Jakość życia seksualnego po menopauzie

1. Reakcje seksualne

• biologiczną (zachowanie gatunku),
• psychologiczną (zaspokojenie potrzeby seksualnej)
• społeczną, czyli tworzenie i umacnianie więzi partnerskich

Dla kobiety będącej w okresie około- i pomenopauzalnym bardzo ważne są funkcje psychologiczna i społeczna. W tym okresie życia kobieta posiada zdecydowaną potrzebę satysfakcji ze stosunków partnerskich oraz umacniania więzi międzyludzkich. Nie doradzajmy więc kobietom żeby, niczym nasze prababki, godnie i dostojnie się starzały, co nawet dzisiaj można usłyszeć i przeczytać, ale doradzajmy, by jak najdłużej były młode. A współczesna medycyna niech im w tym pomaga (umie to zresztą robić skutecznie). Uczucie towarzyszące starości bierze się z takiego, a nie innego postrzegania siebie, a nie z metryki i wpisu daty urodzenia do dowodu osobistego.

Na spadek jakości życia seksualnego po menopauzie składają się co najmniej cztery grupy czynników:

• psychologiczne,
• hormonalne,
• czynnościowe
• anatomiczne.

Te pierwsze są w zasadzie dominujące. Objawiają się uczuciem spadku atrakcyjności fizycznej, co niestety dotyczy wielu kobiet, często łącząc się z otyłością występującą u nas dosyć nagminnie. Pojawia się także obniżenie nastroju, skłonność do depresji, utrata pewności siebie, zaburzenia koncentracji, słaba odporność na stresy życia codziennego. Czynniki hormonalne wywołane są głębokim spadkiem poziomu hormonów żeńskich - estrogenów. Ale również testosteronu postrzeganego jako typowy hormon męski podczas gdy powstaje również w organizmie kobiety gdzie odgrywa szereg ważnych ról biologicznych. Spadek tzw. biodostępności testosteronu u kobiet odgrywa między innymi istotną rolę w tym co nazywamy apetytem seksualnym, czy libido. Trzecią grupę czynników tworzą tzw. objawy wypadowe takie jak uderzenia krwi do głowy, nadmierne pocenie, nadwrażliwość. Do grupy czwartej, czyli do czynników anatomicznych zalicza się to, co dzieje się ze strukturą tkanek i narządów kobiecych podlegających atrofii. To wszystko sprawia, że jakość życia seksualnego po menopauzie nie może być lepsza niż przed menopauzą. Jest u większości kobiet znacznie gorsza.

Reakcje seksualne

Reakcje seksualne dzieli się obecnie na fazy tworzące zamknięte koło interakcji - wyróżniamy fazę podniecenia, plateau, orgazmu i odprężenia. W każdej z nich po menopauzie zachodzą zaburzenia pogarszające jakość życia seksualnego.

Dysfunkcje seksualne dzieli się natomiast na cztery typy: są to zaburzenia pożądania, pobudzenia, orgazmu i zaburzenia związane z bólem. Wszystkie te dysfunkcje dotyczą w ogromnej mierze kobiet po menopauzie. Kluczowym problemem jest dyspareunia, czyli bolesność kontaktów intymnych z partnerem, u podłoża której leżą zmiany zanikowe nabłonka pochwy. Dyspareunia może zrujnować kompletnie jakość życia seksualnego ponieważ niekorzystnie przekłada się na wszystkie fazy reakcji seksualnych.

Jak pokazują statystyki zaburzenia pożądania odczuwa około połowa kobiet po menopauzie, pobudzenia i orgazmu około 40 proc. Tyle samo uskarża się na dyspareunię. A więc nie mówimy o sporadycznych przypadkach, ale o zjawisku występującym w skali społecznej. Stąd tak ważna staje się edukacja kobiet, dotarcie do nich z informacją, że tym objawom i dolegliwościom może zaradzić współczesna medycyna. I są na to pewne, sprawdzone recepty.

Jedną ze sprawdzonych metod leczenia jest systemowa terapia hormonalna podawana doustnie, przez skórę, donosowo czy w zastrzykach domięśniowych, działająca na cały organizm (stąd nazwa systemowa). Powinna dać efekt w ciągu trzech pierwszych miesięcy. Jeżeli tak nie dzieje się i pacjentka nadal skarży się na suchość pochwy i bolesne stosunki, nie należy spodziewać się rezultatów w dłuższym okresie czasu. Nie ma także sensu "pompowanie" wyższych dawek hormonów. U 25 proc. kobiet terapia systemowa powinna być kojarzona z terapią miejscową czyli dopochwowym podawaniem estrogenów. Po kilku tygodniach zarówno terapia systemowa jak i miejscowa dają radykalny spadek częstości występowania dyspareunii. U tych kobiet które nie mają wskazań do terapii systemowej, kobiet w senium, po 60. roku życia, które już nie mają objawów wypadowych, a skarżą się na bóle podczas współżycia można skutecznie i bezpiecznie podawać niskie dawki estrogenów miejscowo, do pochwy.

Reasumując : zmiany w zakresie seksualności stanowią istotny element pogorszenia życia po menopauzie. Życie seksualne jest ważnym elementem jakości życia w ogóle. Niekorzystne zmiany zachodzące po menopauzie w relacjach partnerskich mają złożoną etiopatogenezę. A więc z jednej strony myli się ten, kto zaistniałe objawy przypisuje wyłącznie czynnikom psychologicznym. Z drugiej, w błędzie jest także ten, kto przyczynę upatrywał będzie jedynie w niedoborach hormonów. Aby skutecznie pomóc kobiecie w jesieni jej życia, której życie intymne legło w gruzach należy pamiętać o złożonym, psycho-somatycznym tle tych zaburzeń.