Terapia skojarzona astmy

Kto nie chorował na astmę nie wie, jak uciążliwa może być ta choroba. Znacznie pogarsza sprawność fizyczną i intelektualną, utrudnia naukę i pracę. Dwóch na trzech chorych ma objawy astmy 2-3 razy w tygodniu, a dwóch na pięciu nawet codziennie! Na szczęście, prawidłowa terapia astmy pozwala na zahamowanie postępu tej choroby.

Na astmę choruje w Polsce prawie 2 miliony dorosłych i niemal 1 milion dzieci. Około 90 proc. cierpi na postać umiarkowaną i łagodną, a 10 proc. na ciężką. Astma jest czwartą z kolei przyczyną nieobecności w pracy. Co trzeci astmatyk był w ciągu ostatnich 3 miesięcy na zwolnieniu z powodu tej choroby. Astma dzieli się na tzw. zewnątrzpochodną (atopowa), która jest związana z działaniem alergenów, głównie pyłków, roztoczy, sierści zwierząt, a także pokarmów. Astma wewnątrzpochodna (nieatopowa) wywołana jest natomiast infekcjami wirusowymi, kontaktem z substancjami chemicznymi, zimnym powietrzem.

Napady duszności

Astma oskrzelowa jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych, która charakteryzuje się zmiennym przebiegiem. Objawia się nawracającymi epizodami krótkiego świszczącego oddechu, uciskiem w klatce piersiowej, kaszlem i dusznościami, które utrudniają normalne oddychanie. Taki napad może trwać od kilku minut do kilku godzin. Dolegliwości nasilają się szczególnie w godzinach nocnych, we wczesnych godzinach porannych lub po wysiłku. Podczas ataku astmy następuje obrzęk i skurcz mięśni oskrzeli, dochodzi do nadmiernej produkcji śluzu, który trudno usunąć z dróg oddechowych, a w konsekwencji do groźnego zwężenia światła oskrzeli. Astma ma długoletni przebieg i skłonność do nawrotów, a dolegliwości z różnym nasileniem utrzymują się zwykle przez całe życie. Chorzy na astmę wymagają stałej opieki medycznej.

Przyczyny ataków astmy
Napady astmy mogą być wywołane przez:

• alergeny (roztocze, pyłki, zarodniki grzybów);
• wirusowe zakażenia dróg oddechowych;
• czynniki drażniące (dym tytoniowy, zanieczyszczenia, zapachy);
• czynniki fizyczne (zimne powietrze, wysiłek, hiperwentylacja, zmiany pogody);
• leki (niesteroidowe leki przeciwzapalne);
• czynniki emocjonalne (stres);
• czynniki hormonalne (cykl miesięczny, ciąża, choroby tarczycy).
  

Odstawianie leków

Astma nie leczona lub źle leczona często manifestuje się zaostrzeniami, a kiedy jest właściwie leczona - okresami wyciszenia objawów. Prawidłowo leczony pacjent może niemal zupełnie zapomnieć o swojej chorobie: normalnie pracuje, uczy się, uprawia sport. Leczenie, które polega na zmniejszaniu dolegliwości jest jednak możliwe tylko wtedy, gdy pacjent stosuje się do zaleceń lekarza prowadzącego. Pacjenci często jednak w momencie, gdy poczują się lepiej, przestają przyjmować leki lub po prostu o nich zapominają. Wyniki badań wskazują, że pacjenci bardzo często nie przestrzegają zaleceń lekarzy. Zdecydowana większość chce przyjmować mniej preparatów (aż 85 proc. pacjentów) i chciałoby leczyć astmę tylko przy pomocy jednego inhalatora w mniejszych dawkach, najlepiej w jednym inhalatorze (82 proc.).

W leczeniu astmy bardzo ważne jest dostosowywanie terapii w zależności od nasilenia choroby. Zwykle najpierw chorym podaje się substancje zmniejszające stan zapalny w nabłonku oskrzeli (wziewne glikokortykosteroidy). Ponadto stosuje się leki doraźnie i szybko łagodzące objawy duszności (beta2mimetyki). Jeśli objawy choroby nasilają się, zwiększane są dawki leków przeciwzapalnych i zaleca się dodatkowo regularne przyjmowanie leków stosowanych w napadach duszności.

Choroba milionów

Astma jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób na świecie. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że cierpi na nią 100-150 milionów osób. Astma jest także przyczyną ponad 180 tysięcy zgonów i jedną z niewielu chorób przewlekłych, której wskaźnik umieralności stale wzrasta. Na astmę choruje około 6 proc. dorosłej populacji świata, a liczba chorych wzrasta przeciętnie o 50 proc. w ciągu dekady. W Europie astma dotyczy 4,5 proc. dorosłych i ponad 10 proc. dzieci. W Polsce częstość występowania astmy u dorosłych wynosi ok. 5,4 proc. u dzieci – ponad 8,6 proc.

Zalety terapii skojarzonej

Odpowiedzią na potrzeby pacjentów i lekarzy jest terapia skojarzona, czyli zastosowanie preparatu łączącego dwa leki w jednym inhalatorze. Pacjent przyjmuje jednocześnie lek rozszerzający oskrzela, który ułatwia oddychanie i lek przeciwzapalny, który działa na przyczyny choroby. Podstawowe zalety terapii skojarzonej to:

• Większa dyscyplina pacjentów.
  Chory przyjmuje lek w jednym inhalatorze i szybko odczuwa jego działanie. Jednocześnie przyjmuje lek, który leczy przyczyny astmy. Nie ma więc możliwości odstawienia leku przeciwzapalnego i stosowania samego leczenia objawowego, co zdarza się często przy stosowaniu dwóch inhalatorów.
• Wygoda dla pacjentów.
  Chory regularnie korzysta tylko z jednego inhalatora.
  

Dostępność terapii skojarzonej dla polskich pacjentów

Pomimo, że terapia skojarzona jest standardem w leczeniu astmy w Europie i na świecie, dla polskich pacjentów nie jest ona dostępna, ponieważ nie jest objęta refundacją. Wyniki analizy wpływu decyzji o refundacji na budżet, wykonane przez specjalistyczną firmę przeprowadzającą analizy farmakoekonomiczne, Instytut Arcana z Krakowa, są zachęcające. Instytut analizował 3 różne scenariusze refundacji. Okazuje się, że niezależnie od poziomu refundacji, w każdym przypadku decyzja o refundacji terapii skojarzonej przynosi oszczędności dla budżetu państwa wahające się między 11 a 33 mln PLN. Oznacza to, że nawet refundacja stuprocentowa spowoduje oszczędności, a nie wzrost wydatków budżetowych. Ponadto dodatkowe oszczędności wynikają ze zmniejszonych wydatków na leczenie szpitalne i opiekę ambulatoryjną, z uwagi na lepszą skuteczność skojarzonej terapii.

Podsumowanie

Terapia skojarzona jest standardem leczenia astmy nie tylko w najbogatszych państwach, ale w większości krajów europejskich. Polska jest jedynym krajem w Unii Europejskiej, w którym pacjenci nie mają do niej dostępu. Terapia skojarzona jest nie tylko skuteczniejsza i wygodniejsza – jest też tańsza dla budżetu państwa. Dlatego warto jak najszybciej zapewnić jej dostępność dla pacjentów w Polsce.