Niedokrwistość z niedoboru kwasu foliowego
- Przyczyny niedokrwistości z niedoboru kwasu foliowego
- Objawy niedokrwistości
- Rozpoznanie niedokrwistości
- Leczenie niedokrwistości z niedoboru kwasu foliowego
Niedokrwistość z niedoboru kwasu foliowego jest to częste schorzenie hematologiczne powodujące zaburzenie syntezy DNA i upośledzenie dojrzewania jąder komórkowych. O niedokrwistości mówimy wtedy kiedy wartość hemoglobiny obniży się poniżej 12,0 g% u mężczyzn i 13,0 g% u kobiet.
Kwas foliowy jest niezbędny do prawidłowej pracy wielu komórek zwłaszcza krwinek czerwonych. Kwas foliowy znajduje się w pokarmie pochodzenia roślinnego i zwierzęcego a jego zapotrzebowanie dobowego wynosi 100-200 ug a rozwój niedokrwistości następuje w ciągu 5 miesięcy od chwili braku jego w pożywieniu.
Niedobór kwasu foliowego u kobiet w ciąży zwiększa ryzyko uszkodzenia układu nerwowego płodu. Z tego względu każda kobieta planująca ciążę powinna przyjmować przez około 2miesiące przed zajściem w ciążę profilaktyczne dawki kwasu foliowego.
Przyczyny niedokrwistości z niedoboru kwasu foliowego
Najczęstszą przyczyną niedokrwistości z niedoboru kwasu foliowego jest:
- dieta uboga w kwas foliowy (brak świeżych warzyw w diecie, karmienie dzieci wyłączenie mlekiem kozim)
- przewlekły alkoholizm
- zaburzenia wchłaniania
- okresy zwiększonego zapotrzebowania (ciąża, choroby nowotworowe, karmienie piersią, długotrwała gorączka)
- przyjmowanie niektórych leków ( leki p/ gruźlicze, p/padaczkowe, metotreksat)
Zamrażanie żywności, długie przechowywanie , nadmierna obróbka cieplna powoduje utratę kwasu foliowego z pożywienia.
Objawy niedokrwistości
Brak kwasu foliowego w organizmie powoduje rozwój zmian chorobowych przewodu pokarmowego i układu krwiotwórczego.
- przedwczesne siwienie
- bladość skóry o odcieniu zółtocytrynowym z ogniskami odbarwień (białe plamy)
- zażółcenie białkówek
- zmiany zapalno-zanikowe błony śluzowej języka, przełyku, żołądka i jelit
- gładki, lśniący język jakby pomalowany lakierem bezbarwnym
- bolesne owrzodzenia w kÄ…cikach ust
- pieczenie i palenie języka
- biegunki, wzdęcia
- wstręt do mięsa i potraw smażonych
Wobec długiego czasu rozwoju niedokrwistości, organizm przez wiele miesięcy adaptuje się do obniżonej liczby krwinek i niskiej hemoglobiny we krwi i mimo niskich parametrów morfologicznych, pacjent przez długi czas nie odczuwa żadnych dolegliwości. W późniejszym okresie trwania choroby pojawia się:
- duszność
- kołatanie serca
- zawroty głowy
- szum w uszach
Rozpoznanie niedokrwistości
W celu rozpoznania niedokrwistości z niedoboru witaminy kwasu foliowego wykonuje się morfologię krwi w której stwierdza się dużą dużą krwinkę czerwoną (MCV powyżej 95fl), nadmiernie wybarwienie krwinki (MHC powyżej 34 pg). Do potwierdzenia rozpoznania niezbędne jest wykonanie biopsji szpiku kostnego, czyli pobranie próbki. Wykonuje się ją po to, żeby wykluczyć inne przyczyny niedokrwistości i nieprawidłowości krwinek czerwonych. Dodatkowo niski poziom kwasu foliowego z towarzyszącymi czasem innymi zaburzeniami tj. podwyższoną bilirubiną we krwi, obniżoną liczbą płytek i krwinek białych pozwala na ustalenie rozpoznania.
Przy niedoborze kwasu foliowego można wykonać test FIGLU polegający na doustnym podaniu histydyny w wyniku czego dochodzi do zwiększonego wydalania z moczem glutaminianu formiminowego.
Leczenie niedokrwistości z niedoboru kwasu foliowego
O ile to możliwe należy stosować leczenie przyczynowe polegające na korekcie nieprawidłowego odżywiania, abstynencji alkoholowej.
Leczenie polega na podawaniu kwasu foliowego w dawce około 5mg/dobę.