Kortyzol [mocz]

Spis treści

1. Materiał biologiczny
2. Wartości prawidłowe kortyzolu w moczu
3. Wartości podwyższone kortyzolu w moczu
4. Wartości obniżone kortyzolu w moczu

Kortyzol jest hormonem (glikokortykosteroidem) wytwarzanym przez warstwę pasmowatą kory nadnerczy, którego stężęnie w osoczu jest najwyższe w godzinach rannych pomiędzy 7 a 9 rano a najniższe w godzinach nocnych pomiędzy 23 a 4 rano. W wyniku przemian biochemicznych do moczu przedostają się 17-ketogenne steroidy czyli wolny kortyzol stanowiący około 0,5% powstałego w nadnerczach kortyzolu, 17-hydroksysteroidy stanowiące od 30-40% kortyzolu powstałego w nadnerczach, kortol i kortolon.

Materiał biologiczny

Mocz

Wartości prawidłowe kortyzolu w moczu

Prawidłowe stężenie kortyzolu i jego metabolitów w moczu przedstawia się następująco:

• kortyzol wolny - 27-276 nmol/dobę u dorosłych; 5-74 nmol/dobę u dzieci przed okresem dojrzewania; 14-152 nmol/dobę u młodzieży w okresie dojrzewania płciowego
• 17-hydroksykortykosteroidy (17-OH-KS) - 5,5-27,6 µmol/dobę
• 17-ketogenne steroidy (17-KGS) - 17-80 µmol/dobę u dorosłych; poniżej 17 µmol/dobę u dzieci do 10 roku życia; poniżej 42 µmol/dobę u dzieci w wieku 11-14 lat.

Wartości podwyższone kortyzolu w moczu

Zwiększenie wydalania kortyzolu i jego metabolitów z moczem obserwuje się w:

• pierwotnej i wtórne nadczynności nadnerczy

Wartości obniżone kortyzolu w moczu

Zmniejszenie ilości kortyzolu w moczu może być spowodowane:

• pierwotną lub wtórną niedoczynnością nadnerczy