Ciało noworodka zawiera około 12% tłuszczu, sześciomiesięcznego dziecka do dziesiątego roku życia ok. 30%. Młodzi mężczyźni mają zwykle 15-18% tłuszczu a kobiety 20-25% tłuszczu. Tłuszcz znajdujący się w tkance tłuszczowej stanowi główną rezerwę energetyczną ustroju - w 98% składa się z trójglicerydów. Tłuszcz jest źródłem energii, nienasyconych kwasów tłuszczowych, nośnikiem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i cholesterolu. Ponadto tłuszcz odgrywa ważną rolę w termoregulacji.

Ilość energii pochodząca z poszczególnych produktów żywnościowych powinna wynosić - 30% tłuszcze (10% tł.nasycone, 10% tł.jednonienasycone - oliwa z oliwek, olej rzepakowy, 10% tł.wielonienasycone - ryby, oleje roślinne), 50% węglowodany, resztę stanowi białko. Należy znacznie ograniczyć, lub wręcz usunąć alkohol z diety, rzucić palenie i starać się jak najbardziej znormalizować swoją wagę.

Z tłuszczu zwierzęcego można zrezygnować pod warunkiem że codzienna dieta będzie dostarczała niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych w ilości od 3 do 5% przyjmowanej energii.. Ilość ta jest również wystarczająca dla zapewnienia wchłaniania niezbędnej ilości witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K).

Sposoby zmniejszenia spożycia tłuszczu w diecie to:

• ograniczenie tłuszczu dodawanego do potraw (kanapki, kraszenie, sosy, zasmażki).
• wybór produktów o obniżonej zawartości tłuszczu: (margaryny, majonezy, wędliny, mleko i jego przetwory).
• odpowiednie przygotowanie potraw, której celem jest ograniczenie tłuszczu np. smażenie beztłuszczowe, grill)
• zmiana stylu żywienia: zwiększenie spożycia warzyw, owoców, produktów zbożowych, chudych ryb.

Wpływ tłuszczu na powstawanie otyłości

Istnieje silny związek między spożyciem tłuszczu a jego ilością w organizmie. Wykazano, że wraz ze wzrostem procentowej zawartości tłuszczu w diecie zwiększa się wartość wskaźnika masy ciała (BMI).

Metabolizm tłuszczu

Powstawanie otyłości w wyniku stosowania diety obfitującej w tłuszcz zależy nie tylko od nadmiaru spożywanych kalorii. Nadmiar spożywanej energii powoduje większy wzrost masy ciała po przyjmowaniu tłuszczu w porównaniu z węglowodanami i białkami co wynika z faktu, że kalorie pochodzące z tłuszczu są szczególnie łatwo zamieniane na tłuszcz tkankowy (koszt magazynowania wynosi 4% energii), natomiast kalorie pochodzące z węglowodanów potrzebują dodatkowej energii na przekształcenie w tłuszcz zapasowy tj. 23% energii dla lipogenezy (zamiany w tłuszcz) i 12% dla procesów glikogenezy (zamiany w glikogen w wątrobie).

Tłuszcz a odczuwanie sytości

Tłuszcz słabiej niż inne składniki posiłków hamuje łaknienie. Rozciąganie ścian żołądka hamuje przyjmowanie pożywienia jednak w przypadku spożywania tłuszczu mechanizm ten działa słabo gdyż mała ilość pożywienia ma dużą wartość energetyczną. Wiadomo również, że tłuszcz przyspiesza opróżnianie żołądka. Potrawy bogate w tłuszcz w niewielkim stopniu wymagają żucia co sprzyja szybkiemu przyjmowaniu nadmiaru energii, w odróżnieniu od produktów obfitujących w błonnik. W połączeniu z walorami smakowymi pokarmów zawierających tłuszcz stanowi to zachętę do wybierania potraw sprzyjających tyciu.