Paluch koślawy

Spis treści

1. Przyczyny koślawego palucha
2. Objawy palucha koślawego
3. Profilaktyka palucha koślawego
4. Leczenie palucha koślawego

Paluch koślawy (hallux valgus) potocznie zwany haluksem to zniekształcenie polegające na szpotawym ustawieniu I kości śródstopia (kość odchyla się w stronę wewnętrznej krawędzi stopy), wystawaniu ku stronie przyśrodkowej głowy tej kości oraz koślawym ustawieniu palucha (odchyla się w stronę zewnętrznej krawędzi stopy). Zniekształcenie najczęściej występuje u kobiet, znacznie rzadziej u mężczyzn, może występować rodzinnie.

Przyczyny koślawego palucha

Niewątpliwą rolę w powstaniu palucha koślawego odgrywa budowa mięśniowo-więzadłowo-stawowa stopy kobiecej. Dodatkowo obserwuje się szkodliwe działanie obuwia damskiego. Wysoki obcas powoduje przeciążenie przedniej części stopy czego skutkiem jest poszerzenie przodostopia i obniżenie poprzecznego łuku stopy a spiczasty kształt butów zwiększa ucisk, który potęguje deformacje.

Objawy palucha koślawego

Chorzy zgłaszają się zwykle po wielu latach od wystąpienia pierwszych dolegliwości. Skargi dotyczą najczęściej "wyrośli kostnej", pieczenia pod głowami kości śródstopia oraz ucisku obuwia na zniekształcone palce, najczęściej brzegi. Oprócz tego chorzy najczęściej zgłaszają:

• dolegliwości bólowe w okolicy stawu śródstopno-paliczkowego palucha
• bolesne modzele (zgrubienia naskórka) na podeszwie stopy powstałe na skutek długotrwałego ucisku
• pieczenia pod głowami kości śródstopia
• ucisku obuwia na zniekształcone palce
• stanu zapalnego wokół uwypuklenia głowy I kości śródstopia
• podwichnięcie lub zwichnięcie stawu śródstopno-paliczkowego palucha
• zniekształcenie stopy utrudniające dobór obuwia
• zmniejszenia się wydolności chodu
  

Profilaktyka palucha koślawego

W celu zapobiegnięcia rozwojowi palucha koślawego należy unikać niefizjologicznego obuwia z wąskim przodem oraz obuwia na wysokich obcasach. Wskazane jest ograniczenie długotrwałej pozycji stojącej oraz przy otyłości powrót do prawidłowej masy ciała.

Leczenie palucha koślawego

Leczenie zależy od postaci zniekształcenia oraz powodowanych dolegliwości, a także wieku i zawodu chorego wieku i zawodu chorego.

Leczenie zachowawcze wskazane jest w postaciach miernie zaawansowanych lub gdy leczenie operacyjne jest zbyt dużym obciążeniem. Wskazane jest noszenie drewnianych sandałków z poprzecznym paskiem, które utrzymuje paluch w prawidłowej pozycji. Przy dużych dolegliwości bólowych zaleca się zakładany pod pończochę ochraniacz z mikrogumy w kształcie ósemki. Warto też wykonywać ćwiczenia, głównie polegające na podeszwowym zginaniu palców.

W zaawansowanym stopniu deformacji palucha, przy znacznego stopnia dolegliwościach bólowych, przy bolesnych modzelach lecz ze względów kosmetycznych wykonuje się zabiegi operacyjne na tkankach miękkich uzupełnione częściową resekcją głowy I kości śródstopia oraz jej korekcyjną osteotomią i transpozycje obwodowych przyczepów ścięgien w celu przywrócenia równowagi mięśni działających na paluch.