Rak piersi a ciąża

Rak piersi występuje u 1:3000 – 10000 ciężarnych. Obserwuje się stały wzrost zapadalności, zgodny z trendami demograficznymi. Ciąża nie pogarsza rokowania pacjentek z rakiem piersi. Nie wykazano różnic w wynikach leczenia u chorych w tym samym stopniu zaawansowania klinicznego będących w ciąży i nie ciężarnych. Jednak ze względu na opóźnienia diagnostyczne w rozpoznawaniu raka, które wynoszą 2-7 miesięcy kobiety będące w ciąży zgłaszają się z rakiem piersi w wyższym zaawansowaniu.

Aborcja nie poprawia wyników leczenia. W ciąży dopuszczalne jest wykonywanie większości badań diagnostycznych z wyłączeniem scyntygrafii i badań obrazowych z wysoką dawką promieniowania jonizującego. Dopuszczalne jest badanie mammograficzne. Postępowanie terapeutyczne uzależnione jest od typu raka, zaawansowania nowotworu oraz wieku ciąży. Leczenie chirurgiczne możliwe jest we wszystkich trymestrach ciąży. Zalecane są operacje radykalne ze względu na przeciwwskazania do leczenia oszczędzającego. W drugim i trzecim trymestrze (do 35 tygodnia) u ciężarnych pacjentek może być zastosowana chemioterapia. Podawane cytostatyki powinny być skuteczne w leczeniu raka piersi, o dużej masie cząsteczkowej, mocno wiążące się z białkami osocza, trudno rozpuszczalne w tłuszczach. W leczeniu raka piersi u ciężarnych przeciwwskazana jest hormonoterapia. Radioterapia dopuszczalna jest jedynie ze wskazań życiowych.

W Klinice Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej Centrum Onkologii w Warszawie w latach 1995 – 2008 leczono 29 chore na raka piersi będące w ciąży. 18 pacjentek w trakcie ciąży było leczonych chemioterapią (16 neoadjuwantową i adjuwantową, 2 paliatywną) obydwie pacjentki leczone paliatywnie były także ze wskazań życiowych napromieniane. 17 pacjentek urodziło zdrowe dzieci, które nadal żyją i rozwijają się prawidłowo. W jednym przypadku doszło do wewnątrzmacicznej śmierci płodu w 26 tygodniu ciąży. 3 pacjentki miały usuniętą ciążę. Wyniki leczenia były podobne jak u pacjentek nie będących w ciąży w tym samym stopniu zaawansowania. Stwierdzono natomiast lepszą tolerancję chemioterapii przez kobiety ciężarne.