Liszaj płaski jamy ustnej

iszaj płaski jest chorobą skóry i błon śluzowych o nie poznanej do końca etiologii. Ważnym faktem jest, że na podłożu liszaja opisano sporo przypadków raka. Dlatego wczesna diagnoza i leczenie jest bardzo ważnym etapem. Przeważnie objawia się między 30-60 rokiem życia, częściej u kobiet.

Przyczyny

Przyczyn tego schorzenia upatruje się w różnych czynnikach, a przede wszystkim czynniku autoimmunologicznym. Za jeden z czynników etiologicznych można uznać wiek, choroba rzadko występuje u ludzi młodych. Niekiedy obserwuje się związek z cukrzycą. U osób cierpiących na cukrzycę liszaj płaski pojawia się częściej.

Również pacjenci ze schorzeniami wątroby mają większe predyspozycje do wystąpienia liszaja. Również u palaczy i osób spożywających ostre potrawy wykryto związek z wystąpieniem liszaja.

Objawy

W liszaju płaskim jamy ustnej wykwitem podstawowym jest mlecznobiała grudka na błonie śluzowej jamy ustnej. Grudki te szybko zlewają się ze sobą w wykwity linijne, układając się często drzewkowato. Najczęściej wykwity umiejscawiają się na błonie śluzowej policzków w tylnej części, niekiedy dochodząc do kątów ust i warg.

Inaczej niż w leukoplakii, gdzie zmiany powstają na błonie śluzowej przedniej części policzka. Liszja płaski rzadziej występuje na wargach, dziąsłach, w dnie jamy ustnej i na podniebieniu miękkim. Z reguły charakterystyczna jest symetryczna lokalizacja w jamie ustnej, po obu stronach na błonie śluzowej policzków. Oprócz formy siateczkowej, liszaj płaski może wystąpić w formie grudkowej, pęcherzowej, tarczkowej, zanikowej i wrzodziejącej.

Uchwytne objawy, które pacjent mógłby zauważyć występują rzadko. Niekiedy może wystąpić drętwienie i szczypanie zajętej okolicy. Czasem wykwitom towarzyszy uczucie sztywności chorej okolicy. Większość postaci liszaj płaskiego jamy ustnej jest bezbolesna z wyjątkiem typu wrzodziejącego i pęcherzowego.

Leczenie

Do dzisiaj nie udało się znaleźć odpowiedniego postępowania leczniczego w przypadku liszaja płaskiego. W przypadku braku dolegliwości nie wymagane jest czynne leczenie. Wskazane jest unikanie ostrych i drażniących pokarmów i płynów, rzucenie palenia tytoniu oraz zastosowanie łagodnych płukanek osłaniających i powlekających np.: z siemienia lnianego, czy malwy.

Zastosowanie kompleksu witaminy B likwiduje wtórne stany zapalne i niekiedy dolegliwości. Zalecane jest również wit. A+E, C, PP, kwas foliowy. Niekiedy lekarz poleci środki znieczulające, płukanki antyhistaminowe, lub leczenie kortykosteroidami.

Źródło:
1. Choroby błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia. pod. red. Z. Jańczuka, J. Banach PZWL, 1998,
2. Magazyn Stomatologiczny, 10, 1999.