Astma - fakty i liczby

Astma -  fakty i liczby
Spis treści
  1. Czym jest astma?
  2. Astma na świecie i w Polsce
  3. Koszty ekonomiczne i społeczne
  4. Problemy związane z astmą u dzieci w wieku szkolnym
  5. Zapobieganie

Czym jest astma?

Astma oskrzelowa jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych, która charakteryzuje się zmiennym przebiegiem. Objawia się ona nawracającymi epizodami świszczącego oddechu, dusznościami, uciskiem w klatce piersiowej i kaszlem. Uciążliwe objawy astmy występują zwłaszcza w nocy lub we wczesnych godzinach porannych.

Przyjęło się uważać, że z astmą możemy mieć do czynienia wtedy, kiedy występują napady duszności wydechowej ze świszczącym oddechem. Jednak u wielu pacjentów, szczególnie u dzieci, dolegliwości mogą być łagodniejsze i mniej charakterystyczne. Dolegliwości te to napady suchego męczącego kaszlu, występującego często po wysiłku, po ekspozycji na alergeny wziewne, czynniki drażniące, zimne powietrze oraz duszność występująca szczególnie w nocy i nad ranem. Charakterystyczne dla astmy jest również to, że po podaniu krótko działającego leku rozszerzającego oskrzela, dochodzi do poprawy lub ustąpienia objawów (odwracalność obturacji oskrzeli).

Napady astmy mogą być wywołane przez:

  • alergeny (roztocze, pyłki, zarodniki grzybów);
  • wirusowe zakażenia dróg oddechowych;
  • czynniki drażniące (dym tytoniowy, zanieczyszczenia, zapachy);
  • czynniki fizyczne (zimne powietrze, wysiłek, hiperwentylacja, zmiany pogody);
  • leki (niesteroidowe leki przeciwzapalne);
  • czynniki emocjonalne (stres);
  • czynniki hormonalne (cykl miesięczny, ciąża, choroby tarczycy).

Astma cechuje się długoletnim przebiegiem i skłonnością do nawrotów dolegliwości, które z różnym nasileniem utrzymują się przeważnie przez całe życie. Chorzy na astmę wymagają stałej opieki medycznej. Pewnym wyjątkiem jest możliwość remisji astmy dziecięcej w okresie dojrzewania. Pacjent może wręcz zapomnieć o swojej chorobie, normalnie pracować, uczestniczyć w zajęciach sportowych. Rozpoznanie astmy nie jest wyrokiem - dzięki osiągnięciom współczesnej medycyny chory może prowadzić normalne życie, jak jego zdrowi rówieśnicy: uczyć się, pracować czy uprawiać sport.

Astma na świecie i w Polsce

Astma jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób na świecie. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że cierpi na nią 100-150 milionów osób. Astma jest także przyczyną ponad 180 tysięcy zgonów i jedną z niewielu chorób przewlekłych, której wskaźnik umieralności stale wzrasta.

Na astmę choruje około 6% dorosłej populacji świata, a liczba chorych wzrasta przeciętnie o 50% w ciągu dekady.

Na świecie istnieje bardzo duże zróżnicowanie, jeżeli chodzi o częstość występowania astmy oskrzelowej. Są kraje, w których choroba jest bardzo rzadka, czyli dotyczy poniżej 1% mieszkańców. Astma występuje stosunkowo rzadko na przykład u dzieci Eskimosów oraz dzieci urodzonych w Japonii. Natomiast najwyższą częstość występowania astmy notuje się w Australii. W tym kraju choroba dotyczy powyżej 30% dzieci i powyżej 16% dorosłych.

Do 25% chorych dzieci "wyrasta z astmy", ale po 10-15 latach mogą mieć nawroty choroby.

W Europie astma jest przypadłością 4,5% dorosłych i ponad 10% dzieci.
W krajach Europy Zachodniej, zachorowalność na astmę podwoiła się w ciągu ostatnich 10 lat.

W Europie na astmę najczęściej chorują mieszkańcy Wielkiej Brytanii. W Szkocji częstość występowania astmy oskrzelowej u dzieci wynosi również powyżej 30%.

Od roku 2000 dysponujemy wynikami badań, z których wynika, że w Polsce częstość występowania astmy u dorosłych wynosi ok. 5,4%, natomiast u dzieci - ponad 8,6%. Na astmę choruje więc prawie 2 miliony dorosłych i ponad milion dzieci. Badania te nie objęły dzieci pomiędzy 1-3 rokiem życia. Ponieważ połowa przypadków astmy ma początek przed trzecim rokiem życia, można przypuszczać, że liczba chorych w Polsce jest większa.

Wśród chorych zdiagnozowanych 90% cierpi na astmę łagodną
i umiarkowaną, 10% na astmę ciężką.

Częstość występowania astmy i innych chorób alergicznych w naszym kraju stale wzrasta, zwłaszcza u dzieci mieszkających w wielkich aglomeracjach miejskich. Jeden z najwyższych wskaźników zachorowalności na astmę notuje się w dawnym woj. łódzkim (u dzieci mieszkających w centrum miasta dochodzi on do 18%).

Koszty ekonomiczne i społeczne

Zarówno na świecie, jak i w Polsce astma wiąże się ze znacznymi kosztami społecznymi i ekonomicznymi. Koszty astmy można podzielić na: bezpośrednie (np. pobyty w szpitalu, wizyty w doraźnej pomocy lekarskiej, płace personelu medycznego, transport chorych, leki, urządzenia do podawania leków, testy diagnostyczne, nauka i edukacja), pośrednie (np. niezdolność do pracy i dni opuszczone w szkole, wypłaty zasiłków chorobowych, przejazdy do lekarza, zgony) oraz niewymierne (np. cierpienie pacjentów).

W krajach rozwiniętych na leczenie astmy przeznacza się 1%-2% wydatków
na opiekę zdrowotną.

Światowe koszty związane z leczeniem astmy przewyższają łączne koszty gruźlicy i HIV/AIDS.

Astma jest czwartą z kolei przyczyną nieobecności w pracy. Co trzeci astmatyk był w ciągu ostatnich 3 miesięcy na zwolnieniu z powodu tej choroby.

Dwóch na trzech chorych na astmę odczuwa objawy choroby przynajmniej 2-3 razy w tygodniu. Dwóch na pięciu - odczuwa je codziennie.

Problemy związane z astmą u dzieci w wieku szkolnym

Astma powoduje więcej nieobecności dzieci i młodzieży w szkole niż jakakolwiek inna przewlekła choroba. Nieobecności te są często przyczyną problemów z opanowaniem i zaliczeniem materiału, lęku przed złymi ocenami, poczucia niższości. Astma ma także wpływ na pogorszenie sprawności fizycznej dziecka. Choroba wpływa na jakość życia chorego dziecka i jego rodziny, może również istotnie zmienić status ekonomiczny rodziny. Rodzice dzieci z astmą często tracą pracę lub z niej rezygnują. Dodatkowymi konsekwencjami choroby są między innymi: konieczność zapewnienia odpowiedniej diety, leczenia klimatycznego i leków. Trzeba podkreślić, że wczesne rozpoznanie i prawidłowo prowadzona terapia astmy pozwala uniknąć tych problemów.

Zapobieganie

W przypadku astmy możemy mówić o prewencji pierwotnej (zapobieganie rozwojowi astmy) i prewencji wtórnej (zapobieganie zaostrzeniom astmy).

Celem pierwszego etapu prewencji jest zapobieganie powstaniu choroby u osób obciążonych genetycznie (rodzinnie) rozwojem alergii i/lub astmy. Uważa się, że ryzyko rozwoju choroby alergicznej i astmy oskrzelowej u dziecka zależy przede wszystkim od obecności alergii u matki, ojca oraz rodziny. Przyjmuje się, że ryzyko to wynosi 55-80%, gdy u obojga rodziców występują objawy choroby alergicznej, 70-80%, gdy oboje rodzice są uczuleni na ten sam alergen i mają tę samą chorobę alergiczną, 30-35%, gdy obawy dotyczą jednego z nich i 15-20% przy braku takiego obciążenia. Uczulenie jest istotnym elementem, często poprzedzającym wystąpienie astmy. A zatem prewencja pierwotna polegałaby na działaniach w okresie wczesnego dzieciństwa, przed pojawieniem się uczulenia.

Prewencja wtórna polega na zapobieganiu zaostrzeniom już rozpoznanej i leczonej astmy. Zasadniczym celem jest powstrzymanie/zwolnienie zmian destrukcyjnych i strukturalnych w oskrzelach, tzw. remodelingu, które prowadzą do przewlekłej niewydolności oddechowej. Metody prewencji wtórnej można podzielić na: farmakologiczne i niefarmakologiczne. Działania niefarmakologiczne polegają na ograniczeniu ekspozycji (głównie niemowląt i małych dzieci) na silne aeroalergeny, np.: roztoczy kurzu domowego, gdyż uczulenie na nie w okresie niemowlęcym stwarza wysokie ryzyko rozwoju astmy w wieku późniejszym.

Ocena artykułu

3.72
z 68 głosów
Napisz komentarz →
5
 
(14)
4
 
(34)
3
 
(10)
2
 
(7)
1
 
(3)
Ocena
Ocenianie... . .
Dziękujemy za ocenę!
3.72 z 68 głosów

71%czytelników oceniło artykuł na 4 i 5 gwiazdek.

    Podobne teksty