Panendoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego

Spis treści

1. Wskazania do endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego
2. Przygotowanie do endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego
3. Przebieg badania
4. Postępowanie po endoskopii przewodu pokarmowego
5. Powikłania

Badanie polega na wprowadzeniu przez usta pacjenta fiberoskopu, a następnie na ocenie wyglądu błony śluzowej przełyku, żołądka i dwunastnicy. Dodatkowo w trakcie wykonywania badania istnieje możliwość:

• pobrania wycinków do oceny histopatologicznej
• usunięcia polipów (polipektomia)
• powstrzymania krwawienia z przewodu pokarmowego
• rozszerzania zwężeń przełyku
• zamknięcia żylaków przełyku (obliteracja) poprzez ich ostrzykiwanie bądź nałożenie na żylaki tzw. klipsów
  

W każdym fiberoskopie znajdują się dwie wiązki światłowodów, z których jedna służy do przewodzenia tzw. zimnego światła z zasilacza do wnętrza oglądanych narządów podczas gdy druga wiązka przekazuje obraz do okularu, z którego korzysta lekarz wykonujący badanie. Nowe fiberoskopy zamiast światłowodów wyposażone są w system procesorów, przekazujący obraz bezpośrednio na monitor. Fiberoskopy wyposażone są w co najmniej jeden kanał służący do wprowadzania pomocniczych instrumentów jak kleszczyki, cewniki, igły itd. za pomocą których można wykonywać dodatkowe zabiegi.

W zależności od długości urządzenia i jego przeznaczenia wyróżniamy różne fiberoskopy służące do badań górnej części przewodu pokarmowego. Zależnie od zakresu wziernikowania górnego odcinka przewodu pokarmowego wyróżnia się następujące badania endoskopowe:

• ezofagoskopia - endoskopia przełyku
• gastroskopia - endoskopia żołądka, która potocznie jednak oznacza badanie przełyku, żołądka i przynajmniej opuszki dwunastnicy
• duodenoskopia - endoskopia dwunastnicy
• gastroduodenoskopia - endoskopia żołądka i dwunastnicy
• gastrobulboskopia - endoskopia żołądka i opuszki dwunastnicy
• panendoskopia - badanie przełyku, żołądka i dwunastnicy za pomocą jednego fiberoskopu

Badanie wykonywane jest na zlecenie lekarza, przez lekarza endoskopistę w odpowiednio wyposażonej pracowni.

Wskazania do endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego

Głównymi wskazaniami do wykonania badania endoskopowego jest:

• dolegliwości podczas połykania
• zgaga
• bóle w nadbrzuszu
• krwawienie z przewodu pokarmowego
  
• podejrzenie żylaków przełyku
• niewyjaśniona utrata masy ciała, niedokrwistość
• podejrzenie procesu nowotworowego górnego odcinka przewodu pokarmowego
• obecność ciał obcych w żołądku
• weryfikacja innych badań np. radiologicznych

Przygotowanie do endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego

Najczęściej pacjent musi pozostawać na czczo przynajmniej przez 6 godzin przed badaniem.

O czym powiadomić lekarza

Lekarz powinien zostać poinformowany o:

• uczuleniach na środki znieczulające
• obecności jaskry
• ciężkiej choroby serca lub płuc
• przyjmowaniu leków obniżających krzepliwość krwi
• braku zgody na wykonanie badania

Przebieg badania

Przed badaniem pacjenci proszeni są o usunięcie protez zębowych. Po znieczuleniu gardła roztworem środka znieczulającego pacjent układany jest na lewym boku. Do ust zakładany jest ustnik przez który lekarz zakłada aparat. W trakcie badania lekarz wdmuchuje powietrze do żołądka i jelit, które pacjent może odczuwać jako uczucie pełności. Przeciętnie badanie trwa około kilkunastu minut a po jego zakończeniu endoskopista wyjmuje aparat a następnie ustnik.

Postępowanie po endoskopii przewodu pokarmowego

Po badaniu należy powstrzymać się od spożywania pokarmów i płynów przez jedną godzinę. Jeżeli stosowane były jakiekolwiek środki uspokajające w ciągu najbliższych godzin po badaniu przeciwwskazane jest prowadzenie przez pacjenta pojazdów, gdyż zaburzona jest zwykle koordynacja ruchowa.

Powikłania

Rzadko może dojść do przebicia przewodu pokarmowego, lub zachłystowego zapalenia płuc lub reakcja uczuleniowa na leki użyte do znieczulenia. Badanie endoskopowe górnej części przewodu pokarmowego może w niektórych przypadkach spowodować uszkodzenia dentystycznych koron i mostów.