Objawy andropauzy można leczyć

Spis treści

1. Kwestionariusz Morleya

Ze względu na starzenie się społeczeństwa, męskie klimakterium, czyli andropauza oraz jej konsekwencje stają się coraz większym problemem. Andropauza ma ujemny wpływ na stan psychiczny i fizyczny mężczyzn, jednak w Polsce nadal traktowana jest jako zespół "normalnych" objawów związanych ze starzeniem się. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że dolegliwości związane z męskim przekwitaniem można skutecznie leczyć.

Starzejący się mężczyźni, podobnie jak kobiety, podlegają różnym zmianom hormonalnym. Z wiekiem znacznemu obniżeniu ulega poziom męskich hormonów - androgenów, w tym testosteronu. Zespół objawów, które zwykle określa się terminem andropauza lub częściowy niedobór androgenów u starzejących się mężczyzn (PADAM - partial androgen defficiency in aging male), może występować u mężczyzn już od około 50 roku życia, a także młodszych.

Andropauza charakteryzuje się szeregiem objawów, takich jak na przykład:

• nerwowość,
• zaburzenia pamięci,
• pogorszenie zdolności kojarzenia,
• zaburzenia snu,
• łatwe męczenie się,
• skłonności do depresji,
• zawroty i bóle głowy,
• nadwrażliwość na zimno,
• "uderzenia gorąca",
• obniżenie siły i masy mięśniowej,
• przyrost tkanki tłuszczowej,
• bóle kostno-stawowe.

Starzejący się mężczyźni doświadczają także problemów w życiu seksualnym - zarówno w aspekcie psychicznym (spadek libido, czyli zmniejszenie zainteresowania seksem), jak i fizycznym (zaburzenia erekcji).

- Niedobór androgenów u starzejącego się mężczyzny odbija się na jego stanie psychicznym i fizycznym. Zaburzenia erekcji dotykają około 46 proc. mężczyzn pomiędzy 45 a 59 rokiem życia, a ogólne osłabienie dotyczy 41 proc. Na zaburzenia pamięci skarży się aż 35 proc. mężczyzn w tym wieku. Warto zwrócić uwagę, że są to często mężczyźni pracujący intelektualnie - mówi doc. dr hab. med. Marek Mędraś z Akademii Medycznej we Wrocławiu, przedstawiciel Polskiego Towarzystwa Andrologicznego.

Jednym z poważniejszych zagrożeń zdrowotnych związanych z przekwitaniem mężczyzn jest również, podobnie jak w przypadku kobiet, obniżenie masy kostnej, co może prowadzić nawet do osteoporozy. Chociaż większość wysiłków badaczy koncentruje się na zagadnieniach osteoporozy u kobiet, jednak to w grupie starszych mężczyzn wykazano większą śmiertelność z jej powodu, a także większe tempo przyrostu nowych zachorowań.

Dolegliwości związane z andropauzą obniżają jakość życia zarówno samych mężczyzn, jak i ich partnerek, mają także wpływ na życie rodzinne i aktywność zawodową. Jednak w Polsce objawy niedoboru androgenów są często błędnie traktowane, zarówno przez pacjentów, jak i lekarzy, jako "norma" związana ze starzeniem się. Wynika to z faktu, że w naszym kraju lekarze pierwszego kontaktu sporadycznie diagnozują andropauzę lub diagnozują ją nieprawidłowo, najczęściej jako depresję. Również mężczyźni około 50 roku życia rzadko konsultują objawy andropauzy z lekarzami, a jeszcze rzadziej - rozpoczynają ich leczenie.

- Mężczyźni w średnim wieku na ogół niechętnie zgłaszają się do lekarza, często skłaniają ich do tego żony lub partnerki. Również inicjowanie leczenia andropauzy, co jest swoistym paradoksem, leży przede wszystkim w ich rękach - podkreśla doc. Mędraś.

Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że dolegliwości związane z niedoborem androgenów można złagodzić stosując substytucję hormonalną, która obejmuje podawanie preparatów testosteronu. Celem terapii jest przywrócenie prawidłowego funkcjonowania seksualnego, libido i dobrego samopoczucia. Dodatkowo substytucja androgenów u mężczyzn poprawia jakość myślenia, może także zapobiegać osteoporozie, optymalizując gęstość kości i prawdopodobnie ma działanie przeciwmiażdżycowe. W Polsce najczęściej stosuje się preparaty doustne, na przykład undecylan testosteronu. Lek ten wchłania się drogą limfatyczną, a więc w znacznym stopniu omija wątrobę, co zwiększa bezpieczeństwo terapii. Jest to jedyny dostępny w naszym kraju doustny preparat zapewniający starzejącym się mężczyznom pełną, fizjologiczną substytucję androgenną, co wynika z jego przemian metabolicznych w ustroju.

Kwestionariusz Morleya

Do zorientowania się, czy u mężczyzny występują objawy andropauzy, służy między innymi prosty test diagnostyczny, tzw. kwestionariusz Morleya:

1. Czy obserwuje Pan spadek popędu płciowego?
2. Czy odczuwa Pan brak energii?
3. Czy obserwuje Pan spadek siły mięśniowej lub obniżenie odporności na wysiłek fizyczny?
4. Czy odnotował Pan spadek zadowolenia z życia?
5. Czy obniżył się Pana wzrost?
6. Czy jest Pan smutny i/lub w złym humorze?
7. Czy wzwody członka są słabsze?
8. Czy zauważył Pan ostatnio obniżenie aktywności ruchowej?
9. Czy chce się Panu spać po obfitym posiłku (obiedzie)?
10. Czy miał Pan ostatnio trudności w wykonywaniu pracy zawodowej?

Interpretacja: Odpowiedź tak na pytania 1., 7. lub trzy inne pozwala podejrzewać zespół andropauzy.