Przerost migdałka gardłowego

Spis treści

1. Występowanie
2. Przyczyny przerostu migdałka podniebiennego
3. Objawy i powikłania choroby
4. Rozpoznanie przerostu trzeciego migdałka
5. Leczenie przerostu migdałka

Migdałek gardłowy (trzeci migdałek) jest jednym z elementów układu chłonnego rejonu nosogardzieli. Tkanka adenoidalna tej okolicy jest wyraźnie obfitsza u dzieci niż u dorosłych. Często ulega jeszcze wtórnym, patologicznym przerostom w wyniku przewlekłego stanu zapalnego, prowadząc do szeregu dalszych zjawisk chorobowych. W przypadku przerostu tkanki adenoidalnej najwięcej dokuczliwości sprawia zwykle przerost trzeciego migdałka (wyrośla adenoidalne, adenoid), który umiejscowiony jest wysoko w górnej części gardła i w normalnych warunkach jest niewidoczny przez otwarte usta.

Występowanie

Rozrost tkanki adenoidalnej postępuje zwykle miedzy 1 a 5 rokiem życia. Jej wielkość utrzymuje się mniej więcej na stałym poziomie miedzy 6-12 rokiem życia i stopniowo zaczyna zanikać po 12-13 roku życia. Patologiczne (ponad miarę) powiększenie trzeciego migdałka występuje najczęściej między 3 a 6 rokiem życia.

Przyczyny przerostu migdałka podniebiennego

Wśród czynników sprzyjających nadmiernemu rozrostowi tkanki adenoidalnej należą:

• predyspozycja rodzinna (przerosty tkanki adenoidalnej u rodzeństwa, rodziców)
• częste infekcje górnych dróg oddechowych
• przebyte niektóre choroby zakaźne (odra, płonica)
• alergia

Objawy i powikłania choroby

1) Zaburzenia drożności nosa i zmiana toru oddechowego z szeregiem konsekwencji:

• częste nawracające infekcje dróg oddechowych (oddychanie przez usta, a w konsekwencji wysychanie i zmniejszenie miejscowej odporności błon śluzowych gardła, krtani i tchawicy; zaleganie i ściekanie zakażonej wydzieliny, objawiające się często porannym kaszlem i przykrym zapachem z ust)
• zapalenia zatok (zaburzenie pasażu śluzu i zaleganie wydzieliny, częstym objawem są bóle głowy)
• zapalenia ucha środkowego (blokada trąbek słuchowych, zaleganie zakażonej wydzieliny)
• wyłączenie funkcji czuciowej (upośledzenie lub zniesienie reakcji na zapachy) i obronnej nosa (nawilżanie, ogrzewanie i oczyszczanie powietrza)
• zaburzenia ssania u niemowląt i problemy przy spożywaniu posiłków u starszych dzieci (przerwy i męczenie się w czasie jedzenia, czasem wymioty), często odczytywane przez otoczenie jako brak apetytu, prowadzące do gorszego przyrostu masy ciała i ogólnego rozwoju
• zmiany zapalne i ropne okolicy otworów nosowych i okolicznej skóry (ciągły wyciek drażniącej wydzieliny)
• wada zgryzu w wyniku zmian w kształcie kości twarzy, głownie szczęki
• płaska, słabo rozwinięta klatka piersiowa (wynik przewlekłego, płytkiego oddychania), skłonność do garbienia się
• nawracające lub przewlekłe zapalenia spojówek (przenoszenie się stanu zapalnego z nosa przez kanaliki nosowo-łzowe)

2) zaburzenia słuchu (niedosłuch) - ucisk powiększonych wyrośli na trąbkę słuchową

3) zaburzenia mowy (mowa nosowa, matowa, czasem jąkanie się i zacinanie)

4) zespół bezdechów sennych i jego konsekwencje (niedotlenienie mózgu, niespokojny sen, zmęczenie, niewyspanie, drażliwość, nadpobudliwość, trudności w nauce, moczenie nocne)

Rozpoznanie przerostu trzeciego migdałka

Rozpoznanie ustala się zazwyczaj podczas badania laryngologicznego.

Leczenie przerostu migdałka

Leczenie polega na usunięciu przerośniętego migdałka (adenotomia). Odpowiednio wczesne leczenie przyczynia się do cofnięcia zmian chorobowych i zapobiega utrwaleniu się powikłań. Po zabiegu dziecko wymaga nadal opieki, mającej na celu wykorzenienie złych, utrwalonych w czasie choroby nawyków - głownie chodzi o przywrócenia właściwego toru oddychania.