Przyczyny menopauzy

Estrogeny u kobiet pochodzą z dwu źródeł. Około 60% z nich, głównie estradiol, wytwarzanych jest przez jajnik, natomiast pozostała część, głównie estron pochodzi z konwersji obwodowej, która zachodzi w tkance tłuszczowej, mięśniowej, wątrobie, szpiku kostnym z androgenów dostarczanych przez jajniki i nadnercza. Konwersja obwodowa odbywająca się głównie w tkance tłuszczowej prowadzi do łagodniejszego przebiegu okresu przekwitania u kobiet otyłych, mających więcej tkanki tłuszczowej. 

Istnieje wiele koncepcji, które próbują wytłumaczyć przyczyny wystąpienia menopauzy. Należy pamiętać, że jajniki wytwarzają niewielkie ilości hormonów, przede wszystkim androgenów (hormonów męskich) i w mniejszym stopniu estrogenów oraz progesteronu. Z wiekiem dochodzi do wygasania czynności jajników. Przestają w nich dojrzewać komórki jajowe oraz spada cykliczna produkcja hormonów płciowych - estrogenów i progesteronu.

W początkowym okresie przekwitania na pierwszy plan wysuwa się zanikanie czynności owulacyjnej, która prowadzi do niewykształcenia się ciałka żółtego a w konsekwencji do niedoboru progesteronu. W okresie tym mimo, że produkcja estrogenów jest obniżona dominują jednak objawy względnego hiperestrogenizmu. Wzrasta częstość występowania zaburzeń miesiączkowania, mięśniaków macicy oraz zmian dysplastycznych w sutku. Przez cały ten okres sukcesywnie zmniejsza się wytwarzanie estrogenów co w późniejszym etapie prowadzi do wystąpienia objawów hipoestrogenizmu, typowych dla menopauzy.

Obniżenie stężenia estrogenów we krwi krążącej wpływa na narządy układu moczowo-płciowego i prowadzi do atrofii śluzówki pochwy i dróg moczowych. Zmiany te manifestują się zaburzeniami w składzie komórkowym nabłonka i są subiektywnie doświadczane przez kobietę jako dolegliwości ze strony układu moczowo-płciowego pod postacią suchości pochwy, braku śluzu szyjkowego, częstomoczu i bólu podczas oddawania moczu. Niedobór estrogenów prowadzi też do zaburzenia równowagi w procesie remodelowania kości, obniżenia gęstości mineralnej kości co w konsekwencji prowadzi do osteoporozy. Wczesna interwencja w okresie menopauzy może zabezpieczyć przed rozwinięciem się tego schorzenia.