Melisa lekarska
Rodzina: Labiatae
Opis surowca: Surowcem są liście i ulistnione szczyty pędów zebrane przed kwitnieniem rośliny. Wysuszone w temperaturze nie wyższej niż 35°C.
Związki czynne: Olejek eteryczny około 0,1% zawierający cytral, cytronelal, geraniol, linalol. Oprócz tego surowiec zawiera garbniki, kwasy trójterpenowe i kwasy aromatyczne.
Działanie: Sedativum, antispasmoticum. Surowiec jest cennym lekiem uspokajającym, stosowanym przy bezsenności. Substancje zawarte w olejku eterycznym zmieszają wrażliwość ośrodkowego układu nerwowego. Działanie uspokajające jest na tyle silne, że pozwala na zmniejszenie dawek lub całkowite odstawienie syntetycznych środków uspokajających. Liście melisy stosowane są także w zaburzeniach trawienia - działa przeciwskurczowo i zwiększa wydzielanie soków trawiennych. Surowiec ma również działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne.
Wskazania: Stany ogólnego pobudzenia i niepokoju, trudności w zasypianiu. W zaburzeniach trawiennych i mało nasilonych nieżytach żołądka.
Stanowiska: Roślina ta pochodzi z obszaru Morza Śródziemnego. Jest powszechnie uprawiana w Europie, również w Polsce.
Wygląd zewnętrzny: Liść jest ogonkowy o kształcie szerokojajowtym lub sercowatym. Szczyt liścia tępo okrągławy. Brzeg blaszki liścia ząbkowany. Blaszka jest cienka, nerwy tworzą na jej powierzchni wyraźną siateczkę.
Surowiec ma charakterystyczny cytrynowy zapach (cytral) i gorzkawy smak.