Choroby zapalne jelit - przyczyny, objawy i sposoby leczenia

Nieswoiste zapalenia jelit (zwane również NZJ lub IBD od nazwy angielskiej Inflammatory Bowel Disease) to grupa chorób przewlekłych układu pokarmowego o podłożu autoimmunologicznych. Ich przyczyna nie jest do końca znana, nie można ich więc wyleczyć, a jedynie kontrolować objawy. Nieleczone NZJ może prowadzi do poważnych powikłań. Jakie objawy ze strony układu pokarmowego powinny wzbudzić zaniepokojenie?
Nieswoiste zapalenia jelit - przyczyny i rodzaje
Choroby zapalne jelit dotykają coraz młodsze osoby, a nawet małe dzieci. Przypadki zachorowań są częstsze w krajach wysokorozwiniętych, a w krajach o niższym stopniu rozwoju socjoekonomicznego zdarzają się rzadziej. W odróżnieniu od toksycznych lub typowych zapaleń jelit wywołanych przez toksyny, bakterie, grzyby lub toksyczne związki, nieswoiste zapalenia jelit nie mają konkretnie zdefiniowanej przyczyny. Wiadomo jedynie, że NZJ mogą wywoływać czynniki genetyczne, nieprawidłowe działania systemu odpornościowego (układ autoimmunologiczny reaguje nieprawidłowo na drobnoustroje naturalnie zasiedlające układ pokarmowy) lub czynniki zewnętrzne. Istnieje również teoria mówiąca o tym, że choroby o podłożu autoimmunologicznym mogą być wywołane nadmierną higieną w krajach wysoko rozwiniętych. Mała ilość zarazków i infekcji we wczesnym dzieciństwie, nadmiernie higieniczne warunki życia oraz stosowanie na szeroką skalę antybiotyków może prowadzić do nieprawidłowego rozwoju układu odpornościowego w dzieciństwie. Skutkiem jest jego błędna reakcja na antygeny naturalnie występujące w środowisku.
Najczęściej występującymi chorobami z grupy NZJ jest wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG), choroba Leśniowskiego-Crohna (ChL-C) oraz mikroskopowe zapalenie jelita grubego. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego to choroba zapalna obejmująca błonę śluzową jelita grubego oraz odbytu. Ma charakter przewlekły, a okresy bez objawów choroby przerywane są gwałtownymi nawrotami dolegliwości. Choroba ujawnia się najczęściej pomiędzy 15, a 25 rokiem życia. Za to choroba Leśniowskiego-Crohna może dotyczy każdego odcinka układu pokarmowego, od jamy ustnej po odbyt. Jest to dolegliwość o charakterze zapalnym, ale nieciągłym. Oznacza to, że obok zmienionej chorobowo błony śluzowej występuje także zdrowa tkanka. Natomiast charakterystyczną cechą mikroskopowego zapalenia jelita grubego jest to, że zmiany histopatologiczne są tak małe, że nie widać ich w badaniach endoskopowych, a dopiero pod mikroskopem.
Najważniejsze objawy NZJ
Podejrzewając choroby z grupy NZJ najważniejsza jest obserwacja własnego organizmu. Objawy, które powinny zaniepokoić to przede wszystkim:
- częste biegunki (niekiedy z wydzieliną śluzową lub krwią),
- bolesne parcia na stolec lub wielokrotne wypróżnienia w ciągu dnia,
- kurczowe bóle brzucha,
- wzdęcia,
- okresowe stany podgorączkowe lub gorączkowe,
- uczucie zmęczenia,
- utrata apetytu i spadek wagi,
- problemy z wchłanianiem składników pokarmowych (po dłuższym czasie pojawiają objawy niedoborów witamin i soli mineralnych).
Osoby, u których występują takie objawy powinny niezwłocznie wybrać się do gastrologa. Lekarz zleci niezbędne badania (na początek na pewno badania krwi i kału, a w razie potrzeby kolonoskopię, rektoskopię lub pobranie wycinka do dokładniejszych badań) i na tej podstawie oceni czy są to objawy choroby Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejącego zapalenia jelit czy innej choroby z grupy NZJ.
Sposoby leczenia
Nieleczone NZJ może prowadzić między innymi do perforacji jelita oraz chorób stawów, skóry, oczu i wątroby. Zwiększa się również ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych układu pokarmowego. Najważniejsze podczas leczenie jest stosowanie odpowiedniej diety. Chory może wspomagać się farmakoterapią aby opanować stan zapalny i łagodzić nieprzyjemne objawy choroby. Skuteczne będą leki przeciwzapalne, przeciwbakteryjne oraz immunosupresyjne czyli obniżające odporność (zmniejszą one nieprawidłowe reakcje układu pokarmowego).
Dieta u osób cierpiących na nieswoiste zapalenia jelit powinna być wysokoenergetyczna, z dużą ilością węglowodanów, ale bezresztkowa (nie powinno się spożywać pokarmów zawierających błonnik). Osoby chore powinny dodatkowo uzupełniać braki witamin i elektrolitów. Nie zaleca się jedzenia ostrych potraw, surowych owoców i warzyw oraz picia alkoholu.
Więcej na temat terapii żywieniowych przy chorobach zapalnych jelit można znaleźć na https://www.nestlehealthscience.pl/zarzadzanie-zdrowie/choroby-ukladu-pokarmowego/choroba-lesniowskiego-crohna.
Artykuł sponsorowany
Podobne teksty
Cytologia - klasyfikacja Papanicolau
Po ukończeniu 30-go roku życia wykonuj badanie cytologiczne raz do roku - tylko wtedy masz szansę, że jeżeli atypowe komórki zostały przeoczone za pierwszym razem, zostaną zauważone w czasie następnego badania.
Rodzaje nowotworów
Opis nowotworów złośliwych, półzłośliwych i złośliwych.
Rozpoznawanie raka piersi
Opis badań mających na celu wczesne rozpoznanie raka piersi.
Zaburzenia erekcji problemem wielu mężczyzn
W naszym kraju zaburzenia wzwodu ma około 3,5 miliona mężczyzn a tylko 36% z nich zdaje sobie sprawę, że cierpi na zaburzenia erekcji.
Przyczyny niepłodności męskiej
Zestawienie najczęstszych przyczyn niepłodności.
Sezon na kleszcze - szczepimy wiedzę - poradnik
Jeśli przebywałeś niedawno w lesie, czy choćby w pobliskim parku, dokładnie skontroluj swoje ciało i ubranie, czy nigdzie nie ma na nim kleszczy.
Niekorzystne działanie na skórę promieniowania UV
Obecnie wiemy, że to promienie UVA są główną przyczyną fotostarzenia się skóry oraz zmian nowotworowych.
Pieprzyk, myszka i... słońce
Największym wrogiem każdej komórki barwnikowej czyli melanocyta i tego, który występuje w normalnej skórze i który buduje znamię jest słońce.
Rak szyjki macicy - wczesne wykrywanie
80% przypadków przedwczesnej śmierci z powodu raka szyjki macicy dałoby się uniknąć pod warunkiem rzetelnego przeprowadzenia badań profilaktycznych.