Właściwa dieta a umysł człowieka

Bardzo niskie spożycie w Polsce ryb morskich i ich przetworów może prowadzić do poważnego deficytu kwasów tłuszczowych omega-3, a tym samym sprzyjać zaostrzeniu wielu schorzeń. Wyniki badań dotyczących wpływu kwasów tłuszczowych ALA, EPA, DHA na funkcjonowanie mózgu wskazują, że nawet niewielki niedobór DHA może zahamować rozwój psychomotoryczny dziecka. U dorosłych natomiast może doprowadzić do zaburzeń emocjonalnych, takich jak depresja czy agresja, a także do problemów z pamięcią w każdym wieku.

Do najważniejszych kwasów omega-3 należy kwas alfa-linolenowy (ALA), kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dekozoheksanowy (DHA).Te kwasy tłuszczowe występują naturalnie (w znaczących ilościach) w rybach morskich takich jak dorsz, śledź, makrela, tuńczyk, łosoś. Są składnikami morskich wodorostów, orzechów oraz olejów roślinnych.

Specjaliści wykazują, że rozwój umysłowy człowieka rozpoczyna się już na etapie życia płodowego i związany jest wtedy bezpośrednio z kondycją organizmu matki. Odkrycia naukowe podkreślają fundamentalny wpływ kwasów ALA, EPA i DHA na tworzenie takich elementów układu nerwowego jak oczy, mózg (około 60% naszego mózgu stanowią właśnie wyżej wymienione kwasy) czy neurotransmitery, czyli komórki przekazujące informacje. Mózg dziecka posiada podobną do mózgu dorosłego człowieka ilość neuronów, różni się jednak ilością tychże neurotransmiterów - wraz z rozwojem ich liczba rośnie. Do właściwej pracy mózgu, którą zapewnia wytworzenie odpowiedniej ilości neurotransmiterów, niezbędne jest zatem dostarczenie ww. kwasów, w szczególności kwasu DHA. Dlatego naukowcy podkreślają niezmiernie istotną rolę właściwego odżywienia kobiet ciężarnych i karmiących piersią, gdyż do momentu urodzenia dziecko otrzymuje kwasy omega-3 z organizmu matki, potem wraz z pokarmem. Jednym z uznanych objawów niedoborów kwasu DHA u noworodków jest retinopatia wcześniaków, która może prowadzić do całkowitej utraty wzroku.

W rozwoju umysłowym człowieka kluczowe znaczenie mają pierwsze 2-3 lata życia. Badania dowodzą, że dzieci, u których stwierdzono wyższą ilość kwasu DHA, lepiej widzą a ich umysł szybciej się rozwija, niż jest to w przypadku dzieci posiadających niższe stężenia tego kwasu. Niewłaściwa dieta może spowodować późniejsze problemy w szkole, w przyswajaniu i przekazywaniu nabywanych informacji, czy niewielkiej kreatywności dziecka. Niewielkie stężenia kwasu DHA u dzieci mogą być także przyczyną zespołu aktywności psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD). Choroba ta występuje u około 5% dzieci w wieku 6-9 lat. Dane opublikowane w tym roku w "International Review of Psychiatry" wykazują, że dieta wzbogacona w kwasy EPA i DHA pochodzące z ryb zmniejsza objawy tej choroby. Ostatnio ukazał się również przegląd światowych badań w zakresie stosowania kwasów omega-3 w zapobieganiu i leczeniu anoreksji.

Kwasy tłuszczowe odgrywają istotną rolę nie tylko w żywieniu dzieci. U ludzi dorosłych niedobory kwasu dokozaheksaenowego mogą prowadzić do zaburzeń w centralnym układzie nerwowym, takich jak coraz bardziej powszechna depresja.

Najlepszym sposobem zapobiegania niedoborom powinna być edukacja na rzecz wzrostu udziału ryb morskich w naszym pożywieniu - podkreśla prof. dr n. med. Marek Naruszewicz, ekspert w dziedzinie żywienia. - W Polsce istnieje pilna potrzeba suplementacji diety w produkty o charakterze funkcjonalnym, zawierające odpowiednie dawki ALA, EPA i DHA.

Na prawidłowe dojrzewanie dzieci wpływ mają głównie ich rodzice poprzez zagwarantowanie troskliwej opieki, miłości i poczucia bezpieczeństwa. Rozwój umysłowy dziecka powinien być wspomagany przez wspólne spędzanie czasu, rodzinne zabawy, czy pomoc w zdobywaniu wiedzy. Jednakże kluczową rolę odgrywa zapewnienie dziecku odpowiedniej diety, która umożliwi mu prawidłowe rozwijanie swoich zdolności. Dlatego ważne jest, aby na własnym przykładzie uczyć dzieci zasad zdrowego żywienia i wybierać produkty sprzyjające właściwemu funkcjonowaniu organizmu, m.in. te, które zawierają kwasy tłuszczowe ALA, EPA i DHA.