Różyczka

Spis treści

1. Etiologia różyczki
2. Epidemiologia różyczki
3. Okres zakaźności różyczki
4. Przebieg różyczki
5. Profilaktyka różyczki
6. Powikłania różyczki
7. Leczenie różyczki

Jest to ostra choroba zakaźna wieku dziecięcego zazwyczaj o łagodnym przebiegu ale mogąca być przyczyną poronień i wad wrodzonych u dzieci.

Etiologia różyczki

Choroba wywołana przez przez wirus z rodziny Togaviridae, który jest wrażliwy na temperaturę, światło słoneczne i wysychanie oraz powszechnie stosowane środki dezynfekcyjne.

Epidemiologia różyczki

Na różyczkę chorują głównie dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Noworodki i niemowlęta uzyskują przejściową odporność od matki dzięki przechodzeniu przeciwciał przez łożysko. Przechorowanie różyczki daje odporność do końca życia. Zakażenie wirusem różyczki kobiety w ciąży może być przyczyną infekcji wewnątrzmacicznej. Im młodsza jest ciąża, tym ryzyko uszkodzenia płodu przez wirusa różyczki jest większe.

Źródłem zakażenia jest człowiek chory wydalający wirusa w wydzielinie z górnych dróg oddechowych. Zakażenie szerzy się drogą kropelkową lub w wyniku pośredniego kontaktu z zakażonymi przedmiotami.

Zachorowania na różyczkę występują endemicznie na całym świecie a co 6-9 lat występują epidemie tej choroby.

Okres zakaźności różyczki

Chory jest zakaźny 6 - 7 dni przed wystąpieniem wysypki, w trakcie trwania i do 5 - 6 dni po ustąpieniu wysypki. Dzieci zakażone w okresie płodowym przez łożysko matki mogą być źródłem zakażenia przez wiele miesięcy.

Przebieg różyczki

Okres wylęgania czyli czas od zakażenia do wystąpienia pierwszych objawów wynosi od 14 do 21 dni. Początek zachorowania na różyczkę jest mało charakterystyczny. Przed pojawieniem się wysypki może wystąpić okres objawów zwiastunowych (złe samopoczucie, bóle głowy, bóle mięśniowo-stawowe, zapalenie spojówek) poprzedzających o 1-7dni wysypkę. Wysypka, w kolorze bladoróżowym, drobnoplamista lub plamisto-grudkowa pojawia się początkowo na twarzy a następnie w ciągu 24 godz. rozprzestrzenia się na tułów i kończyny i utrzymuje się 1-5 dni, po czym ustępuje nie pozostawiając przebarwień. Wysypka podobna jest do odrowej ale jest słabiej nasilona i bardziej przelotna. Często może wystąpić płoniczopodobne zaczerwienienie twarzy. Objawami towarzyszącymi mogą być: gorączka, powiększenie węzłów chłonnych (potylicznych, zausznych, karkowych i szyjnych) i śledziony, bóle jąder u mężczyzn.

Profilaktyka różyczki

Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych obowiązkowi szczepień przeciwko różyczce podlegają dziewczęta w 13 roku życia. Szczepienia te maja na celu zapobieganie zachorowaniom na różyczkę kobiet w ciąży a więc zapobieganie występowaniu zespołu różyczki wrodzonej.

Ponadto szczepienie p/ różyczce jest zalecane dzieciom w 13-15 miesiącu życia oraz w 7 roku życia łącznie ze szczepieniem p/odrze i śwince w miejsce pojedynczego szczepienia p/ odrze.

Szczepienie to jest również zalecane młodym kobietom planującym ciąże zwłaszcza pracującym w środowiskach dziecięcych ( przedszkola, szkoły, szpitale, przychodnie) dla zapobiegania różyczce wrodzonej.

Szczepienie można wykonać przy użyciu szczepionki monowalentnej (pojedynczej) chroniącej przed zachorowaniem na różyczkę:

• RUDIVAX - firma Aventis Pasteur
• ERVEVAX - firma SmithKline Beecham
• MERUVAX II - firma Merck Sharp & Dohme

lub przy pomocy szczepionki skojarzonej (potrójnej) przeciwko odrze, śwince i różyczce:

• MMRII - firma Merck Sharp & Dohme
• PRIORIX - firma SmithKline Beecham
• TRIMOVAX - firma Aventis Pasteur

Przeciwwskazania do szczepień p/ różyczce

• uczulenie na składniki szczepionki (przy stosowaniu szczepionek skojarzonych MMR II, Priorix oraz Trimowax – uczulenie na białko jaja kurzego )
• wrodzone lub nabyte zaburzenia odporności,
• ostre infekcje przebiegające z gorączką,
• ciąża – ponadto należy unikać zajścia w ciążę przez 3 miesiące po szczepieniu
• szczepienie należy odłożyć na co najmniej trzy miesiące po transfuzji krwi, osocza lub ludzkiej immunoglobuliny.

Powikłania różyczki

W przebiegu różyczki może dojść do następujących powikłań:

• Małopłytkowa skaza krwotoczna objawiająca się najczęściej krwawieniami z nosa, dziąseł, błon śluzowych jamy ustnej. Objawy te mogą utrzymywać się do kilkunastu dni
• Przemijające zapalenie stawów - występuje głównie u młodych kobiet a objawia się obrzękiem i bólem stawów kolanowych oraz drobnych stawów rąk. Pozostałe stawy rzadziej są zajęte procesem chorobowym. Najczęściej ustępuje po 2-3 tygodniach.
• Zapalenie mózgu - To powikłanie występuje bardzo rzadko (1/6000 przypadków), charakteryzuje się łagodnym i pomyślnym rokowaniem.

Leczenie różyczki

W postępowaniu stosuje się jedynie leczenie objawowe.