Profilaktyka osteoporozy

Najbardziej korzystne z punktu widzenia kosztów i jakości życia jest zapobieganie wystąpieniu choroby, dlatego też działania o charakterze profilaktycznym należy rozważyć u wszystkich osób, które:

• przekroczyÅ‚y 60 rok życia
• majÄ… jeden lub wiÄ™cej czynników ryzyka wystÄ…pienia osteoporozy
• w wywiadzie rodzinnym majÄ… choroby zaburzajÄ…ce gospodarkÄ™ wapniowo-fosforanowÄ…
• wykonaÅ‚y (z jakichkolwiek powodów) badanie densytometryczne, którym ujawniono tzw. osteopeniÄ™ (wartość T - score pomiÄ™dzy - 1 a - 2,5)
• cierpiÄ… na przewlekÅ‚e choroby ukÅ‚adu krążenia i narzÄ…du ruchu ograniczajÄ…ce sprawne poruszanie siÄ™

Środki zapobiegawcze są zróżnicowane i obejmują:

• używki - Konieczne jest zaprzestanie palenia tytoniu i ograniczenie spożycia alkoholu
• zwiÄ™kszenie aktywnoÅ›ci fizycznej Ćwiczenia fizyczne zwiÄ™kszajÄ… masÄ™ koÅ›ci i zapobiegajÄ… osteoporozie oraz korzystnie na ukÅ‚ad krążenia, oddychania. NajprostszÄ… formÄ… ćwiczenia ruchowego jest spacer. Zalecamy go osobom starszym, niepeÅ‚nosprawnym. Widoczny efekt leczniczy daje spacer trwajÄ…cy nie mniej niż godzinÄ™ dziennie. Osoby sprawniejsze mogÄ… zacząć jazdÄ™ na rowerze na wolnym powietrzu, lub kupić sobie rower treningowy do ćwiczeÅ„ w domu. Najlepsze efekty uzyskamy stosujÄ…c specjalistyczne ćwiczenia przez co najmniej 20 min. dziennie. Zadaniem ćwiczeÅ„ w osteoporozie jest stymulowanie tworzenia koÅ›ci przez jej obciążanie mechaniczne. Można to osiÄ…gnąć obciążajÄ…c koÅ›ciec ciężarem wÅ‚asnego ciaÅ‚a (spacer, biegi, taniec) lub też siÅ‚Ä… napinania mięśni (ćwiczenia na przyrzÄ…dach). Poprawa zakresu ruchów w stawach i krÄ™gosÅ‚upie jest w tym przypadku drugorzÄ™dna, chociaż niewÄ…tpliwie równie korzystna. Ćwiczenia gimnastyczne najlepiej pokaże instruktor w oÅ›rodku rehabilitacyjnym.
• unikanie upadków - Upadek nastÄ™puje najczęściej skutkiem obniżenia sprawnoÅ›ci chorej Eliminowanie ryzyka upadków wymaga stworzenia bardziej przyjaznego otoczenia w sensie technicznym oraz co nie mniej ważne, fachowe leczenie zaburzeÅ„ krążenia i równowagi .
• odpowiednie spożycie wapnia - U osób starszych jak i w wielu schorzeniach dochodzi do osÅ‚abienia wchÅ‚aniania wapnia z jelit. W sytuacji takiej organizm utrzymuje wÅ‚aÅ›ciwy poziom tego pierwiastka w krwi przez resorpcje koÅ›ci dziÄ™ki dziaÅ‚aniu parathormonu co prowadzi do rozwoju osteoporozy. Dzienne zapotrzebowanie na wapÅ„ w okresie menopauzy i u osób starszych wynosi ok. 1500mg. Jeżeli nasza dieta nie pokrywa zapotrzebowania w wapÅ„ niezbÄ™dne jest uzupeÅ‚nienie go odpowiednimi preparatami. DostÄ™pnymi w wiÄ™kszoÅ›ci bez recepty. Dla czÅ‚owieka najbardziej naturalnym i podstawowym źródÅ‚em tego pierwiastka jest mleko i produkty mleczne. Ilość i przyswajalność wapnia z mleka, serów żółtych, twarogów oraz jogurtu jest w warunkach ich regularnego spożywania dostateczna i przewyższa wszystkie inne produkty. Dla osób rozmiÅ‚owanych w diecie wegetariaÅ„skiej można polecić kapustÄ™, koper oraz migdaÅ‚y jednak prawie zawsze trzeba wtedy uzupeÅ‚niać wapÅ„ w inny sposób. Poniższa tabela informuje, ile wapnia możemy spożyć z różnymi pokarmami.

Produkt	Miara	Zawartość wapnia
mleko	szklanka - 250 ml	300 mg
jogurt	kubek - 150g	255 mg
biały ser	porcja - 100g	65 mg
ementaler	plasterek - 30g	260 mg
gouda	plasterek - 30g	210 mg
tylżycki	plasterek - 30g	145 mg
sardynki (z ośćmi)	puszka - 150g	630 mg
chleb	kromka -50g	11 mg
ziemniaki	porcja - 300g	24 mg
mięso	kotlet - 100g	13 mg

• stosowanie witaminy D - Witamina D jest niezbÄ™dna do wchÅ‚aniania wapnia spożytego z pokarmami z jelit. Organizm czÅ‚owieka produkuje wit. D w skórze pod wpÅ‚ywem promieniowania sÅ‚onecznego. Uważa siÄ™ że 15 minut peÅ‚nego nasÅ‚onecznienia codziennie jest niezbÄ™dne aby poziom wit. D byÅ‚ wystarczajÄ…cy. W okresie zimowo - jesiennym w Polsce spada zdolność wytwarzania witaminy D przez skórÄ™. Dlatego zwÅ‚aszcza w tym okresie podawanie wit. D jest obowiÄ…zkowe w leczeniu osteoporozy. Jest to szczególnie ważne u osób starszych, które majÄ… osÅ‚abione wchÅ‚anianie wapnia i obniżony poziom wit. D. Minimalna dawka dobowa witaminy D zalecana u takich osób wynosi 800 IU.