Rzeżączka

Rzeżączka
Spis treści
  1. Epidemiologia rzeżączki
  2. Objawy rzeżączki
  3. Rozpoznanie rzeżączki
  4. Zapobieganie rzeżączki
  5. Powikłania rzeżączki
  6. Leczenie rzeżączki

Rzeżączka jest ostrą chorobą zakaźną nabłonka cewki moczowej, szyjki macicy, odbytnicy, gardła lub oczu przenoszona zazwyczaj drogą płciową, mogąca prowadzić do groźnych powikłań.

Epidemiologia rzeżączki

Choroba wywoływana przez bakterie Neisseria gonorrhoeae , które przekazywane są od osoby do osoby zwykle podczas stosunku płciowego (pochwowego, oralnego, czy analnego). Do zakażenia dochodzi podczas kontaktu z błonami śluzowymi zakażonej osoby. U osób, które uprawiają seks analny może dojść do rozwoju rzeżączkowego zapalenia odbytu oraz odbytnicy, natomiast u osób odbywających stosunki oralne dochodzi do zakażenia gardła. Jeżeli zakażenie rzeżączkowe nie jest leczone, bakteria ta dostaje się do układu krwionośnego i tą drogą doprowadzić do rozwoju zakażenia stawów, mózgu czy serca. U kobiet w ciąży, jeśli rzeżączka nie jest leczona, bakterie zakażają oczy dziecka podczas akcji porodowej, prowadząc do bardzo ciężkiego stanu zapalnego. Nie leczona rzeżączka dolnych partii może się rozszerzyć wyżej i powodować zapalenie gruczołu krokowego, zapalenie jąder i najądrza u mężczyzn, a u kobiet - stan zapalny w miednicy mniejszej .

Zakażone kobiety często są przez wiele tygodni lub miesięcy bezobjawowymi nosicielami i przez częste kontakty seksualne z mężczyznami doprowadzają do ich zakażenia. Rzeżączkowe zakażenia odbytu, jamy ustnej czy gardła często występuje u homoseksualistów co wiąże się z ich praktykami seksualnymi.

Rzeżączkowe zapalenie pochwy u dziewczynek przed okresem pokwitania często jest wynikiem wykorzystywania seksualnego przez dorosłych lub wynikiem kontaktu z zakażoną bakteriami bielizną.

Objawy rzeżączki

U mężczyzn rzeżączkowe zapalenie cewki moczowej rozwija się od 2-14 dni po kontakcie seksualnym z zakażoną osobą. Początkowo występuje łagodne pieczenie w cewce moczowej i zaczerwienienie wokół jej ujścia. Później chory odczuwa ból przy oddawaniu moczu oraz pojawia się ropna wydzielina która wypływa na zewnątrz. Jeżeli zakażenie przechodzi na tylną część cewki moczowej może wystąpić częstomocz i wzmożone parcie na mocz.

U kobiet , rzeżączka często nie wywołuje żadnych objawów (około 60% przypadków). Objawy najczęściej pojawiają się po 7-28 dniach od kontaktu seksualnego z zakażoną osobą. Pojawia się ból, trudności z oddawaniem moczu, częste oddawanie moczu oraz wydzielina śluzowo-ropna lub ropna. U kobiet zakażenie najczęściej dotyczy szyjki macicy w następnej kolejności w cewce moczowej, odbytnicy czy gruczołach Bartholina. Szyjka macicy często jest zaczerwieniona z obecnością wydzieliny ropnej, która również może być obecna w cewce moczowej czy gruczołach Bartolina.

W przypadku rzeżączkowego zapalenia gardła, do którego dochodzi podczas stosunków oralnych przebieg choroby jest najczęściej bezobjawowy. Chorzy mogą się jednak skarżyć na ból gardła lub ból przy przełykaniu a gardło i migdałki mogą być zaczerwienione, często pokryte wydzieliną śluzowo-ropną.

Zarówno u kobiet jak i u mężczyzn może w wyniku kontaktów analnych rozwinąć się rzeżączka odbytu często przebiegająca bezobjawowo. W przypadku cięższego zakażenia chorzy skarżą się na dolegliwości bólowe, kał często pokryty jest wydzieliną śluzowo-ropną.

W rzeżączkowym zapaleniu gruczołu krokowego w 90% przypadków nie ma żadnych objawów, podczas około 10% chorych skarży się na ból oraz swędzenie odbytu, wydzielinę z odbytu, która zawiera krew, śluz, ropę i nadmierne parcie na stolec.
Jeżeli dochodzi do rzeżączkowego zapalenia stawów, pojawia się w nich - ból, opuchlizna, gromadzi się płyn. Jeżeli bakteria rzeżączki rozprzestrzenia się w krążeniu krwi, czyli rozwija się sepsa, objawiająca się gorączką z dreszczami, bólem w kilku stawach na raz, zmianami skórnymi, włączając w to miejsca krwawienia oraz gromadzenia się ropy.

U zakażonych w czasie porodu noworodków, objawy rzeżączkowego zapalenia spojówek pojawia się w 1-4 dniu życia i może dotyczyć jednej, albo obu gałek ocznych. Typowe objawy to zaczerwienienie oczu, opuchnięcie powiek, ropna, gęsta wydzielina z oczu. Jeżeli nie jest to leczone, rzeżączka atakuje rogówkę oka, co może doprowadzić do utraty wzroku.

Rozpoznanie rzeżączki

Lekarz może podejrzewać rzeżączkę na podstawie charakterystycznych objawów, rozmowie na temat życia seksualnego, wynikach badania fizykalnego oraz ginekologicznego. Najprostszym badaniem potwierdzającym rozpoznanie rzeżączki jest wykonanie rozmazu wydzieliny z cewki moczowej lub szyjki macicy barwionego metodą Gramma. Oceniając pod mikroskopem rozmaz lekarz może rozpoznać zakażenie bakterią rzeżączki w około 90% u mężczyzn i w około 60% u kobiet. Aby potwierdzić takie rozpoznanie konieczne jest wykonanie posiewu bakterii z obszaru cewki moczowej, szyjki macicy, odbytu lub gardła. Materiał biologiczny może również stanowić płyn stawowy z chorego stawu albo krew.

Zapobieganie rzeżączki

W związku z faktem, że rzeżączka jest przenoszona drogą płciową można jej skutecznie zapobiegać poprzez:

  • powstrzymanie się od seksu
  • pozostawanie w związku monogamicznym, z jednym partnerem, z osobą niezakażoną
  • stałe używanie prezerwatyw lateksowych podczas stosunków

Aby zapobiec wystąpieniu zakażenia oczu u niemowląt, wszystkie kobiety powinny być badane w kierunku zakażenia rzeżączką. Wymaz na hodowlę bakterii rzeżączki powinien być pobrany podczas pierwszej wizyty w czasie ciąży, a u kobiet z wysokim ryzykiem - należy to powtórzyć w ostatnim trymestrze ciąży. Inną metodą na zapobieganie wystąpienia tego zakażenia u noworodków, jest zakraplanie im oczu 1% roztworem azotanu srebra. Zamiast tego można też podać antybiotyk w maści.

Powikłania rzeżączki

Jeżeli rzeżączka jest rozpoznana i leczona w miarę szybko i poprawnie, zwykle uzyskuje się całkowite wyzdrowienie. Jeżeli leczenie jest albo opóźnione, albo nieskuteczne, mogą wystąpić powikłania.

U mężczyzn najczęstszym powikłaniem jest po rzeżączkowe zapalenie cewki moczowej (dolegliwości podczas oddawania moczu oraz niewielkiego stopnia wydzielina z dróg moczowych) najczęściej spowodowane obecnością innych drobnoustrojów, głównie Chlamydia trachomatis oraz zapalenie najądrza, które może doprowadzić do rozwoju bezpłodności. Rzadziej może dojść do powstania ropni około cewkowych, zwężenia cewki moczowej czy zapalenia gruczołu krokowego.

U kobiet najczęściej dochodzi do zapalenia jajowodów co może być przyczyną późniejszej niepłodności.

U obu płci może dojść do rozsianego zakażenia organizmu z obecnością bakterii we krwi z często towarzyszącym zakażeniem stawów, zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych.

Leczenie rzeżączki

Zakażenie rzeżączkowe może być leczone wyłącznie antybiotykami. Ze względu na to, że niektóre szczepy rzeżączki stają się oporne na niektóre antybiotyki (penicylinę, tetracyklinę), dlatego też jeżeli objawy nie przechodzą mimo pełnego kursu leczenia, czasem kurację antybiotykami trzeba powtórzyć po wykonaniu oznaczenia antybiotykowrażliwości bakterii. Wszyscy partnerzy osoby zakażonej muszą być także poddani leczeniu. W tydzień po zakończeniu kuracji należy wykonać posiew z cewki moczowej lub szyjki macicy aby stwierdzić czy pacjent został wyleczony i nie stanowi źródła zakażenia. Około 15%-25% mężczyzn oraz 35%-50% kobiet z rzeżączką mogą mieć jednocześnie zakażenia chlamydiowe, dlatego eksperci zalecają uzupełnianie leczenia przeciw rzeżączce lekami przeciwko chlamydiom.

Ocena artykułu

4.49
z 68 głosów
Napisz komentarz →
5
 
(49)
4
 
(10)
3
 
(3)
2
 
(5)
1
 
(1)
Ocena
Ocenianie... . .
Dziękujemy za ocenę!
4.49 z 68 głosów

87%czytelników oceniło artykuł na 4 i 5 gwiazdek.

    Podobne teksty