Niedobory witamin i składników mineralnych

Niedobory witamin i składników mineralnych.
Wiek, płeć, stan fizjologiczny organizmu oraz warunki społeczno-bytowe, takie jak chociażby miejsce zamieszkania, to czynniki mające wpływ na jakość żywienia Polaków.
Z uwagi na wielość tych czynników, naturalnym staje się fakt, że jakość naszego żywienia jest w bardzo dużym stopniu zróżnicowana. Zróżnicowanie to nie wyklucza jednak oceny jego jakości. Szansę taką stwarzają wyniki prowadzonych badań dotyczących indywidualnych zwyczajów żywieniowych.
Reprezentatywne badania sposobu żywienia i stanu odżywienia Polaków powyżej 1-go roku życia, przeprowadzone w 2000 roku, oraz wyniki badań jakości żywienia, zrealizowane w roku 2003, prowadzą do szeregu wniosków, które dają całościowy obraz relacji pomiędzy stanem żywienia a ryzykiem odchyleń w stanie zdrowia Polaków. Przede wszystkim wykazują one, że jakość żywienia Polaków znacznie odbiega od zalecanych norm.
U większości badanych przypadków stwierdzono przekroczenie albo niedobór zalecanej w diecie przeciętnej zawartości witamin i składników mineralnych.
Odbiegająca od zaleceń jakość żywienia Polaków, czego dowodem są przedstawione poniżej szczegółowe wyniki badań, stwarza niebezpieczeństwo - szczególnie wśród dzieci i młodzieży - zwiększenia ryzyka występowania różnego rodzaju zaburzeń, w tym m.in. różnych form niedożywienia, obniżenia sprawności układu odpornościowego, ryzyka nadwagi i otyłości oraz innych chorób tzw. dietozależnych.
Sytuacjom takim można jednak zapobiegać poprzez odpowiednią profilaktykę. Powinna ona koncentrować się przede wszystkim na:
- zwiększeniu spożycia mleka, w tym jogurtów i kefirów oraz serów o niskiej zawartości tłuszczu;
- zwiększeniu spożycia warzyw i owoców oraz soków, głównie warzywnych;
- zwiększeniu spożycia ryb, głównie morskiego pochodzenia;
- zwiększenie spożycia produktów, głównie zwierzęcego pochodzenia stanowiących bogate źródło żelaza;
- stosowaniu suplementacji, czyli uzupełnianiu codziennej diety preparatami witaminowymi, głównie zawierającymi witaminy rozpuszczalne w wodzie, oraz preparatami mineralnymi, zawierającymi takie składniki mineralne jak: wapń, magnez, cynk, żelazo, selen oraz mangan. Uzupełnianie diety preparatami zawierającymi jod dotyczy głównie kobiet ciężarnych. Powinno być ono upowszechniane poprzez działania edukacyjne związane z zasadami prawidłowego żywienia.
Wyniki badań:
Zawartość składników energetycznych:
- Najwyższe przekroczenie normy w odniesieniu do zawartości makroskładników będących źródłem energii w przeciętnej całodziennej diecie Polaków odnotowano wśród chłopców i mężczyzn w wieku 16-25 lat (70,5 proc), wśród dziewcząt i kobiet - 56,5 proc.
- Wyższą zawartość białka w stosunku do zalecanych norm stwierdzono w diecie 87,4 proc. badanych chłopców i mężczyzn oraz 70,9 proc. dziewcząt powyżej 15 roku życia. Wśród dzieci niedobory białka w diecie występowały sporadycznie.
- Spożycie tłuszczu, szczególnie wśród młodzieży i dorosłych mężczyzn, było wyższe niż zalecane normy - przekraczało o ponad 50 proc. wartość zalecaną. Zbyt wysoką zawartością tłuszczu odznaczały się diety 77,4 proc. chłopców i mężczyzn oraz 62,2 proc. dziewcząt i kobiet.
- Niekorzystna była również struktura spożywanych tłuszczów. Udział energii z kwasów tłuszczowych nasyconych był wyższy niż zalecany aktualnie przez WHO - zamiast 8 proc., w większości przypadków przekraczał 12 proc. Z kolei zbyt niski w większości diet był udział energii z kwasów tłuszczowych wielonienasyconych.
- Zbyt wysokie było spożycie cholesterolu wśród 62,7 proc. chłopców i mężczyzn oraz 38,9 proc. dziewcząt i kobiet. Szczególnie wysoką zawartość tego składnika odnotowano w dietach osób płci męskiej w wieku 13-60 lat.
- Konsekwencją zbyt wysokiej zawartości tłuszczu oraz białka w diecie był niższy od zalecanego udział w dietach energii płynącej z węglowodanów. Badania wykazały również stosunkowo niski poziom błonnika w diecie.
Zawartość składników mineralnych:
- Zawartość sodu, fosforu oraz potasu w dietach Polaków była wyższa niż zalecana.
- Niedobór wapnia wystąpił u 77 proc. badanych chłopców i mężczyzn oraz 88 proc. dziewcząt i kobiet.
- Niedobory żelaza w diecie stwierdzono wśród 34 proc. przebadanych chłopców i mężczyzn oraz wśród 85 proc. przebadanych dziewcząt i kobiet.
- W 62 proc. dziennego pożywienia chłopców i mężczyzn stwierdzono zbyt niską w stosunku do zalecanych norm, zawartości cynku, wśród dziewcząt i kobiet - 72 proc.
- Zbyt niską zawartość miedzi w diecie stwierdzono u 86 proc. chłopców i mężczyzn oraz 96 proc. dziewcząt i kobiet.
Zawartość witamin w diecie:
- Średnia zawartość witaminy A w przypadku kobiet w wieku 26-60 lat przekraczała zalecane normy. Jednocześnie, wśród 34 proc. diet dziewcząt i kobiet stwierdzono jej niedobór. W dietach chłopców i mężczyzn niedobór wyniósł 24 proc.
- Średnia zawartość witaminy E we wszystkich grupach, z wyjątkiem dziewcząt w wieku 1-3 lat, była wyższa niż zalecana. Jednocześnie, wśród 22,7 proc. diet chłopców i mężczyzn oraz 38,1 proc. diet dziewcząt i kobiet stwierdzono niedobór tej witaminy.
- Niedobór witaminy B1 stwierdzono w dietach 48,6 proc. badanych chłopców i mężczyzn oraz 77,9 proc. dziewcząt i kobiet.
- Niedobór witaminy B2 stwierdzono w dietach 58,3 proc. chłopców i mężczyzn oraz 68 proc. dziewcząt i kobiet.
- Niedobory witaminy PP stwierdzono w dietach 45,8 proc. chłopców i mężczyzn oraz 71 proc. dziewcząt i kobiet.
- Niedobór witaminy B6 stwierdzono w dietach 43 proc. chłopców i mężczyzn i 58 proc. dziewcząt i kobiet.
- Niedobór witaminy C stwierdzono w dietach 45 proc. badanych - w tym 38,9 proc. chłopców i mężczyzn i 50,1 proc. dziewcząt i kobiet.
Materiał opracowany na podstawie wystąpienia dr Lucjana Szponara nt. badania indywidualnego sposobu żywienia i stanu odżywienia Polaków przeprowadzonego przez Instytut Żywności i Żywienia wygłoszonego na spotkaniu prasowym 1 czerwca 2004 roku.
MediWebzespół redakcyjny
Podobne teksty
Cytologia - klasyfikacja Papanicolau
Po ukończeniu 30-go roku życia wykonuj badanie cytologiczne raz do roku - tylko wtedy masz szansę, że jeżeli atypowe komórki zostały przeoczone za pierwszym razem, zostaną zauważone w czasie następnego badania.
Dieta kobiety ciężarnej i matki karmiącej piersią
Racjonalna dieta kobiety w czasie ciąży i karmienia piersią powinna dostarczać odpowiednią ilość energii, a także zawierać niezbędne składniki odżywcze w prawidłowych ilościach i proporcjach.
Rodzaje nowotworów
Opis nowotworów złośliwych, półzłośliwych i złośliwych.
Rozpoznawanie raka piersi
Opis badań mających na celu wczesne rozpoznanie raka piersi.
Przyczyny niepłodności męskiej
Zestawienie najczęstszych przyczyn niepłodności.
Niekorzystne działanie na skórę promieniowania UV
Obecnie wiemy, że to promienie UVA są główną przyczyną fotostarzenia się skóry oraz zmian nowotworowych.
Pieprzyk, myszka i... słońce
Największym wrogiem każdej komórki barwnikowej czyli melanocyta i tego, który występuje w normalnej skórze i który buduje znamię jest słońce.
Rak szyjki macicy - wczesne wykrywanie
80% przypadków przedwczesnej śmierci z powodu raka szyjki macicy dałoby się uniknąć pod warunkiem rzetelnego przeprowadzenia badań profilaktycznych.
Zakażenie Helicobacter pylori
Stosunkowo niedawno odkryta bakteria, mogącą osiedlać się w żołądku i dwunastnicy wpływa na występowanie wielu chorób, szczególnie górnej części przewodu pokarmowego.