Suszenie i przechowywanie ziół

Spis treści

1. Suszenie ziół
2. Przechowywanie ziół

Z większości ziół najlepiej korzystać wtedy, gdy znajdują się one w stanie świeżym, kiedy to w roślinie znajduje się najwyższa zawartość olejków eterycznych, witamin i wszystkich pozostałych substancji, dla których ziele jest uprawiane. Nie zawsze jednak można i trzeba mieć uprawę rośliny "pod ręką", aby z niej korzystać. Jest kilka sposobów na zapewnienie sobie dostępu do ziela bez konieczności zakładania kolejnych jego upraw. Jednym z najpopularniejszych jest wysuszenie uprawianej (lub zebranie dziko rosnącej) rośliny.

Suszenie ziół

Każdy z gatunków charakteryzuje się pewnymi specyficznymi zaleceniami suszenia, które mają zapewnić minimalne strat cennych substancji zawartych w roślinie. Obólnie ujmując zioła suszy się w temperaturze niższej niż 35°C. Poddanie rośliny bezpośredniemu działaniu promieni słonecznych także działa niekorzystnie, powoduje rozkład niektórych substancji, wysokie straty olejków eterycznych oraz może powodować odbarwienia ziół.
Odpowiednie warunki suszenia ziół zapewnimy, kładąc zebraną roślinę na działającym kaloryferze lub w pobliżu innego urządzenia emitującego ciepło. Może nim być kuchenka, jednak zioła umieszcza się tak, aby znajdowały się w temperaturze nie wyższej niż wspomniane 35°C. Aby zapewnić możliwość swobodnego parowania wody z rośliny, zebrane ziele rozkłada się cienką warstwą na płaskiej powierzchni lub wiąże w luźne pęczki i wiesza, kierując wierzchołki roślin do dołu.

Dobrze wysuszony surowiec zachowuje naturalny kolor (wyjątek np. malwa), wysuszone liście kruszą się w palcach, łodygi pękają, a owoce przy zgniataniu nie zlepiają się. Wysuszone części roślin powinny być jak najszybciej zapakowane.

Przechowywanie ziół

Równie istotne jak warunki suszenia jest miejsce przechowywania wysuszonych roślin. Zioła przechowujemy w chłodnym i suchym miejscu gdyż susz jest surowcem higroskopijnym, chłonie wilgoć z powietrza, z dala od źródeł silnych zapachów. Pojemniki do przechowywania surowców zielarskich powinny być szczelne i ciemne. Listki zrywamy z łodyg i wkładamy luźno do słoików, nie ugniatając. Staramy się przy tym roślin nie kruszyć, ponieważ im bardziej jest ona rozdrobniona, tym ma większą powierzchnię i bardziej zniszczone są ściany komórkowe i tym samym powoduje to szybsze ulatywanie substancji (zwłaszcza olejków eterycznych) oraz rozkład związków chemicznych (szczególnie utlenianie glikozydów i garbników).

Nasiona przechowujemy w papierowych torbach. Surowce łatwo pochłaniające wodę i aromatyczne (np. ziele konwalii, liście melisy) przechowuje się w szczelnych naczyniach szklanych lub metalowych.
Nie zaleca się przechowywania suszu w woreczkach foliowych (polietylenowych), ponieważ tworzywo sztuczne wchłania olejki eteryczne. Rośliny niedokładnie wysuszone i umieszczone w szczelnie zamykanym, szklanym pojemniku, mogą pleśnieć. Dodatkowo w suszu o zbyt wysokiej wilgotności mogą rozwijać się różne szkodniki.

Nie zaleca się przechowywania ziół dłużej niż 12 miesięcy.