Badanie dna oka
Badanie dna oka to jedno z podstawowych badań okulistycznych, którego celem jest ocena stanu narządu wzroku. Badanie tylnego odcinka oka najczęściej odbywa się za pomocą wziernika ocznego (oftalmoskopu), za pomocą którego badający wpuszcza poprzez źrenicę snop światła, który po przejściu przez soczewkę i ciało szkliste oświetla dno oka. Badanie pozwala ocenić ciało szkliste oraz dno oka gdzie można ocenić siatkówkę, naczynia krwionośne, tarczę nerwu wzrokowego, plamkę żółtą.
Przygotowanie do badania dna oka
Wskazania do wykonania badania dna oka:
- osoby ze schorzeniami ogólnymi, w przebiegu których dochodzi do zmian na dnie oka: chorzy na cukrzyce, nadciśnienie tętnicze, choroby krwi (białaczka, niedokrwistość, czerwienica, skazy krwotoczne), kolagenozy, po stosowaniu niektórych leków, w chorobach nowotworowych
- urazy głowy
- osoby nieprzytomne lub po utracie przytomności
- bóle głowy
- zaburzenia równowagi lub innymi niepokojącymi objawami mogącymi świadczyć o uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego
- objawy oczne towarzyszą również schorzeniom neurologicznym, hematologicznym, endokrynologicznym, immunologicznym, onkologicznym, dermatologicznym, ginekologicznym, infekcyjnym oraz dotyczącym przewodu pokarmowego
- nagłe obniżenie ostrości wzroku
- zaburzenie widzenia barw
- ubytki w polu widzenia centralne lub obwodowe
- zez u dzieci
- badanie kontrolne u wcześniaków
Badania poprzedzające:
Przed wykonaniem badania nie wykonuje się dodatkowych badań.
Przygotowanie do badania
Pośrednia oftalmoskopia jest przeprowadzana jest po zakropleniu kropli rozszerzających źrenicę natomiast oftalmoskopię bezpośrednią można wykonać bez podawania kropli. Niekiedy istnieje potrzeba rozszerzenia źrenicy. W celu rozszerzenia źrenicy używa się krótkodziałających leków w postaci kropli, a po zakropleniu leku należy odczekać około 15-30 minut. Rozszerzenie źrenicy może upośledzić zdolność ostrego widzenia na kilka godzin (nie należy wracać po badaniu samochodem). Przy badaniu dzieci może zaistnieć konieczność znieczulenia ogólnego
O czym powiadomić lekarza
Przed badaniem powinieneś powiadomić lekarza o:
- aktualnie przyjmowanych lekach
- alergii na leki
- jaskrze lub jaskrze występującej rodzinnie
Badanie dna oka
Badanie dna oka można przeprowadzić za pośrednictwem kilku metod:
- Oftalmoskopia bezpośrednia - Wziernikowanie bezpośrednie to badanie najczęściej wykonywanie. Badanie przeprowadza lekarz trzymając wziernik przed własnym okiem i zbliżając go do oka chorego. Podczas badania pacjent siedzi w zaciemnionym pokoju a bezpośrednie świecenie bezpośrednio do oka może spowodować krótkotrwałe nieostre widzenie. Na polecenie lekarza należy patrzeć w różnych kierunkach, aby można było ocenić żądane miejsce dna oka.
- Oftalmoskopia pośrednia - Wziernikowanie pośrednie przeprowadza się przy użyciu soczewki skupiającej o dużej sile (+20D i więcej), którą lekarz trzyma przed okiem badanego w odległości jej ogniskowej. Rzutując światło na źrenicę, lekarz obserwuje obraz odwrócony i powiększony, który powstaje w płaszczyźnie soczewki trzymanej przed okiem badanego. Na polecenie lekarza należy patrzeć w różnych kierunkach, aby można było ocenić żądane miejsce dna oka.
- Badanie dna oka w lampie trójlustrze Goldmana - Jest to metoda polegająca na założeniu na znieczuloną wcześniej rogówkę trójlustra, które posiada w polu centralnym soczewkę skupiającą otoczoną przez trzy lustra. Przez soczewkę lekarz widzi obszar tylnego bieguna dna oka, natomiast w lusterkach bocznych część równikową i skrajny obwód dna oka.
Postępowanie po badaniu dna oka
Zalecenia
Po wykonaniu badania nie ma specjalnych zaleceń.
Możliwe powikłania
W trakcie badania pacjent może odczuwać chwilowe olśnienie wywołane światłem wziernika, które samoistnie przechodzą po krótkiej chwili.
Niekiedy w kilka godzin po podaniu leków rozszerzających źrenicę u pacjentów z niewykrytą jaskrą zamkniętego kąta może wystąpić jatrogenny atak jaskry, objawiający się silnym bólem oka i niekiedy głowy oraz pogorszeniem widzenia z towarzyszącymi nudnościami i wymiotami oraz twardą gałką oczną w wyniku wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego. W celu przerwania ataku jaskry należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza okulisty gdyż w przeciwnym razie długotrwały atak może zakończyć się ślepotą oka.
Wynik
Wynik badania przedstawiany jest w postaci opisu.