Szałwia lekarska

Rodzina: Labiatae

Opis surowca: Surowcem są liście i ulistnione szczyty pędów szałwi lekarskiej, zebrane z roślin niekwitnących, zawierające nie mniej niż 1% olejku.

Związki czynne: Surowiec zawiera olejek eteryczny, którego składnikami są : tujon, cyneol, kamfora, borneol i pinen. Oprócz tego występują garbniki katechinowe (do 8%), trójterpeny, flawonoidy, gorycze (karnozol).

Działanie: Antihydroticum, antiphlogisticum, stomachicum, antisepticum, antidiabeticum. Wyciągi z szałwi posiadają działanie przeciwpotne. Ponadto wyciągi te wykazują działanie przeciwzapalne i hamują rozwój drobnoustrojów. Zmniejszają przepuszczalność naczyń włosowatych, a obecność garbników powoduje hamowanie krwawienia z drobnych ran w przewodzie pokarmowym. Surowiec pobudza wydzielanie soku żołądkowego. Przywraca prawidłową perystaltykę jelit, a szczególnie okrężnicy. Wyciągi obniżają nieznacznie poziom cukru we krwi co może mieć znaczenie w leczeniu lekkich przypadków cukrzycy. Działa odkażająco.

Wskazania: Nadmierna potliwość, stany zapalne i nieżytowe w przewodzie pokarmowym. Pomocniczo w mieszankach przeciwcukrzycowych. Zewnętrznie w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła.

Uwagi: Duże dawki wyciągu podawane doustnie przez dłuższy czas mogą wołać wymioty, otępienie, a nawet skurcze kloniczne. Jest to związane z obecnością tujonu w olejku eterycznym.

Stanowiska: W Polsce i Europie surowiec jest powszechnie uprawiany.

Wygląd zewnętrzny: Liść ma kształt wąskoeliptyczny lub lancetowaty. Brzeg blaszki jest drobno karbowany. Liść jest srebrnoszary, obustronnie owłosiony. Unerwienie pierzaste tworzy na dolnej stronie liścia wyraźnie widoczną siateczkę. Surowiec posiada aromatyczny zapach (tujon). Smak gorzkawy.