Profilaktyka wad zgryzu

Profilaktyka wad zgryzu to ogólnomedycznej opieki zdrowotnej skuteczna w przypadku wad nabytych co do których znana jest przyczyna ich występowania. Metody profilaktyki, które należy wdrażać już od urodzenia dziecka, nie są skuteczne w przypadku wad o charakterze dziedzicznym, wrodzonym.

Okres niemowlęcy (do 1r.ż.)

Profilaktyka w tym okresie polega przede wszystkim na prawidłowym karmieniu dziecka oraz odpowiednim ułożeniu dziecka w czasie snu i karmienia.

Prawidłowe karmienie
Najodpowiedniejszym sposobem karmienia jest karminie na życzenie mlekiem kobiecym przez pierwsze 6 miesięcy, które ze względów ortodontycznych stymuluje prawidłowy rozwój szczęk i w efekcie kształtowanie zgryzu. Niestety niektóre dzieci z różnych przyczyn muszą być karmione sztucznie. Należy zadbać, aby do karmienia używać specjalnego smoczka o kształcie anatomicznym.

Po 6 miesiącu życia karmienia naturalnego do diety niemowlaka wprowadza pokarmy papkowate, później twarde, które podawane łyżeczką uczą dziecko gryźć, przeżuwać i żuć.

Układanie dziecka do snu
Duże znaczenie w profilaktyce wad zgryzu ma prawidłowe układanie dziecka do snu. Podczas snu na plecach, dziecko powinno mieć pod głową ułożoną małą poduszkę lub mały klin podłożony pod materac, tak aby podczas snu usta dziecka były zamknięte. Należy pamiętać, że zbyt wysokie lub zbyt niskie ułożenie głowy powoduje opadanie dolnej szczęki mogące doprowadzić do niekorzystnego nawykowego oddychania przez usta

Właściwe ułożenie w czasie karmienia
Podczas karmienia (zarówno naturalnego, jak i sztucznego), dziecko powinno być ułożone w pozycji półpionowej, przodem do matki. Należy zwrócić uwagę, aby po chwyceniu przez dziecko brodawki, nos i bródka nie były uciskane, co zapewnia prawidłowe oddychanie dziecka oraz wpływa na prawidłowy rozwój dolnej szczęki i wykształcenie się w przyszłości prawidłowego zgryzu.

Okres poniemowlęcy (1-2 r.ż.)

Pomiędzy pierwszym a drugim rokiem życia dziecka fizjologiczny odruch ssania zanika a jego dalsze podtrzymywanie poprzez stałe karmienie dziecka butelką ze smoczkiem lub stosowanie samego smoczka może negatywnie wpływać na czynność mięśni żucia i prawidłowy rozwój kości szczęk.

W okresie tym należy stopniowo ograniczać podawanie pokarmów papkowatych, które wpływają na przetrwanie niemowlęcego sposobu połykania, który z kolei może skutkować powstaniem wad zgryzu.

Również niekorzystne nawyki takie jak Ssanie palca, obgryzanie paznokci lub ołówków, ssanie warg i policzków mogą doprowadzać do powstania wad zgryzu, dlatego zaleca się niedopuścić do ich występowania lub wczesnego wyeliminowania.
Wszystkie schorzenia jamy nosowo-gardłowej powinny być starannie leczone, aby nie zmuszały dziecka do nieprawidłowego oddychania przez usta.

Okres wczesnego dzieciństwa (od 3 do 7 lat)

W okresie tym ważne jest dbanie o prawidłową higienę jamy ustnej. Od chwili, kiedy zaczną się wyrzynać pierwsze zęby mleczne, zęby dziecka należy myć specjalną małą, miękką szczoteczką bez pasty. Gdy malec nauczy się płukać usta, dziecko należy nauczyć czyszczenia zębów, aby zapobiegać rozwojowi próchnicy. Dzieci, u których występuje próchnica eliminują z diety pokarmy twarde, włókniste ze względu na ból, który towarzyszy ich żuciu, co negatywnie wpływa na prawidłowy rozwój zgryzu.

Wszystkie schorzenia jamy nosowo-gardłowej, które zmuszają dziecko do nieprawidłowego oddychania przez usta powinny być starannie leczone przez lekarza specjalistę.

Nieprawidłowo kształtująca się wymowa, nieprawidłowy sposób połykania czy oddychania to szkodliwe czynniki negatywnie wpływające na intensywny rozwój narządu żucia, dlatego wczesne ich leczenie może ograniczyć występowanie wad zgryzu.