Pokrzyk wilcza jagoda

Roślina: Atropa Beladonna - Pokrzyk wilcza jagoda

Rodzina: Solanaceae

Opis surowca: Liście pokrzyku zebrane w czasie kwitnienia rośliny zawierające nie mniej niż 0,3% alkaloidów obliczonych jako hioscjamina.
Związki czynne: Alkaloidy pochodne tropanu: hioscyjamina, atropina, skopolamina, beladonina. Kumaryny (skopoletyna, umbeliferon), flawonoidy.

Działanie: Parasympatolyticum, spasmolyticum, mydriaticum. Wyciągi z surowca działają porażająco na nerwy układu przywspółczulnego. Hamuje to czynność wydzielniczą gruczołów potowych, błon śluzowych nosa, oskrzeli i wydzielanie soku żołądkowego. Wywołują charakterystyczne rozszerzenie źrenic. Działają także rozkurczająco na mięśnie gładkie, zwłaszcza zwieraczy układu pokarmowego. Dochodzi do przyspieszenia akcji serca. Obserwuje się także działanie ośrodkowe - pobudzenie ośrodka oddechowego, a w większych dawkach wyższych ośrodków ruchowych. Liście, jak i wyciągi z pokrzyku są najczęściej stosowane jako środki rozkurczowe. Mają także zastosowanie w niektórych zatruciach np. grzybami lub ołowiem. Obecnie główny alkaloid belladonny - atropina jest uzyskiwany na drodze syntezy, co zmniejszyło znaczenie surowca.

Wskazania: Najczęściej w stanach skurczowych w obrębie przewodu pokarmowego, dróg moczowych i żółciowych. W nadmiernej potliwości i ślinotoku. Rzadziej stosuje się sam surowiec w zatruciach glikozydami nasercowymi - zmniejszają bradykardię, lub w zatruciach grzybami (muchomor sromotnikowy) i parasympatykomimetykami.

Uwagi: Spożycie części rośliny może wywołać ostre zatrucie. Należy skontaktować się z lekarzem. Jako odtrutkę stosuje się pilokarpinę.
Stanowiska: Surowiec pochodzi wyłącznie z upraw. Roślina występuje w Polsce i całej Europie na stanowiskach naturalnych.

Wygląd zewnętrzny: Liść ma kształt jajowaty lub eliptyczny. Jest on całobrzegi, a jego szczyt jest zaostrzony. Długość blaszki liścia dochodzi do 27 cm. Ogonek krótki. Sam surowiec jest zielony, matowy i kruchy. Pod lupą widać, że dolna powierzchnia liścia jest szarawo punktowana, a nerwy na dolnej stronie liścia są nieznacznie owłosione.