Zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych

Zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych
Spis treści
  1. Przyczyny zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych
  2. Czynniki sprzyjające zachorowaniu
  3. Objawy zapalenia żył powierzchownych
  4. Profilaktyka zapalenia żył powierzchownych
  5. Leczenie zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych
Jest to choroba o łagodnym przebiegu spowodowana zapaleniem i powstawaniem niewielkich zakrzepów w powierzchownych, umiejscowionych tuż pod skórą żyłach, najczęściej w obrębie kończyn dolnych. Zakrzepica żył powierzchownych występuje zarówno w żyłach o prawidłowej budowie, jak też zmienionych żylakowato. Zdarza się, że proces zapalny może dotyczyć żył klatki piersiowej czy kończyn górnych, jednak z reguły jest on spowodowany zabiegami diagnostycznymi lub leczniczym np. po podłączeniu kroplówki, po cewnikowaniu żył kończyny górnej, założeniu elektrody do stymulacji serca. 

W przypadku lokalizacji choroby w żyłach powierzchownych skrzeplina jest bardzo ściśle związana ze ścianą żylną, dzięki czemu nie odrywa się tak łatwo i nie zagraża powikłaniami zatorowymi. W szczególnym przypadku zapalenie może nawracać w tym samym lub w odległym miejscu, a określa się je jako wędrujące zakrzepowe zapalenie żył.

Zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych jest rozpoznawane u chorych w różnym wieku, jednak najczęściej zdarza się ono u osób dorosłych, częściej u mężczyzn niż u kobiet. W przypadku prawidłowego postępowania zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych zwykle ustępuje w ciągu 1 do 2 tygodni. Nieleczone może się rozszerzać i, co jest już znacznie bardziej niebezpieczne, obejmować układ żył głębokich.

Przyczyny zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych

Przy zakrzepowym zapaleniu żył powierzchownych bardzo ważne jest znalezienie pierwotnej przyczyny choroby. Zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych jest spowodowane powstawaniem wewnątrz naczyń żylnych zakrzepów, które w normalnych warunkach nie powinny się tam pojawiać. Pojawienie się zakrzepu powoduje zatrzymanie przepływu krwi w tym naczyniu i rozwój stanu zapalnego.

Powstawaniu zapalenia żył odpowiedzialne są trzy czynniki określane jako triada Virchowa:

  • Zwolnienie przepływu krwi w żyłach - Zapalenie żył znacznie częściej występuje w żyłach zmienionych żylakowo w których dochodzi do zaburzenia prwidłowego przepływu krwi. Dodatkowo długie unieruchomienie, np. założenie gipsu, czy też hospitalizacja z powodu choroby czy operacji, a także otyłość oraz niewydolność serca predysponują do rozwoju stanu zapalnego.
  • Uszkodzenie ściany naczynia, które wyzwala reakcję zakrzepową - Na skutek uszkodzenia wewnętrznej ściany naczynia żylnego w wyniku zakażenia lub urazu mechanicznego (zastrzyk dożylny) dochodzi do zaburzenia procesu krzepnięcia i upośledzenia funkcji ścian naczyń.
  • Zaburzenie składu krwi (głównie tzw. nadpłytkowości) - Ilościowe i jakościowe zmiany składu krwi mogą spowodować przedwczesną lub nieprawidłową aktywację układu krzepnięcia prowadzącą do powstania zakrzepu w obrębie naczyń.

Zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych może niekiedy być pierwszym objawem nowotworu rozwijającego się często w miejscu bardzo odległym i pozornie nie związanym z układem naczyń żylnych. O takiej możliwości należy pamiętać szczególnie wtedy, gdy zapalenie żył nawraca bez wyraźnej przyczyny i pomimo prawidłowego leczenia.

Czynniki sprzyjające zachorowaniu

Zwiększone ryzyko wystąpienia zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych wiąże się między innymi z:

  • chorobami wymagającymi długotrwałego leżenia
  • paleniem tytoniu (niektóre składniki dymu papierosowego mogą uszkadzać wewnętrzną ścianę żyły)
  • żylakami kończyn dolnych
  • zażywaniem doustnych hormonalnych leków antykoncepcyjnych szczególnie przez kobiety palące
  • otyłością
  • przebytymi zabiegami chirurgicznymi
  • rozległymi oparzeniami
  • ciężkimi urazami lub infekcjami
  • długotrwałym siedzeniem (kierowcy, piloci, pasażerowie samolotów)
  • ciążą
  • chorobą nowotworową
  • przyjmowaniem dożylnych narkotyków
  • chorobami krwi

Objawy zapalenia żył powierzchownych

Objawy zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych są niezwykle charakterystyczne i rozpoznanie choroby jest stosunkowo łatwe. Zapalenie zakrzepowe żył powierzchownych obejmuje zmiany w jednym lub w kilku naczyniach żylnych. Często daje odczyn zapalny w ścianie naczynia żylnego i otaczających je tkankach, a w świetle naczynia powstaje skrzeplina. Dolegliwości mogą przybierać charakter przewlekły z okresami poprawy i nawrotów trwającymi od kilku dni do kilku miesięcy.

Wyczuwalne stwardnienie w przebiegu żyły, ból, tkliwość i zaczerwienie wokół niej to pierwsze objawy zapalenia żył powierzchownych. Objęta zapaleniem żyła wyraźnie twardnieje i jest łatwo wyczuwalna pod skórą, przypominając sznurek lub rząd koralików. W przypadkach zaawansowanego stanu zapalnego dochodzi do podwyższenia temperatury, złe samopoczucie oraz podwyższona leukocytoza. Zawsze konieczne jest wykluczenie współistnienia zakrzepicy żył głębokich towarzyszące w ok. 20-25% przypadków.

Profilaktyka zapalenia żył powierzchownych

Ważne jak również zapobieganie rozwojowi oraz nawrotom choroby przez zastosowanie poniższych rad:

  • zaprzestanie palenia, zwłaszcza przez kobiety przyjmujące doustne środki antykoncepcyjne
  • regularne wykonywanie ćwiczeń ruchowych poprawiających przepływ krwi w naczyniach żylnych w przypadku długotrwałego leżenia lub siedzenia
  • okresowe wykonywanie prostych ćwiczeń (zginanie i prostowanie stopy lub napinanie i rozluźnianie mięśni łydek) lub nawet wstanie i wykonanie kilku kroków w czasie podróży w pozycji siedzące

Leczenie zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych

Leczenie zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych ma na celu jak najszybsze zlikwidowanie choroby oraz niedopuszczenie do jej rozprzestrzenienia się na układ żył głębokich. Niewielkie powierzchowne zapalenie żył potrafi ustąpić samoistnie. Czekanie jednak na samoistną reakcję organizmu może być ryzykowne i doprowadzić do poważnych powikłań.

Zalecenia ogólne

Leczenie zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych polega na:

  • ograniczeniu aktywności ruchowej i wypoczynku z uniesionymi w górę nogami. W miarę ustępowania objawów zakrzepicy żył powierzchownych możliwy jest stopniowy powrót do normalnej aktywności ruchowej i pracy zawodowej.
  • zaprzestaniu palenia palenia tytoniu i przyjmowania doustnych leków antykoncepcyjnych przez kobiety
  • stosowaniu opaski uciskowej lub bandaży na chorą kończynę - Zaleca się ciągły ucisk kończyny aż do czasu jej całkowitego wyleczenia przy pomocy bandaża elastycznego, który zakłada się na kończynę dolną począwszy od nasady palców stopy (palce pozostają niezabandażowane), poprzez kostkę aż do kolana lub nawet uda w zależności od lokalizacji choroby. Zamiast bandaża elastycznego użyć można specjalnych wyrobów o stopniowanym ucisku w postaci podkolanówek, pończoch lub rajstop.
  • używaniu miejscowo maści przeciwzapalnych z heparyną,
  • zaleceniu niesterydowych leków przeciwzapalnych,
  • przepisaniu leków przeciwzakrzepowych i flebotropowych,
  • podawaniu leków przeciwbólowych.

W przypadku gdy istnieje podejrzenie, że nastąpiło nadkażenie bakteryjne, któremu towarzyszy wysoka temperatura wówczas dodatkowo należy podać antybiotyki.

Leczenie operacyjne
Wskazaniem do natychmiastowej interwencji chirurgicznej jest zakrzepica obejmująca ujście żył podskórnych do układu żył głębokich. Występuje wtedy duże ryzyko oderwania się końcowego odcinka skrzepliny, często balotującej w żyłach głębokich i zatorowości płucnej.

Ocena artykułu

3.83
z 75 głosów
Napisz komentarz →
5
 
(15)
4
 
(44)
3
 
(8)
2
 
(4)
1
 
(4)
Ocena
Ocenianie... . .
Dziękujemy za ocenę!
3.83 z 75 głosów

79%czytelników oceniło artykuł na 4 i 5 gwiazdek.

    Podobne teksty