Poród przedwczesny

Spis treści

1. Czynniki ryzyka
2. Rozpoznanie porodu przedwczesnego
3. Zapobieganie porodowi przedwczesnemu
4. Prowadzenie porodu przedwczesnego

Poród przedwczesny to wystąpienie czynności skurczowej mięśnia macicy powodującej postęp porodu czyli rozwieranie kanału szyjki macicy i tym samym wydalanie płodu po 24 tygodniu a  przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży.

Czynniki ryzyka

Przyczyna występowania porodów przedwczesnych jest zróżnicowana, jednak możemy wyróżnić kilka grup czynników ryzyka zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia porodu przedwczesnego. Często wiele czynników występuje wspólnie i trudno jest ustalić jeden dominujący czynnik.

Czynniki ryzyka występujące w obecnej ciąży

• Krwawienia w trakcie ciąży
• Ciąża bliźniacza
• Łożysko przodujące
• Nadciśnienie tętnicze
• Zakażenie dróg moczowych
• Niewydolność szyjki macicy (niewydolność szyjkowo-cieśniowa)
• Wielowodzie
• Wada anatomiczna macicy
• Rozwarcie szyjki > 1 cm w 32 tygodniu
• Operacja w jamie brzusznej podczas ciąży
• Skrócenie szyjki o > 1 cm w 32 tygodniu
• Nadmierna pobudliwość skurczowa macicy

Dane z wywiadu

• Przebyte wcześniej porody przedwczesne
• Przebyte w przeszłości martwe urodzenia płodów
• Przebyte w przeszłości poronienia samoistne
• Przebyta konizacja szyjki

Czynniki socjalne

• Niski status społeczno ekonomiczny ciężarnej
• Wiek poniżej 18 r.ż lub powyżej 35 r.ż.
• Liczne porody
• Ciężarne stanu wolnego
• Ciężarne palące tytoń

Rozpoznanie porodu przedwczesnego

Odpowiednio wczesne wyselekcjonowanie kobiet znajdujących się w grupie ryzyka pozwoli na objęcie ich intensywnym nadzorem i wczesne wykrycie objawów zagrażającego porodu przedwczesnego. W opiece nad kobietą ciężarną należy przede wszystkim zwrócić uwagę na przedwczesne wystąpienie czynności skurczowej oraz na przedwczesne dojrzewanie szyjki macicy.

Rozpoznawanie czynności skurczowej
Najprostszym sposobem jest notowanie odczutych przez samą ciężarną skurczów na specjalnie do tego celu przygotowanej karcie skurczów. Za fizjologiczne uważa się występowanie do 10 skurczów na dobę.

Tokometria zewnętrzna
Jest to zewnętrzny pomiar skurczów macicy z zastosowaniem tokometru. Pomiar skurczu dokonuje się za pomocą przetwornika nacisku, który za pomocą pasa zamocowany jest na szczycie brzucha. Za pomocą tokometru oceniamy częstotliwość skurczów, która do 30 tygodnia ciąży nie powinna przekraczać 3/godz. a powyżej 30 tygodnia do 5/godz.

Ocena szyjki macicy
Najważniejszym momentem w rozpoznawaniu porodu przedwczesnego jest ocena ułożenia szyjki macicy w stosunku do kanału rodnego, jej konsystencja i rozwarcie. Skracanie szyjki, jej rozpulchnienie i rozwieranie kanału potwierdza gotowość do porodu.

Zapobieganie porodowi przedwczesnemu

W postępowaniu, którego celem jest niedopuszczenie do porodu przedwczesnego stosuje się kilka metod terapeutycznych.

W przypadku ryzyka porodem przedwczesnym chorej należy zapewnić spokój. Zaleca się wyłączenie z życia zawodowego, wyłączenie z prac domowych oraz leżenie. W przypadku większego ryzyka zaleca się hospitalizację z ograniczonym reżimem łóżkowym podczas, którego kobieta powinna pozostać w łóżku.

Z metod farmakologicznych postępowanie polega na hamowaniu czynności skurczowej macicy (tokoliza) głównie w oparciu o leki pobudzające receptory beta (beta-mimetyki), które hamują czynność skurczową.
Innymi lekami skutecznie zwalczającymi czynność skurczową mięśnia macicy są:

• Siarczan Magnezu MgSO4
• Antagoniści prostaglandyn

Prowadzenie porodu przedwczesnego

Prowadzą poród przedwczesny należy unikać niedotlenienia płodu, dlatego duże znaczenie ma wybór sposobu rozwiązania.

Cięcie cesarskie wskazane jest w przypadku:

• Położenia podłużnego miednicowego
• Położenia poprzecznego
• Przedwczesnego odklejenia łożyska
• Łożyska przodującego
• Niedotlenienia śródporodowego
• Przedłużającego się porodu
• Zespołu zakażenia owodni