Witamina E

1. Niedobór witamy E
2. Nadmiar witamy E
3. Źródła witaminy E
4. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę E

Istnieje co najmniej osiem postaci witaminy E zwanych tokoferolami, które są rozpuszczalne w tłuszczach. Witamina E związana jest z przemianą azotową i oddychaniem. Witamina E bierze udział w przemianie materii, jako związek antyoksydacyjny i zwiększający podaż tlenu, zapobiega utlenianiu witaminy A , nienasyconych kwasów tłuszczowych i innych lipidów, uniemożliwiając tym samy tworzeniu się toksycznych produktów i zapobiega rozwojowi miażdżycy naczyń krwionośnych. Witamina E obniża podwyższony poziom lipidów w surowicy krwi. Aktywując układy enzymatyczne oddychania tkankowego, uczestniczy w procesach odtruwania, chroni komórki przed stłuszczeniem, podtrzymuje czynność tkanki mięśniowej, ułatwia przyswajanie tlenu przez erytrocyty. Witamina E pobudza produkcję substancji przeciwzakrzepowych, zmniejszając ryzyko rozwoju schorzeń naczyń krwionośnych. Witamina E jest niezbędna u mężczyzn do prawidłowej produkcji spermy. Dlatego niedobór witaminy E może prowadzić do bezpłodności. Witamina E współdziała z witaminami A, C i karotenoidami, zmniejszając ryzyko rozwoju chorób nowotworowych.

Niedobór witamy E

Na szczęście witamina E występuje powszechnie, praktycznie nie spotykamy się z jej niedoborem. Jednakże hipowitaminoza może powodować:

• rozdrażnienie
• osłabienie zdolności koncentracji
• zaburzenia funkcjonowania i osłabienie mięśni szkieletowych
• rogowacenie i wczesne starzenie się skóry
• gorsze gojenie się ran
• pogorszenie wzroku,
• niedokrwistość
• bezpłodność
• zwiększone ryzyko chorób sercowo naczyniowych
  

Nadmiar witamy E

Witamina spożywana przez dłuższy czas w dawkach większych niż 1000 mg octanu alfa-tokoferolu na dobę u osób dorosłych, może powodować:

• zmęczenie
• bóle głowy
• osłabienie mięśni
• zaburzenia widzenia

Źródła witaminy E

Witamina E powstaje tylko w roślinach. Jej naturalnym dostawcą są kiełki pszenicy, całe zboża, zielone warzywa liściaste jak sałata, szpinak oraz kapusta, czosnek, orzechy, awokado oraz oleje roślinne. Należy pamiętać o tym, że oleje tłoczone na zimno zawierają znacznie więcej witaminy E niż te produkowane przemysłowo gdyż proces uszlachetniania niszczy aż 75% naturalnej witaminy.

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę E

Wchłanialność witaminy E jest odwrotnie proporcjonalna do wielkości jednorazowej dawki i np. z dawki jednorazowej 100 mg ulega resorpcji 80%, z dawki jednorazowej 500 mg - tylko 68%.

RT = równoważnik alfa -tokoferolu
Równoważnik alfa-tokoferolu stosowany jest obecnie dla porównania aktywności różnych związków witaminy E. Największą aktywność spośród różnych form witaminy E wykazuje alfa-tokoferol = 100% bioaktywności.

• 1 mg RT = 1 mg alfa-tokoferolu
• 1 mg RT = 2 mg beta-tokoferolu
• 1 mg RT = 4 mg gamma-tokoferolu
• 1 mg RT = 5 mg alfa-tokotrienolu
• 1 mg RT = 25 mg beta-tokotrienolu
• 1 mg RT = 25 mg gamma-tokotrienolu
  

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę E (równoważniki tokoferolu [mg/osoba]) wg zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie