Przyczyny i rodzaje osteoporozy

Przyczyny i rodzaje osteoporozy
Spis treści
  1. Osteoporoza pierwotna
  2. Osteoporoza wtórna
  3. Inne podział osteoporozy
Z definicji osteoporozy wynika, że zanik kostny może mieć wiele przyczyn u jednej osoby, które mogą się na siebie nakładać przyspieszając rozwój choroby. Typowa osteoporoza to zawsze wynik zachwianej równowagi pomiędzy tworzeniem nowej kości a usuwaniem starej. Oglądając taką kość pod mikroskopem można zobaczyć cienkie beleczki tworzące coraz rzadszą "pajęczynę”. 

Ze względu na rozległość i lokalizację zaniku kostnego rozróżnia się osteoporoze miejscową występującą np w reumatoidalnym zapaleniu stawów oraz osteoporozę uogólnioną wśród której możemy wyróżnić osteoporozę pierwotną stanowiącą około 80% przypadków oraz osteoporozę wtórną stanowiącą około 20% przypadków.

Poniżej przedstawiamy podział osteoporozy uogólnionej:

Osteoporoza pierwotna

osteoporoza idiopatyczna – To postać bardzo rzadko występująca, o nie znanej etiologii będąca pierwotną chorobą tkanki kostnej. W zależności od czasu jej wystąpienia rozróżniamy następujące rodzaje:

  • osteoporoza dziecięca
  • osteoporoza młodzieńcza
  •  osteoporoza dorosłych w średnim wieku

osteoporoza inwolucyjna – Te postaci osteoporozy występują najczęściej. W tej grupie chorób wyróżniamy:

  • osteoporoza pomenopauzalna (typ I osteoporozy) Głównym czynnikiem prowadzącym do jej rozwoju jest niedoczynność jajników nasilająca się najwyraźniej po 50 roku życia, prowadząca do niedoboru estrogenów w wyniku którego dochodzi do pobudzenia i nadmiernej aktywności osteoklastów, zwiększonej resorbcji kości, wzmożonego uwalniania wapnia z kości, zahamowania czynności przytarczyc. W mniejszym stopniu na rozwój osteoporozy wpływa deficyt aktywnych postaci witaminy D-3 oraz obniżona aktywność fizyczna. Osteoporoza pomenopauzalnej dotyczy najczęściej kobiet (K:M=6:1) w wieku 50-70 lat i charakteryzuje się stałym tempem ubytku masy kostnej rzędu 2-3 % rocznie w pierwszych dziesięciu latach menopauzy. W późniejszym okresie stopień ubytku kości jest mniejszy. W osteoporozie pomenopauzalnej dominuje utrata kości gąbczastej (dużo beleczek), w mniejszym stopniu kości korowej. Złamania do których dochodzi w wyniku trwania choroby najczęściej dotyczą kręgów oraz przynadgarstkowej części kości promieniowej. Poziom wapnia jest z reguły prawidłowy a jego dodatkowe przyjmowanie ma zapobiegać deficytowi w późniejszym wieku.
  • osteoporoza w wieku podeszłym (typ II osteoporozy) - Ten typ osteoporozy dotyczy głównie osób starszych w wieku powyżej 70 lat, częściej kobiet niż mężczyzn (K:M=2:1). Przyczyną osteoporozy jest niedoborów wapnia związany z gorszym wchłanianiem z jelit i nerek, zmniejszenie poziomu witaminy D, testosteronu oraz zmniejszenie aktywności fizycznej. Prowadzi to do wzmożonej aktywności przytarczyc, które wydzielając parathormon zwiększają usuwanie wapnia z kości i podnoszą jego poziom we krwi. W osteoporozie starczej ubytek kości dotyczy w równym stopniu kości gąbczastej jak i korowej. Złamania do których dochodzi w wyniku trwania choroby najczęściej dotyczą trzonów kręgów, szyjki kości udowej, kości ramieniowej i kości promieniowej.

Osteoporoza wtórna

zaburzenia gruczołów wydzielania wewnętrznego
Osteoporoza " hormonalna" może wystąpić w przebiegu:

  • nadczynności i niedoczynności kory nadnerczy
  • nadczynności i niedoczynności tarczycy
  • zaawansowanej cukrzycy
  • nadczynności przytarczyc
  • niedoczynności gruczołów płciowych (jądra, jajniki)
  • niedoboru hormonu wzrostu

przewlekłe choroby przewodu pokarmowego związane z zaburzonym wchłanianiem wapnia

  • nietolerancja laktozy
  • zespoły złego wchłaniania
  • zespoły złego trawienia
  • zespoły poresekcyjne

przyczyny jatrogenne
Osteoporoza rozwija się jako jedno z działań leczenia np. sterydami

choroby narządu ruchu i tkanki łącznej

  • reumatoidalne zapalenie stawów
  • choroba zwyrodnieniowa stawów
  • bardzo rzadkie uwarunkowane genetycznie choroby np. zespół Marfana, zespół Ehlers-Danlos i inne
  • długotrwałe unieruchomienie
  • martwica jałowa kości

choroby nowotworowe
W przebiegu tych chorób dochodzi do zajęcia kości:

  • szpiczak mnogi
  • białaczka szpikowa
  • chłoniak
  • przerzuty do kości)

przewlekłe choroby nerek prowadzące do ich niewydolności

przewlekłe choroby wątroby o znacznym stopniu zaawansowania

przewlekłe stosowanie niektórych leków (patrz wyżej)

choroby wrodzone prowadzące do osteoporozy
Wśród chorób wrodzonych w przebiegu których dochodzi do rozwoju osteoporozy należy wymienić:

  • kruchość kości osteogenesis imperfecta
  •  zespół Ehlersa-Danlosa
  •  zespół Marfana
  •  homocystenurię

Inne podział osteoporozy

Lekarze często używają podziału na:

  • osteoporozę z szybkim obrotem kostnym (ang. high bone turn-over) – utrata masy kostnej z szybkością powyżej 3,5% rocznie. Najczęściej dotyczy ona kobiet we wczesnym okresie menopauzy, osób przewlekle leczonych sterydami czy chorych w przebiegu jałowej martwicy kości
  •  osteoporozę z wolnym obrotem kostnym (ang. low bone turn-over)- utrata masy kostnej z szybkością poniżej 3,5% rocznie, najczęściej dotyczy osób w wieku podeszłym, z cukrzycą, z niewielkimi zaburzeniami hormonalnymi.

Ocena artykułu

4.07
z 59 głosów
Napisz komentarz →
5
 
(20)
4
 
(27)
3
 
(9)
2
 
(2)
1
 
(1)
Ocena
Ocenianie... . .
Dziękujemy za ocenę!
4.07 z 59 głosów

80%czytelników oceniło artykuł na 4 i 5 gwiazdek.

    Podobne teksty