Sezon przeziębieniowy a ryzyko bólów zatok

Choroby zatok to jedne z częstszych schorzeń laryngologicznych, a często są one konsekwencją przebytego przeziębienia. Jak wynika z badań u 52% Polaków bóle zatok, będące głównym objawem zapalenia zatok, wystąpiły bezpośrednio po przebytym przeziębieniu.

Jesienią i zimą prawie każdy z nas się przeziębia. Powszechność tej dolegliwości powoduje, że bardzo często jest ona przez nas bagatelizowana. Należy jednak pamiętać, że bagatelizowanie choroby przeziębieniowej może doprowadzić do powikłań, mogących mieć poważne i długotrwałe konsekwencje dla naszego zdrowia. Przeziębienie jest jedną z przyczyn występowania ostrego zapalenia zatok przynosowych, którego podstawowym objawem jest ból zatok zlokalizowany w okolicy czoła, oczu i u nasady nosa, nasilający się przy pochylaniu lub przy zmianach pogody.

Czym jest przeziębienie i dlaczego powoduje zapalenie zatok

Przeziębienie to potoczna nazwa wirusowej infekcji górnych dróg oddechowych (nosa, gardła, krtani). Jest to choroba zakaźna, w której wirusy są przenoszą drogą kropelkową (kichanie i kaszel) lub przez bezpośredni kontakt z chorym (podanie ręki). Jeśli nasz system obronny organizmu jest osłabiony z powodu zmęczenia, przepracowania czy stresu, drobnoustroje chorobotwórcze z łatwością przełamują bariery ochronne organizmu i wnikają do komórek śluzówki doprowadzając do powstania zapalenia błony śluzowej nosa co może prowadzić do zapalenia zatok. Dlatego bardzo ważne jest dbanie o odpowiednią ilość snu, odpoczynku, jak również zachowanie zasad higieny.

Powikłania po przeziębieniach - ostre zapalenie zatok

Infekcje górnych dróg oddechowych którym towarzyszy uczucie niedrożności nosa zwiększają ryzyko zachorowania na zapalenie zatok i tym samym wystąpienia bólów zatok. Wirusy przedostające się w wyniku przeziębienia do błony śluzowej nosa powodują jej zapalenie - przekrwienie i obrzęk. Obrzęknięta błona śluzowa ujść zatok utrudnia usuwanie wydzieliny. Jednocześnie obrzęk śluzówki upośledza prawidłowe funkcjonowanie rzęsek, którymi pokryta jest błona śluzowa, a których prawidłowe działanie ma istotną rolę w drenażu (usuwaniu śluzu) z zatok. Gdy te mechanizmy usuwania wydzieliny śluzowej z zatok zostają upośledzone, wydzielina gromadzi się w zatokach stanowiąc doskonałą pożywkę dla bakterii. Obrzęknięta błona śluzowa nosa produkuje nadmierne ilości wydzieliny, która uciska ścianki nosa i zatok.

Ostre zapalenie zatok, niewłaściwie leczone lub zbyt późno odkryte, może przejść w fazę przewlekłą i trwać przez wiele miesięcy dlatego tak ważna jest interwencja już we wczesnej fazie choroby. Podstawowym elementem leczenia zapalenia zatok jest przywrócenie drożności nosa i ujść zatok. Umożliwia to opróżnienie zatok z patologicznej wydzieliny i stworzenie warunków do przedostawania się powietrza do wnętrza zatok. Przeziębienie, grypa, przewianie, a nawet stosowane zbyt długo krople "na katar" mogą, uszkadzając rzęski, zaburzać transport śluzu powodując zaleganie wydzieliny w zatokach i tym samym sprzyjać powstawaniu zapalenia zatok.

Nie leczone lub niewłaściwie leczone zapalenie zatok może prowadzić do powikłań oczodołowych i ocznych (np. ropień podokostnowy oczodołu, zapalny obrzęk powiek, pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego), powikłań wewnątrzczaszkowych (zapalenie opon mózgowych, zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej, ropień mózgu).

Bóle zatok - główny objaw zapalenia zatok

Ból zatok to główny objaw zapalenia zatok. Wszystkie zmiany zapalne, które powodują obrzęk błony śluzowej nosa mogą mieć istotny wpływ na rozwój zapalenia zatok. W wyniku zmian zapalnych dochodzi do obrzęku śluzówki i nadmiernej produkcji wydzieliny co w efekcie może prowadzić do zablokowania ujść zatok. Unieruchomiona wydzielina wraz z powietrzem w zatoce, powoduje ucisk, wynikiem czego może być intensywny ból. 52% dorosłych Polaków, którzy odczuwali bóle zatok w ciągu ostatnich 6 miesięcy przyznała, że bóle pojawiły się bezpośrednio po przeziębieniu

Miejsca odczuwania bólów zatok

Lokalizacja bólu uzależniona jest od tego, która zatoka została objęta procesem zapalnym. Najczęściej wskazywane przez badanych miejsca odczuwania bólu zatok to: okolice czoła, policzki, nasada nosa oraz okolice oczodołów. Dolegliwości nasilają się przy pochylaniu, w pozycji leżącej, przy nagłych zmianach pogody oraz w trakcie wysiłku fizycznego. Bóle promieniują na całą twarz, co powoduje, że często są mylnie diagnozowane jako ból głowy lub migrena. Bólom zatok towarzyszą: ogólne rozbicie i osłabienie, katar ropny lub wodnisty, bóle mięśni oraz podwyższona temperatura.

Leczenie bólów zatok

W przypadku bólów zatok towarzyszącym przeziębieniu lub grypie dobrze jest zastosować połączenie środka przeciwbólowego o dodatkowym działaniu przeciwzapalnym - ibuprofenu z lekiem zmniejszającym obrzęk błony śluzowej i udrożniającym ujścia zatok - chlorowodorkiem pseudoefedryny. Dzięki takiemu połączeniu wyeliminujemy ból zatok, który występuję podczas ostrego zapalenia zatok, a także zlikwidujemy przyczyny bólów zatok - zatkane zatoki.