Jak zminimalizować możliwość zakażenia wirusem HCV?
![Jak zminimalizować możliwość zakażenia wirusem HCV?](https://mediweb.pl/pictures/jak-zminimalizowac-mozliwosc-zakazenia-wirusem-hcv.jpg)
W gabinetach zabiegowych zwracaj uwagę aby:
- jedna para rękawic jednorazowych była tylko jeden raz użyta do jednego zabiegu inwazyjnego tylko u jednego pacjenta
- rękawice były zmienione, gdy zastaną zabrudzone krwią lub uszkodzone
- ręce były myte wodą z mydłem:
- dokładnie – przed włożeniem rękawic i natychmiast po ich zdjęciu
- przed przystąpieniem do pracy i przed przyjęciem pacjenta
- przed zabiegami chirurgicznymi (w tym tzw. „mała chirurgia”), ręce były myte i dezynfekowane chirurgicznie
- sprzęt medyczny przygotowywany do zabiegu inwazyjnego nie był transportowany razem ze sprzętem już raz użytym
- sterylny sprzęt jednorazowego użytku był używany jak najprędzej bezpośrednio po otwarciu opakowania – sterylny jest tyko w opakowaniu
- personel medyczny bezwzględnie zachowywał zasady czystości na swoich stanowiskach pracy
- personel medyczny unikał manipulacji każdym, nawet najdrobniejszym sprzętem (igły, strzykawki, koreczki do wenflonów) – przez nieostrożność może przyczynić się do transmisji wirusa HCV na siebie lub pacjenta
- personel medyczny nie wykonywał serii wstrzyknięć leku lub szczepionki używając tej samej strzykawki, zmieniając tylko igły jednorazowego użytku (postępowanie bardzo niebezpieczne – grozi przeniesieniem zakażenia)
- sprzęt wielokrotnego użytku był zawsze i bezwzględnie sterylny, poddawany odpowiednio długiemu czyszczeniu, myciu i płukaniu, wyjaławianiu – zgodnie z procedurami gwarantującymi skuteczność sterylizacji (nie zawsze jesteś w stanie to sprawdzić).
W gabinetach stomatologicznych zwracaj uwagę przede wszystkim na to, aby:
- ręce do zabiegu były właściwie przygotowane (bez biżuterii, krótkie paznokcie, prawidłowo umyte)
- narzędzia po użyciu składowane były w oznaczone miejsce
- do dezynfekcji były stosowane pojemniki o odpowiedniej wielkości z sitem, ze szczelną pokrywą
- pojemnik ze środkiem dezynfekcyjnym był opisany – może być poza zasięgiem twego wzroku! (nazwa preparatu i jego stężenie, godzina rozpoczęcia i zakończenia dezynfekcji, podpis osoby odpowiedzialnej za dezynfekcję).
Gdy jesteś przed zabiegiem stomatologicznym sprawadź, czy wykonano następujące czynności:
- założono nową końcówkę do ssaka i ślinociągu
- podano jednorazowy kubek z wodą
- założono jednorazowe osłony na uchwyt lampy lub zdezynfekowano uchwyt lampy
- zabezpieczono fotel i Twoje ubranie jednorazową serwetą
- podano do płukania jamy ustnej preparat dezynfekcyjny
- dentysta umył i zdezynfekował ręce
- dentysta założył osłonę na ubrania i twarz
- dentysta założył jednorazowe rękawiczki.
Po przeprowadzonym zabiegu stomatologicznym zwróć uwagę czy:
- usunięto z narzędzi resztki materiału stomatologicznego i narzędzia umieszczono w roztworze dezynfekcyjnym
- usunięto jednorazowe osłony zagłówka fotela, ramion i przewodów unitu, stolika, lampy lub zdezynfekowano te powierzchnie preparatem działającym min. na wirusy
- przetarto preparatem dezynfekcyjnym przeźroczystą osłonę twarzy lub okulary
- opróżniono, umyto i zdezynfekowano spluwaczkę, wymieniono kubek, zdjęto wiertło z unitu
- oczyszczono końcówkę preparatem o pełnym spektrum działania, przepłukano unit
- po każdej czynności dezynfekowano i umyto zlew, umywalkę i używany blat stołu.
Niezmiernie ważne z punktu widzenia rozprzestrzeniania się zakażenia jest postępowanie z ostrymi odpadami (igły, kaniule, ostrza, wiertła itp.) oraz z odpadami medycznym, dlatego zwróć uwagę czy:
- bezpośrednio po użyciu umieszczano ostre odpady w plastikowym, twardościennym pojemniku, nie oddzielając igieł od strzykawek
- pojemniki opisano datą rozpoczęcia użytkowania i datą zamknięcia
- odpady medyczne w miejscu ich powstawania wyrzucane były do wiadra pedałowego wyłożonego workiem foliowym lub do worka foliowego zawieszonego na stelażu.
Zakażenia HCV w innych placówkach usługowych
W gabinetach kosmetycznych, fryzjerskich, tatuażu, salonach odnowy, akupunktury (czasami jest to zakład świadczący usługi medyczne), gdzie dokonywane są zabiegi, podczas których przecięcie skóry jest elementem zabiegu, a nie tylko przypadkowym zdarzeniem lub błędem, istnieje ryzyko zakażenia wirusem HCV. Dlatego też należy je traktować jak typowy gabinet zabiegowy, w którym bardzo często wykonuje się zbiegi związane z naruszeniem ciągłości tkanek. Przeniesienie zakażenia może nastąpić z klienta chorego na zdrowego, jak również na osobę wykonującą zabieg. W związku z takimi zagrożeniami obowiązkiem staje się przestrzeganie zasad higieny i zachowanie reżimu sanitarnego podczas świadczenia tych usług.
W zakładach fryzjerskich i kosmetycznych może nastąpić zakażenie w pewnych okolicznościach np. gdy dojdzie do bezpośredniego kontaktu krwi osoby zakażonej z uszkodzoną skórą lub błony śluzowej osoby zdrowej (np. skaleczenie, zmiany chorobowe). Każdy klient zakładu i pracownik może mieć na swojej skórze mikrourazy, które mogą okazać się wrotami zakażenia.
Do zakażenia może dojść podczas używania niezdezynfekowanych lub nieprawidłowo zdezynfekowanych i niesterylnych narzędzi np. nożyczek, cążek, igieł, grzebieni, szczotek oraz wszystkich przyrządów fryzjerskich i kosmetycznych, które mogą spowodować uszkodzenie skóry.
Aby zapobiegać zakażeniom wirusem HCV w zakładach fryzjerskich i kosmetycznych niezbędna jest czystość ubrania ochronnego, narzędzi oraz wszystkich przedmiotów, które mogą być wykorzystywane w czasie pracy. Każdy pracownik zakładu kosmetycznego i fryzjerskiego powinien przestrzegać stosowania procedur higienicznodezynfekcyjnych w pomieszczeniach, dbać o czystość sprzętu oraz własnych rąk, a także zabezpieczać pracowników i klientów w trakcie zabiegów w środki ochrony osobistej.
W gabinetach kosmetycznych, fryzjerskich i innych usługowaych zwróć uwagę na to aby:
- przed i po wszystkich usługach pracownik umył ręce mydłem, następnie środkiem dezynfekcyjnym i spłukał je pod bieżącą ciepłą wodą
- prawidłowo wyposażona umywalka miała w zasięgu ręki dozownik zawierający mydło w płynie i dozownik ze środkiem do dezynfekcji rąk oraz ręczniki jednorazowego użycia (zaleca się, aby uruchamianie wody odbywało się bez konieczności dotknięcia dłonią, co ograniczy przenoszenie drobnoustrojów)
- wszelkie zabiegi związane z naruszeniem ciągłości tkanek były wykonywane sterylnym sprzętem, w sterylnych rękawiczkach jednorazowego użycia, sterylnym fartuchu, okularach ochronnych i maseczce
- stosowane były do zabiegów naruszających ciągłość tkanek sterylne i jednorazowe (w oddzielnych opakowaniach) tampony, rękawice, waciki, lignina, gaziki, serwety z gazy, a po zabiegu, gromadzone w oddzielnym, zamykanym pojemniku
- narzędzia kosmetyczne i fryzjerskie wielokrotnego użytku (np. cążki, pęsety, nożyczki) powodujące naruszenie ciała po użyciu zawsze były poddane właściwym zabiegom: dezynfekcji, myciu i sterylizacji.
Niedopuszczalne jest wielokrotne używanie narzędzi przeznaczonych do jednorazowego użycia
- do przekłuwania ciała był zastosowany wyłącznie pistolet, który ma jałowe elementy w kontakcie z ciałem
- narzędzia używane przy zabiegach nie powodujące przerwania ciągłości tkanek po każdym użyciu były umyte i zdezynfekowane
- pojemniki służące do dezynfekcji sprzętu wielokrotnego użycia stały puste w pobliżu miejsca wykonywania zabiegu. Środki dezynfekcyjne (ich opary) nie są obojętne dla zdrowia pracownika i klienta. Dopiero po zakończeniu zabiegu, sprzęt trzeba zalać środkiem dezynfekcyjnym, zamknąć szczelnie, oznakować, wpisać datę oraz dezynfekować w określonym przez producenta czasie. Warunkiem skutecznej dezynfekcji jest całkowite zanurzenie przedmiotów w roztworze
- ostre przedmioty jednorazowego użycia naruszające ciągłość tkanek po zastosowaniu, umieszczone były w pojemniku odpornym na uszkodzenie, szczelnym o nienasiąkliwych ścianach
- aparaty służące do różnych zabiegów kosmetycznych, np.: pasy do masażu, łóżka do opalania, itp., były konserwowane i dezynfekowane zgodnie z instrukcją obsługi danego urządzenia
- klienci z widocznymi niezabezpieczonymi skaleczeniami powinni być obsługiwani z zachowaniem szczególnej ostrożności, po uprzednim zabezpieczeniu uszkodzenia
- czasie zabiegów, przy których może dojść do krwawienia oraz przy usuwaniu zanieczyszczeń z krwi, trzeba zawsze używać rękawiczek jednorazowego użytku
- rękawiczki po użyciu należy traktować tak samo jak zużyte waciki i ligninę
- wszelkie skaleczenia, zadrapania, czy pęknięcia skóry muszą zostać zabezpieczone plastrem opatrunkowym jeszcze przed przystąpieniem do pracy.
Pracownicy zakładów fryzjerskich i kosmetycznych powinni pamiętać, aby ich własne dłonie (a zwłaszcza paznokcie) były zadbane. W przypadku zranienia w czasie pracy należy przerwać wykonywanie usługi, umyć dokładnie zranioną okolicę wodą i mydłem (przy braku wody można użyć płynów do mycia rąk na bazie alkoholu 70%). Jeżeli na skórze znajduje się krew, to niezależnie od tego czy skóra była skaleczona czy są na niej zmiany, otarcia itp. należy ją dobrze umyć wodą i mydłem oraz zdezynfekować. Przy większym zranieniu powinno się udać do lekarza. Takie postępowanie dotyczy kontaktu z krwią każdej osoby, nie tylko podejrzanej o zakażenie. Pracownicy z sączącymi się zmianami na rękach oraz skaleczeniami nie dającymi się właściwie zabezpieczyć, nie mogą mieć kontaktu z klientami do czasu wyleczenia.
W innych gabinetach usługowych np. w salonach tatuażu, przy zabiegach z przerwaniem ciągłości skóry, co może stanowić doskonałe wrota zakażenia, gdzie również igła, sprzęt, jak i sam barwnik mogą stanowić drogę przeniesienia groźnych wirusów z osoby na osobę, należy poprosić o pokazanie miejsca, gdzie i jak sterylizuje się sprzęt lub magazynuje jednorazowe końcówki. Przyjrzyj się czy artysta myje ręce przed i po każdym zabiegu. Zobacz pozwolenie i certyfikat (jednak dokumenty nie zastąpią odpowiedniej higieny).
Jednym z radykalniejszych sposobów zapobiegania zakażeniom to unikanie źle prowadzonych salonów kosmetycznych, fryzjerskich i tatuażu, akupunktury, odnowy biologicznej, a także gabinetów zabiegowych w zakładach opieki medycznej, gabinetów dentystycznych i innych.
W życiu codziennym, w zachowaniach ryzykowanych istnieje również możliwość zakażenia się:
- używając wspólnych szczoteczek do zębów i przyborów higienicznych
- dotykając skaleczoną ręką materiałów zabrudzonych krwią
- w czasie kontaktów seksualnych (ryzyko zakażenia na drodze kontaktów płciowych z jednym partnerem jest minimalne, znacznie wzrasta przy kontaktach hetero i homoseksualnych z wieloma partnerami; prawdopodobieństwo zakażenia wynosi około 1-3% w 25-letnim współżyciu monogamicznym; inne nowsze doniesienia naukowe szacują, że prawdopodobieństwo zakażenia poprzez stosunki seksualne wynosi nawet poniżej 1%)
- na drodze wstrzykiwania narkotyków drogą dożylną, igłą lub strzykawką skażoną wirusem C
- w bójkach (jeśli doszło do kontaktu z krwią)
- uprawiając sporty kontaktowe (boks, judo), jeśli doszło do kontaktu z krwią
- w praktykach sadomaso
- naprawiając sprzęt (zwłaszcza medyczny), możliwe skaleczenia, zadrapania
- używając dożylnie środków dopingujących
- udzielając pierwszej pomocy ofiarom wypadków bez zachowania należytego zabezpieczenia.
Oosoby zakażone HCV
Niestety, pomimo starań, wnikliwej obserwacji podczas różnych czynności w gabinecie zabiegowym, w szpitalu w trakcie hospitalizacji, podczas pobytu u fryzjera, kosmetyczki, może dojść jednak do zakażenia wirusem HCV. Na co należy zwrócić uwagę mimo niespecyficznych objawów tego zakażenia, co może przyspieszyć diagnozę i zmniejszyć skutki zakażenia:
- czy utrzymują się długo przewlekle niecharakterystyczne objawy takie jak: osłabienie, bóle stawowe i mięśniowe lub świąd skóry, brak apetytu, nudności, czasami objawy neurologiczne jak zaburzenia koncentracji, niepokój, rozdrażnienie, depresja
- czy miałeś przetaczaną krew lub preparaty krwiopochodne przed 1992 rokiem (po tym okresie krew była i jest badana na obecność przeciwciał anty HCV)
- czy przyjmowałeś narkotyki drogą dożylną
- czy miałeś częsty kontakt z ochroną zdrowia i miałeś wykonywane liczne zabiegi lub operacje
- czy jesteś chory na cukrzycę
- czy masz partnera seksualnego zakażonego wirusem typu C
- czy stwierdzono u ciebie nieprawidłowe próby wątrobowe.
Jednak tylko około 30% zakażonych osób jest w stanie zaobserwować w/w objawy.
Większość chorych nie odczuwa jednak żadnych dolegliwości, a stan taki może trwać przez wiele, około 15-20, a nawet 30 lat.
Jeżeli w wyniku badań diagnostycznych i oceny lekarza prowadzącego masz potwierdzenie, że jesteś nosicielem lub zakażonym wirusem HCV, dostosuj się do jego wskazań i zaleceń, a przede wszystkim:
- nie zakażaj innych – uważaj na krew i inne wydzieliny (wzrost bezpieczeństwa przy stosowaniu prezerwatywy)
- zgłoś się do Poradni Hepatologicznej przy Szpitalu Zakaźnym celem ustalenia dalszego postępowania
- przestrzegaj zaleceń dietetycznych (generalnie unikaj tłuszczów i potraw smażonych, raczej spożywaj pokarmy bogatobiałkowe pochodzenia roślinnego – czyli np. z soi, pokarmy zawierające skrobię)
- nie pij alkoholu
- nie przemęczaj się
- wzbogacaj swoją dietę w witaminy z grupy B i mikroelementy poprzez przyjmowanie stosownych preparatów multiwitaminowych w ilościach przekraczających dobowe zapotrzebowanie oraz w tzw. niezbędne fosfolipidy – wyciąg z lecytyny sojowej. (600-1000mg/dobę)
- unikaj przyjmowania leków, które szkodzą wątrobie – w tym najbardziej pomocni będą lekarze.
Autor:
Magdalena Borowska
Kierownik Oddziału Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Warszawie
D&D Communication
Podobne teksty
Cytologia - klasyfikacja Papanicolau
Po ukończeniu 30-go roku życia wykonuj badanie cytologiczne raz do roku - tylko wtedy masz szansę, że jeżeli atypowe komórki zostały przeoczone za pierwszym razem, zostaną zauważone w czasie następnego badania.
Pierwsze zwiastuny
Ciało wysyła do nas alarmujące sygnały, które zauważone mogą stać się cenna wskazówką dla dalszego postępowania.
Rodzaje nowotworów
Opis nowotworów złośliwych, półzłośliwych i złośliwych.
Rozpoznawanie raka piersi
Opis badań mających na celu wczesne rozpoznanie raka piersi.
Przyczyny niepłodności męskiej
Zestawienie najczęstszych przyczyn niepłodności.
Sezon na kleszcze - szczepimy wiedzę - poradnik
Jeśli przebywałeś niedawno w lesie, czy choćby w pobliskim parku, dokładnie skontroluj swoje ciało i ubranie, czy nigdzie nie ma na nim kleszczy.
Nagłe schorzenia narządu wzroku
W okulistyce, podobnie jak w innych działach medycyny, znane są stany chorobowe wymagające szybkiej pomocy, które najczęściej objawiają się nagłą utratą widzenia, a także silnym bólem oka.
Niekorzystne działanie na skórę promieniowania UV
Obecnie wiemy, że to promienie UVA są główną przyczyną fotostarzenia się skóry oraz zmian nowotworowych.
Pieprzyk, myszka i... słońce
Największym wrogiem każdej komórki barwnikowej czyli melanocyta i tego, który występuje w normalnej skórze i który buduje znamię jest słońce.